Fjölrit RALA - 10.05.1988, Blaðsíða 97
93
Á Korpu og Sámsstöðum hafa afbrigðin Bintjé, Diamant og Troll gefið mikla uppskeru
en heldur þurrefnissnauða. Á Möðruvöllum hefur Rya gefið þokkalega uppskeru með
fullnægjandi þurrefnisinnihaldi. Sumarið 1987 gaf sænska afbrigðið SV 82133 mikla
uppskeru á öllum tilraunastöðvum en heldur lágt þurrefnishlutfall.
Kartöfluútsæði oe stofnræktun (RL 194)
Sigurgeir Ólafsson
Með reglugerð landbúnaðarráðuneytisins um kartöfluútsæði frá 24. febrúar 1986 (nr.
126) var komið böndum á sölu útsæðis í þeim tilgangi að sporna mót frekari útbreiðslu
sjúkdómsins hringrots og meindýrsins kartöfluhnúðorms. Einungis þeir ræktendur sem
hlotið hafa leyfi ráðuneytisins mega selja útsæði til almennrar dreifingar.
Rannsóknastofnun landbúnaðarins er umsagnaraðili við leyfisveitingar og hefur eftirlit með
framkvæmd reglugerðarinnar.
Ofangreind reglugerð var felld niður þann 5. febrúar 1987 er við tók umfangsmeiri
reglugerð um kartöfluútsæði nr. 66/1987. Sú reglugerð tekur einnig til stofnræktunar á
kartöfluútsæði. Fagleg yfirstjórn á stofnræktinni er nú í höndum þriggja manna
"útsæðisnefndar", sem starfar á vegum landbúnaðarráðuneytisins og er skipuð til fjögurra
ár. Ólafur Geir Vagnsson er tilnefndur af Búnaðarfélagi íslands og er hann jafnframt
formaður, Sigurgeir Ólafsson er tilnefndur af Rannsóknastofnun landbúnaðarins og Magnús
Óskarsson skipaður án tilnefningar. Útsæðisnefnd gerir samninga við ræktendur um þátttöku
í stofnræktinni frá og með ræktun ársins 1988.
Rannsóknastofnun landbúnaðarins er falið að annast endurnýjun á stofnum
stofnræktar með þvi að beita úrvali, vefjaræktun og fjölgun með græðlingum. Skal
stofnunin sjá til þess að með reglulegu millibili, eða þegar þörf er á, séu settir í ræktun
nýir, afkastamiklir og heilbrigðir stofnar af þeim afbrigðum sem eru í stofnræktun.
Stofnunin á einnig að annast eftirlit með heilbrigði stofnútsæðis og fara í skoðunarferðir
til ræktenda.
Rannsóknastofnun landbúnaðarins hefur nú tilbúna veirufría stofna af afbrigðunum
Gullauga, Helgu og Rauðum islenskum sem þegar verður byrjað að fjölga.
Ylrækt
Tilraunir á Garðyrkjuskóla ríkisins á vegum Rala og Garðyrkjuskólans
Jarðefni til ræktunar i takmörkuðu rvmi (RL-329)
Halldór Sverrisson
Árin 1986 og 1987 hafa verið gerðar tilraunir með ræktunarefni úr íslenskri mómold
og vikri. Þetta eru pottatilraunir sem gerðar eru í uppeldishúsi Garðyrkjuskólans eftir að
uppeldi útimatjurta og sumarblóma er lokið.
í fyrstu tilrauninni var ræktun fjögurra plöntutegunda reynd í fjórum íslenskum
mómoldargerðum og vöxtur þeirra í þeim borinn saman við vöxt í innfluttri mómold
(Finnpeat). íslenska moldin var frá Kvíarhóli í ölfusi, Hundastapa á Mýrum (2 gerðir) og
Laugarási I Biskupstungum. Tilraunaplönturnar voru gúrka, jólastjarna, íssalat og burkni
(Nephrolepis). Niðurstöður urðu þær að finnska moldin reyndist að jafnaði betur en sú
íslenska en moldin frá Hundastapa reyndist vel við ræktun jólastjörnu og burkna.
Sunnlenska moldin var lakari nema hvað Laugarásmoldin kom sæmilega út í gúrkuliðnum.