Fjölrit RALA - 10.05.1988, Blaðsíða 50

46
FÓÐURDEILD
Ólafur Guðmundsson
Fóðurdeild starfaði með svipuðum hætti á árunum 1985-1987 og árin þar á undan.
Starfið skiptist aðallega í þjónustu og rannsókna- og tilraunastarf.
Þjónustan er við aðrar deildir Rala og við bændur. Hún felst aðallega í mati á
fóðurgildi með glermagaaðferð (m vitro) sem byggist á meltanleika í tilraunaglösum og líka
í því að viðhalda þessari aðferð og þróa hana með mælingum á meltanleika í sauðum (in
vivó). Þá hafa sérmælingar á votheyi verið gerðar þar sem mælt hefur verið m.a. pH og
rokgjarnar sýrur. Töluverður tími hefur farið í að svara fyrirspurnum og í almennar
leiðbeiningar varðandi fóðrun og rannsóknir.
Rannsókna- og tilraunastarfinu má skipta i tvennt, þ.e. fóðurefna- og
fóðrunarrannsóknir og beitartilraunir. Fór það fram víða um land í góðri samvinnu við
ýmsa aðila. Þó hefur eins og áður staðið starfinu mjög fyrir þrifum að hafa enga aðstöðu á
Keldnaholti eða í nágrenni þess til nákvæmra fóðurefna- og fóðrunarrannsókna fyrir
einstakar tegundir búfjár og fóðurs og til að takast á við sérstök vandamál sem upp hafa
komið í beitartilraunum. Einnig hefur stórlega vantað aðstöðu til tilrauna fóðurgerðar.
Verið er að byggja fóðurgerðar- og rannsóknastofu fyrir búfé við aðalstöðvar Rala á
Keldnaholti. Þar á að vera aðstaða til að sinna fjölbreyttum nákvæmnisrannsóknum með
allar búfjártegundir í íslenskum landbúnaði og allar tegundir fóðurs, ásamt
tilraunafóðurgerð. Starfsemi rannsóknastofunnar mun falla vel að því tilraunastarfi sem
fyrir er í landinu auk þess sem hægt verður að stunda fleiri og vandaðri tilraunir. Reiknað
er með að hægt verði að taka rannsóknastofuna í notkun í lok árs 1988.
Á árunum 1985-1987 var töluvert unnið við að ljúka verkefnum frá fyrri árum og við
langtímaverkefni sem getið er um í fyrri ársskýrslum. Einnig var hafist handa við ný
tilraunaverkefni. Hæst ber þar verkefni varðandi hinar svokölluðu nýbúgreinar, þ.e. fiskeldi
og loðdýrarækt. Aðaláherslan var eins og áður lögð á rannsóknir á fóðri úr innlendu
hráefni, bæði hefðbundnu fóðurhráefni og óhefðbundnu.
Fóðrunartilraunir voru framkvæmdar á tilraunastöðvum Rala á Hesti í Borgarfirði,
Laugardælum við Selfoss, Skriðuklaustri í Fljótsdal og Möðruvöllum í Hörgárdal. Einnig
voru gerðar tilraunir með fóðrun holdanauta í Gunnarsholti á Rangárvöllum.
Fóðrunarrannsóknir með loðdýr voru gerðar á Bændaskólanum á Hólum í Hjaltadal og
Hvanneyri í Borgarfirði. Þá voru gerðar fóðrunartilraunir með laxaseiði í fiskeldisstöð
ríkisins í Kollafirði.
Beitarþolstilraunir voru gerðar í Sölvholti í Flóa og á Auðkúluheiði. Þær voru einkum
kostaðar af landgræðslu- og landverndaráætlun. Markmið þeirra er að kanna beitarþol á
hálendi og láglendi, einkum með tilliti til langtímaáhrifa mismunandi beitarþunga á
gróðurfar og gæði landsins. Skipulag þeirra var í aðalatriðum það sama og undanfarin ár.
Gripirnir voru vigtaðir með vissu millibili á tilraunatímanum og jafnframt var uppskera
mæld og sýni efnagreind. Þá var safnað sýnum til efnagreiningar af einstökum
plðntutegundum. Mjög nákvæmar gróðurrannsóknir voru gerðar sumarið 1987.
Fengist var við rannsóknir á orsökum lélegs árangurs við beit sauðfjár á láglendi,
sérstaklega á mýrlendi.
Mælinaar á rannsóknastofu á veeum fóðurdeildar
Tryggvi Eiríksson
Þær mælingar sem gerðar eru á vegum fóðurdeildar tengjast einkum mælingum á
orkugildi (meltanleika) gróffóðurs og ýmsum mælingum er varða fóðurtilraunir og fóðurgæði.
Fyrst skai nefna meltanleikaákvarðanir in viiro (sjá nánar síðar) sem taka bróðurpart