Læknablaðið - feb. 2020, Blaðsíða 52

104 LÆKNAblaðið 2020/106
Páll Torfi
Önundarson
Höfundur
er yfirlæknir
blóðmeinafræði
á Landspítala
og prófessor í
blóðsjúkdómum við
læknadeild Háskóla
Íslands.
pallt@landspitali.is
Rauður ráðgjafi
Heilbrigðisráðherrra hefur lagt fyrir
Alþingi frumvarp sem leiða mun meðal
annars til niðurfellingar á læknaráði og
lögformlegri yfirlæknisábyrgð á Landspít-
ala. Frumvarpið lögleiðir einræðisvald
einnar manneskju, forstjóra spítalans, við
skipulagningu stærstu opinberu stofnunar
Íslands. Rekstrarsjónarmið virðast eiga
að vega þyngra en fagkunnátta á háskóla-
spítala. Breytingarnar eru þær sömu og
Alþingi hafnaði árið 2007. Enginn veit
hver eða hvaða hagsmunir búa að baki
þessum tillögum. Forstjóra Landspítala
var ókunnugt um lagabreytingatillögurnar
að eigin sögn á fjölmennum fundi lækna-
ráðs Landspítala í október síðastliðnum.
Sagði forstjórinn tilviljun eina ráða að
lagabreytingartillögurnar endurspegli
breytingar á skipuriti spítalans sem hann
kynnti um miðjan september. Skipuritið
stenst ekki lög lesi maður tvö álit Umboðs-
manns alþingis (UA, mál nr. 4456/2005 og
9841/2017). Síðara álitið var birt 6. sept-
ember 2019, rúmum tveim vikum áður en
ráðherra samþykkti skipuritsbreytinguna.
Ég hef hagsmuni af ritun þessarar
greinar sem sjúklingur framtíðarinnar en
ekki sem læknir kominn nálægt lokum
míns læknisstarfs eftir 45 ár frá upphafi
læknanáms. Mér rennur til rifja að hver
ráðherrann á fætur öðrum búi við ófaglega
ráðgjöf sem ég tel vera skaðlega öryggi
sjúklinga. Staða ráðherra minnir óþægi-
lega á ekkjudrottningar íslenskra ævintýra
sem voru óheppnar með ráðgjafa sinn,
Rauð að nafni, sem þjónaði illa konung-
dæminu vegna eigin markmiða.
Hvað er Landspítali?
Skipta má spítölum í þrennt eftir starfsemi
í lækningastofnanir, hjúkrunarstofnan-
ir og endurhæfingarstofnanir. Á öllum
starfa læknar, hjúkrunarfræðingar og
annað sérmenntað starfsfólk. Landspítali
er lækningastofnun með kennslu- og vís-
indarannsóknahlutverk. Lækningar þar
byggja á innfluttri þekkingu langmennt-
aðasta fólks þjóðarinnar. Hér verður fjall-
að um Landspítala sem lækningastofnun
og stjórn hans frá sjónarhóli lækninga en
plássins vegna verður ekki fjallað um starf
annarra og um háskólahlutverkið.

Um stöðu læknisfræðinnar
á íslenskum ríkisspítala
Mynd 1. Faglegt og löglegt sjúkrahús.
S J Ó N A R H O R N