Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.2001, Qupperneq 64

Fulltrúar Öryrkjabandalags íslands og Landssamtakanna Þroskahjálpar kröfðu stjórnmálamenn svara við
ýmsum áleitnum spurningum á fjölmennum fundi sem haldinn var á Hótel Sögu í mars 1987. Fulltrúar allra
flokka sátu fyrir svörum.
almenn þjónusta skrifstofu Öryrkja-
bandalagsins. Þarna eru komin átta
atriði sem enn í dag eru þungamiðja
starfsins.
A þessum árum voru öryrkjafélögin
smátt og smátt að mynda með sér
hagsmunasamtök. Árið 1964 bætist
sjöunda félagið, Geðverndarfélag
íslands í samtökin og árið 1972 það
áttunda, Foreldra- og styrktarfélag
heyrnardaufra. Á síðasta áratug hafa
síðan æ fleiri öryrkjahópar komið til
sögunnar og eiga nú 26 félög aðild að
Öryrkj abandalaginu.
Samstarf við stjórnvöld -
lagastoðir styrktar
Það er greinilegt að Öryrkjabanda-
lagið náði snemma að vekja traust
yfirvalda á starfsemi sinni. Dæmi
þess má sjá í fundargerð bandalagsins
10. desember 1962 þar sem formaður
skýrði frá þeirri ósk Tryggingastofn-
unar ríkisins að hún vildi koma á
þeirri reglu að stjórn bandalagsins
fjalli um þær umsóknir er berast um
lán úr Erfðaljársjóði og lýsi hverju
sinni áliti sínu á því hvort lán skuli
veitt eða ekki. Stjórnin var sammála
um að takast þetta á hendur og ann-
aðist það síðan til ársins 1970, en þá
tók Endurhæfingarráð við því
hlutverki.
Endurhæfingarráð var skipað á
grundvelli endurhæfingarlaganna,
sem gengu í gildi árið 1970 og voru
merkur áfangi í sögu öryrkjamála á
Islandi. Þau voru í gildi í 12 ár. Fyr-
irmynd þeirra var fengin frá
Danmörku en þar tóku slík lög gildi
árið 1960. Sjálfsbjörg, landssamband
fatlaðra kynntist snemma þessum
lögum og samdi uppkast að frum-
varpi til laga á grundvelli þeirra, sem
lagt var fyrir þing Sjálfsbjargar árið
1964. Oddur Ólafsson tók síðan mál-
ið upp á sína arma í samvinnu við
stjórn bandalagsins og heilbrigðis-
ráðuneytið. Það fór síðan sem leið
liggur gegnum Alþingi og varð að
lögum árið 1970 eins og fyrr segir.
Árið 1982 tóku síðan við ítarlegri
lög um málefni fatlaðra, sem endur-
hæfingarlögin voru að mestu leyti
felld inn í. Öryrkjabandalagið átti að
sjálfsögðu sinn þátt í mótun þessara
nýju laga.
Húsnæðismálin
Gott húsnæði fyrir öryrkja var eins
og áður er nefnt eitt af baráttumálum
samtakanna. Það var því oft og ítar-
lega rætt á fundum. Sótt hafði verið
um lóð og hafist var handa um teikn-
ingar. í maí 1965 barst bréf frá
Reykjavíkurborg um að Öryrkja-
bandalaginu og Sjálfsbjörg stæði til
boða samliggjandi lóðir við Hátún.
Það var því mikið um dýrðir ári
seinna, þegar fyrsta skóflustungan
var tekin á báðum lóðunum. Öryrkja-
bandalagið byggði íbúðarhúsnæði en
Sjálfsbjörg dvalarheimili, endurhæf-
ingarstöð og íbúðir. Á lóð Öryrkja-
bandalagsins var leyfi fyrir byggingu
þriggja níu hæða bygginga.
Það þurfti kjark til að ráðast í þetta
verkefni, enda róðurinn erfiður.
Oddur Ólafsson hafði verið kjörinn
formaður undirbúningsnefndar og
þar naut sín vel hinn ffamsýni at-
hafnamaður.
Þessar byggingar allar voru þær
fyrstu á landinu, þar sem tekið var
tillit til þarfa hreyfihamlaðs fólks og
var að mestu stuðst við norrænar
byggingarreglur. Upp úr því voru
fyrstu reglurnar um aðgengi fatlaðra
felldar inn í íslensk byggingar- og
skipulagslög að tilhlutan Öryrkja-
bandalagsins og Sjálfsbjargar.
Fyrir tveimur árum kom svo út
bókin, Aðgengi fyrir alla, sem fjallar
eins og nafnið bendir til um skipulag
húsnæðis og umhverfis, með tilliti til
allra, jafnt fatlaðra sem ófatlaðra.
Bókin er sú fyrsta sem gefin er út á
íslensku um ferlimál.
64