Bændablaðið - 10.09.2020, Blaðsíða 37

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. september 2020 37
Gabion grjóthleðslu körfur
Nokkrar stærðir til á lager
GABION KÖRFUR
TÖLVUPÓSTUR
sala@bkhonnun . is
SÍMI
865-9277
VEFFANG
www .bkhonnun . is
- Hentar vel íslenskum aðstæðum -
- Hagstætt verð -
Sími 480 5600
Gunnbjarnarholti, 804 Selfossi
Fylgstu með okkur á
FACEBOOK
Sími 480 5610
Kaupvangi 10, 700 Egilsstöðum
Landstólpi - Traust í 20 ár
Loftræstimænir fyrir gripahús
Finnsk gæði sem henta vel
fyrir íslenskar aðstæður
VETRARBÚNAÐUR
HILLTIP
Tangarhöfða 1, 110 Reykjavík
551 5464 / wendel.is
UTAN ÚR HEIMI
Sameinuðu þjóðirnar með yfirlýsingu vegna COVID-19 og matvælaöryggis:
Ákall um matvælakerfi
til þjóða heimsins
Aðalframkvæmdastjóri Samein­
uðu þjóðanna, António Guterres,
hefur birt yfirlýsingu vegna kór­
ónukrísunnar og matvælaörygg­
is í heiminum. Hann beinir því
til þjóða heims að nú þurfi að
bregðast hratt og vel við gagn­
vart matvæla framleiðslu um
gjörvallan heim til að styðja við
græna um breytingu og sjálfbærni.
António Guterres er níundi
aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna og hóf störf í upphafi
ársins 2017. Nú hefur hann gefið
út ákall til þjóða heims um að
hlúa verði enn betur en áður að
matvælakerfum, sérstaklega í
kjölfar COVID-19.
820 milljónir manna
lifa við hungurmörk
„Það er nægilegur matur í heiminum
til að fæða þá tæpu átta milljarða
manns sem búa á jörðinni. Í dag
eru samt sem áður 820 milljónir
manna sem lifa við hungurmörk
og um 144 milljónir barna undir
fimm ára aldri sem eru vannærð,
meira en einn fimmti allra barna í
heiminum. Matvælakerfi okkar eru
að bregðast og með kórónuveirunni
fer ástandið versnandi. Ef ekki
verður gripið strax til aðgerða er ljóst
að yfirvofandi er neyðarástand sem
gæti haft langtímaáhrif á hundruð
milljóna barna og fullorðinna.
Á þessu ári er áætlað að um 49
milljónir manna bætist í hóp mjög
fátækra vegna krísunnar. Fjöldi
fólks sem þarf nægilega fæðu og
næringu mun aukast verulega. Við
hvert prósentustig sem lækkar í
vergri landsframleiðslu þjóða má
áætla að bætist við 0,7 milljónir
vannærða barna. Jafnvel í löndum
með nægilegan mat sjáum við hættu
á truflun í fæðubirgðakeðjunni.
Við verðum að bregðast við
núna til að forðast verstu áhrif af
viðleitni okkar til að ná stjórn á
alheimsfaraldrinum.“
Matvæli, næring og lífsviðurværi
Í ákalli sínu gaf António út stefnu um
áhrif COVID-19 á matvælaöryggi og
næringu sem hefur þrjá meginþætti:
Í fyrsta lagi verðum við að virkja
þjóðir heims til að bjarga mannslífum
og lífsviðurværi fólks, einblína á
þau svæði þar sem hættan er mest.
Það þýðir að tilnefna matvæla- og
næringarkerfi sem nauðsynleg á
sama tíma og hrint er í framkvæmd
viðunandi vörnum fyrir starfsfólk
í matvælageiranum. Einnig að
varðveita mannúðaraðstoð á sviði
matvæla, lífsviðurværis og næringar
til varnarlausra hópa. Það þarf að
staðsetja matvæli í löndum þar sem
ríkir matvælakreppa til að styrkja og
auka félagsleg verndunarkerfi. Lönd
heimsins þurfa að styrkja stuðning
til matvælavinnslu, flutnings og
svæðisbundinna matarmarkaða og
þau verða að halda viðskiptaglufum
opnum til að tryggja stöðuga virkni
matvælakerfa. Enn fremur þurfa
þau að tryggja að hjálpar- og
hvatapakkar nái til þeirra sem eru
mest varnarlausir sem nær til þarfa
lausafjárstöðu smáframleiðenda og
fyrirtækja í dreifbýli. Við höfum
tækifæri á að byggja sjálfbærari
heim.
Í öðru lagi verðum við að
styrkja verndun félagslegra kerfa
næringar. Lönd heimsins verða
að vernda aðgang að öruggum og
næringarríkum matvælum, sérstak-
lega fyrir ung börn, ófrískar konur
og konur með börn á brjósti, elli-
lífeyrisþega og aðra áhættuhópa.
Þau þurfa einnig að aðlaga og
útvíkka verndun félagslegra kerfa
sem gagnast næringarfræðilegum
áhættuhópum. Þetta þýðir jafnframt
stuðning við börn sem hafa ekki
lengur aðgang að skólamáltíðum.
Í þriðja lagi verðum við að
fjárfesta í framtíðinni. Við höfum
möguleika á að byggja innihalds-
ríkari og sjálfbærari heim. Við
verðum að byggja matvælakerfi
sem taka betur á þörfum mat-
vælaframleiðenda og starfsfólki
í matvælaiðnaði. Við verðum að
útvega greiðari aðgang að heilnæm-
um og næringarríkum matvælum
þannig að við getum útrýmt hungri.
Einnig þurfum við að endurheimta
jafnvægi milli matvælakerfa og
náttúrulegs umhverfis með því að
umbreyta þeim til að starfa betur
saman með náttúrunni og fyrir
loftslagið. Við getum ekki horft
fram hjá því að matvælakerfi
leggja til allt að 29 prósent af allri
losun gróðurhúsalofttegunda sem
inniheldur 44 prósent af metani
og hafa neikvæð áhrif á líffræði-
legan fjölbreytileika. Ef við gerum
þessa hluti og fleiri sem koma fram
í þessu ákalli getum við komið í
veg fyrir verstu afleiðingar mat-
vælaöryggis og næringar vegna
COVID-19 og við getum gert það
á þann hátt að það styðji við grænu
umbreytinguna sem við þurfum að
ganga í gegnum. /ehg
António Guterres, aðalframkvæmdastjóri Samein uðu þjóðanna.
Matarskömmtun. Mynd / UN