Spássían - 2010, Síða 49

49
Ævar Þór hefur bók sína á því að standa
á haus og virða heiminn fyrir sér. Það
sem kemur honum fyrir sjónir er eðlilega
á hvolfi og stórskemmtilegt. Ekki er nóg
að fólk gangi á loftinu og setji upp skeifu
heldur fara ferðamenn heim til sín,
byggingariðnaðarmenn rífa niður hús og
útvarpið hlustar í stað þess að útvarpa.
Þannig eru bæði höfundur og lesandi
komnir í svipaðar stellingar þegar haldið
er yfir í næstu sögu.
Í bókinni er að finna 31 örsögu þar sem
heimurinn er á einhvern hátt öðruvísi en
við eigum að venjast. Ævar beitir fyrir sig
súrrealisma og fantasíu, án þess að skeyta
um niðurnjörvaðar bókmenntagreinar, og
eru sumar sögurnar í raun ljóð á meðan
aðrar gætu flokkast sem stuttleikrit.
Margar þeirra eru hreinræktaður
vísindaskáldskapur sem er ánægjulegt
að sjá í íslenskri útgáfu og mættu fleiri
höfundar vera óhræddari við hann.
Sögurnar eiga það allar sameiginlegt
að vera mjög stuttar, flestar 1-3 síða, og
hugmyndirnar sem þær varpa fram eru
frumlegar og vekja forvitni. Í „baksíðufrétt
3: draumar“ segir t.a.m. frá japönskum
vísindamönnum sem finna upp tæki sem
les drauma. Við þetta strita þeir og reyna
að komast að leyndardómnum um eðli
drauma, því þá dreymir um viðurkenningu.
Þetta er örstutt og einföld saga sem stillir
upp draumum svefns og vöku andspænis
hvor öðrum og vekur spurningar í
hugum lesenda. Það er reyndar lýsandi
fyrir margar sögur, þær velta upp fleiri
spurningum en þær svara. Í upphafi bókar
er stutt tilvitnun úr Nashyrningunum
eftir Eugène Ionesco um firringuna og
húmorinn sem rökleysan bíður upp á. Í
sögum Ævars er að finna meiri húmor en
rökleysu og stundum óskar maður þess
að haldið hefði verið áfram með söguna,
fundin einhver lausn, í stað þess að hætta
þegar hápunktinum er náð. Hvernig
farnast Guðmundi á leið til Mars? Hvernig
fór fyrir afriti Gunnars? Stökk Jón? Hvað
fann fornleifafræðingurinn? Hvað sá Lísa
inni á baði? Þegar á líður fer lesandinn
að kannast við frásagnartækni Ævars,
eða kannski að sjá heiminn jafnmikið á
hvolfi, og hættir að láta koma sér á óvart.
Þessi bók er eins og girnilegur sushibakki,
hver biti gómsætur en varasamt að borða
of mikið í einu því hætt er við að bitarnir
fari að bragðast eins. Það er þó lítill galli
á annars stórfínu verki. Öll umgjörðin er
vel unnin og forsíðumyndin skemmtilega
súrrealísk og í takt við tóninn í bókinni.
Ævar Þór Benediktsson. Stórkostlegt líf herra Rósar og fleiri
sögur af ótrúlega venjulegu fólki. Nykur. 2010.
bókasushi
Ásta Gísladóttir
Bragðgott