Fjölrit RALA - 10.05.1988, Blaðsíða 19
15
BÓKASAFNIÐ
Guðrún Pálsdóttir
Á bókasafni Rannsóknastofnunar landbúnaðarins er nokkuð góður ritakostur á sviði
landbúnaðarrannsókna. Safnið er hjálpartæki starfsmanna stofnunarinnar og einnig er
nokkuð um að aðrir leiti til þess, t.d. nemendur á Hvanneyri og við Háskóla íslands.
Árlega berast til safnsins u.þ.b. 330 tímarit, árs- og rannsóknaskýrslur. Um 120
tímarit eru keypt, hin berast í skiptum fyrir íslenskar landbúnaðarrannsóknir eða að gjöf.
Nokkrar breytingar hafa orðið á kaupum tímarita samfara auknum rannsóknum í
nýbúgreinum og breyttum áherslum í hinum hefðbundna landbúnaði. Má í því sambandi t.d.
nefna rannsóknir fæðudeildar Rala á kjöti og nýtingu þess. Tímaritakostur safnsins getur
talist nokkuð góður en fullnægir þó hvergi lestrarþörf starfsmanna. Mikið er því leitað til
annarra safna eftir efni. Árið 1985 voru fengnar 356 ljósritaðar greinar frá öðrum söfnum
og 29 bækur. Önnur söfn fengu 44 ljósritaðar greinar frá bókasafni Rala. Samsvarandi
tölur fyrir árið 1987 voru 374 Ijósritaðar greinar til Rala og 38 bækur. Frá Rala voru send
144 ljósrit.
Ekki hafa verið talin útlán bóka úr safninu enda mjög algengt að starfsmenn séu með
bækur stofnunarinnar inni á skrifstofum sínum. Árið 1986 var tekið upp útlánakerfi-
vasakerfi - á safninu þannig að auðvelt á að vera að sjá hvar hver bók er niður komin.
Engin spjaldskrá er á bókasafninu og var skráning bóka því í nokkrum ólestri. Árið
1987 var keypt skráningarforritið SPJALD (Look) frá Verkfræðistofu Sigurðar Thoroddsen
og um áramótin 1987-88 voru 1373 bækur og forrit skráð í hina nýju HP-tölvu Rala.
Einnig hafa Fjölrit Rala og fleiri fjölrit verið skráð og til stendur að færa skráningu
tímarita og skýrslna einnig í tölvu. Geysimikill vinnusparnaður er að nota tölvu miðað við
hina hefðbundnu spjaldaskráningu. Spjald-forritið er notað á nokkrum íslenskum
sérfræðisöfnum og gefur það möguleika á því að söfnin geti skipst á skrám.
Ritauki safnsins var 211 bækur árið 1986 og 250 bækur árið 1987. Allar bækur sem
borist hafa til safnsins undanfarin þrjú ár eru skráðar og unnið er að því að skrá eldri rit
eftir því sem tími vinnst til. Skráning eldri rita er forsenda þess að hægt verði að kaupa
markvisst nýjar bækur og fylla þannig í eyður sem kunna að vera í ritakosti safnsins.
Beinar upplýsingaleitir í erlendum gagnasöfnum með tölvu hafa ekki verið mikið
notaðar en með aukinni tækni, sem leiðir til betri og ódýrari þjónustu, munu starfsmenn
og aðrir eflaust verða duglegri að nýta sér þennan möguleika. Menn fá nú árangur leitar
(útdrætti greina og bókfræðilegar upplýsingar) í hendurnar samdægurs.
Bókavörður er í hálfu starfi við safnið og er það of lítið miðað við þau verkefni sem
hann þarf að leysa af hendi til þess að safnið geti veitt þá þjónustu, innan og utan
stofnunar, sem því er skylt. Helstu verkþættir bókasafnsfræðings eru (áætlað hlutfall
vinnutíma í sviga):
a) pantanir, skráning og frágangur tímarita og bóka (55%)
b) millisafnalán (20%)
c) upplýsingaþjónusta, handunnin og tölvuunnin (20%)
c) árvekniþjónusta, þ.e. nýtt efni kynnt starfsmönnum (5%)