Hvöt - 30.04.1949, Blaðsíða 49

H V Ö T
47
grunni hugtakanna þriggja, má hik-
laust telja tilraun þeirra stórt spor
i rétta átt. Og síðast en ekki sízt ber
að minnast þeirrar viðurkenningar,
er þeir gáfu bindindisstefnunni.
Fleiri merka menn mætti nefna,
þegar rætt er um árgala hindindis-
hreyfingarinnar í skólunum, eins og
t. d. Sveinbjörn Egilsson, i'ektor
læi’ða skólans, en þó verður ekki far-
ið frekar út í það hér. Menn þessir
féllu til móður moldar, seixx og
aðrir dauðlegir, en boðskapur
þeiri'a varðveittist, merkið stóð. En
það var ekki þrifið og borið fi'anx af
verulegum ki-afti og þunga, fyrr en á
öndverðum vetri 1931 til ’32 í
Menntaskólanum í Reykjavík. Þá
ruddust elfur hugsjónanna fram með
nýjxxm krafti og brutu ís ki-eddu-
kenndra erfðavenja, en úr sprungun-
um hi'utu neistar frjómáttar þess,
sem undir bjó. Hreyfingin var hröð
í förum. Húix fékk í upphafi byr
undir báða vængi. Stai'fið efldist því
fljótt og stai'fssvið víkkaði. Bind-
indismenn skólanna sáu æ betur
nauðsyn sameinaðra átaka. Það gat
ekki gengið til lengdar að starfa á
di’eifðum vettvangi. Hinn einstöku
félög skyldu sameinast undir einni
yfii'stjórn.
Samband bindindisfélaga i skólunx
(skammstafað S.B.'S.) var stofnað í
Menntaskólanum í Reykjavík 16.
marz 1932. Menntaskólafélagið hafði
forgöngu um stofnunina, en að
henni stóðu fulltrúar frá 5 skólum
í Reykjavík: Kennaraskólanum, Sam-
vinnuskólanum, Gagnfræðaskólanum
í Reykjavík og Gagnfræðaskóla
Reykvíkinga.
Fyi’sta stjói’ii S. B. S. var skipuð
þeim Helga heitnunx Scheving,
Klemens Tryggvasyixi hagfræðing
og Þórarni Þóx’arinssyni, núverandi
í'itstjóra Tímans. S. B. S. hóf brátt
blaðaútgáfu. Blað þess, ,I4vöt‘, kom
fyi’st xit seinast í marz ái’ið 1932.
Hið unga S. B. S. fékk nóg að
starfa. Það í'éðst af krafti gegn
áfengis- og tóbaksnautn, þeirn tveim
öflum, sem höfðu rnest veikjandi á-
hrif á skólalífið. Það réðst gegn
afsláttarstefnu þeirri, sem ríkt Iiafði
í áfengismálum frá því á bannárun-
unx, á læknaundanþáguna frá 1917
og Spánai’undanþáguna frá 1922.
Eftir að andstæðingar bindindis-
stefnunnar unnu sigur í kosningum
unx bannmálið 1934, og bannlögin
voru afnumin 1. febr. 1935, harðn-
aði baráttan nxjög. Dimrnan skugga
bar yfir þetta mikla brennivínsár.
En bindindismenn skólanna gáfust
ekki upp.
Þeir stigu á stokk og sti-engdxi
þess heit að hex’ða sóknixxa.
Þeir svöruðu þessari óheillai’áð-
stöfun með því að gei'a 1. febrúar
að allsbei’jar baráttu- og útbreiðslu-
degi samtakanna. — Þeir fengu
því framgengt, að 1. febrúar
ár hvert fara yngri og eldri menn
í skólana og hvetja æskufólkið til
þátttöku í hinu heilaga sti'íði gegn
áfengisbölinu.
Sóknin var heilsteyjxt og baráttan
sigursæl allt fram til stríðsáranna.
1939 stóð starfsemin nxeð miklum
blóma, en síðan þá liefur henni
linignað mjög. Siðspilling hernáms-
áranna lamaði rnjög stai’fsemi S.B.S.,
senx og starfsemi margra annarra