Bændablaðið - 10.09.2020, Blaðsíða 56

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. september 202056
MATARKRÓKURINN
LÍF&LYST – BÆRINN OKKAR
Í október 2018 tóku Guðrún
Blöndal og Sævar saman föggur
sínar á Akranesi og fluttu vestur
í Dali þar sem þau höfðu keypt
jörðina Valþúfu á Fellsströnd.
Býli: Valþúfa.
Staðsett í sveit: Fellsströnd í
Dalabyggð.
Ábúendur: Guðrún Blöndal (Rúna)
og Sæþór S. Kristinsson.
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Við erum sjö í heimili, við tvö ásamt
börnunum, Kristínu, Stefaníu, Þórði,
Þórdísi og Bryndísi. Á heimilinu
eru líka smalahundurinn Karen og
heimilishundurinn Tryggur.
Stærð jarðar? Um 630 hektarar.
Gerð bús? Fjárbú með smá nautaeldi
til skemmtunar.
Fjöldi búfjár og tegundir? Um 600
fjár, um 40 naut, 4 hross og 6 hænur.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum? Það
er mjög árstíðabundið. Dagarnir eru
mjög fjölbreyttir sem betur fer.

Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Skemmtilegastur er
sauðburðurinn en leiðinlegast þykir
að keyra heim rúllum (þess vegna
lendir það alltaf á þeim sama).
Hvernig sjáið þið búskapinn fyrir
ykkur á jörðinni eftir fimm ár? Í
svipuðu horfi en þó með aðeins fleiri
kindur.
Hvar teljið þið að helstu tækifærin
séu í framleiðslu íslenskra búvara?
Fjölskylduvænni einingar af lamba­
kjöti sem auðvelt og fljótlegt er að
elda.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Mjólk, ostur og skyr.
Hver er vinsælasti maturinn
á heimilinu? Hinar víðfrægu
Ritzkexkjötbollur Guðrúnar Blöndal.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Þegar bóndinn tapaði
giftingarhringnum í rúlluvélina eftir
að hafa verið kvæntur í 40 mínútur.
Haustgrænmeti og lamb
Ef þið eru að leita að uppskrift að
meðlæti til að framreiða fyrir gesti
ykkar, gæti verið sniðugt að gera
kartöfluréttinn „Pomme Anna“.
Fallegar íslenskar kartöflur eru
eldaðar þannig að þær eru skorn-
ar í sneiðar, síðan bakaðar með
fullt af smjöri.

Kartöflumeðlæti
Hráefni
› 1 kg af kartöflum
› 120 g smjör
› Fínt salt
› Nýmalaður hvítur pipar
Aðferð
Þvoið, penslið og afhýðið kart­
öflurnar. Skerið þær í sneiðar sem
eru 2 til 3 millimetrar á þykkt.
Setjið sneiðarnar á eldhúspappír.
Hyljið þau með öðrum pappír til að
fjarlægja raka. Hitið ofninn í 150
gráður.
Bræðið smjörið. Penslið formið með
smjörinu.
Raðið kartöflusneiðunum í fat með
afganginum af smjöri. Húðið þær vel
með smjöri. Bætið salti og pipar við.
Blandið saman.
Raðið neðst í rósamynsturhringi
í lögum. Setjið fjögur lög yfir á
þennan hátt og snúið stefnunni á
hverri beygju.
Byrjið á fyrstu rós með því að snúa
réttsælis og látið sneiðarnar skarast.
Setjið næsta lag á með því að snúa
stefnu rósarinnar og svo framvegis.
Og fletjið með því að þrýsta á hvert
lag áður en næsta lag er lagt.
Dreifið einni matskeið af bráðnu
smjöri yfir kartöflurnar og bakið í
45 mínútur.
Hellið af til aðfjarlægja umfram
smjör. Framreiðið með brokkolí­
hnöppum og jafnvel ætum blómum
ef þau eru við hendina.
Steikt og hrátt haustgrænmeti
Haustið er tími til að leita að bænda­
mörkuðum eða kaupa grænmeti
beint af bónda.
Hráefni
› 12 litlar gulrætur
› 12 litlar næpur
› 12 litlir vorlaukar
› ½ haus blómkál
› 12 grænir brokkálshnappar
› 1 skalottlaukur
› 150 g smjör
› sykur
› Sjávarsalt flögur
› Nýmalaður pipar
Aðferð
Afhýðið gulræturnar, skerið í 2–3
cm bita. Gerið það sama fyrir næpu
og vorlauk.
Eða hvaða haustgrænmeti sem er
við hendina.
Afhýðið skalottlauk, saxið og svitið
með 10 g af smjöri.
Bræðið ögn af smjöri á pönnu, setjið
gulræturnar og blómkálið á (skorið í
tvennt), bragðbætið með einni klípu
af sykri og einni klípu af salti og
steikið síðan. Hyljið þau með ögn af
vatni og lokið með pottlokinu, látið
eldast þar til grænmetið er mjúkt
viðkomu og eldunarvökvinn hefur
gufað upp að fullu.
Bætið skalottlauknum saman við og
brúnið grænmetið í eina mínútu í
viðbót, hrærið.
Setjið allt grænmetið í ofnfast fat,
bætið restinni af smjöri saman við og
ofnbakið ef þarf í nokkrar mínútur,
hrærið varlega saman með gaffli.
Kryddið og framreiðið á heitum
diski.
Fyrir skreytingu er hægt að nota flata
steinselju.
Takið stilkana af brokkálí og rífið
fínt eða skerið þunnt.
Bragðbætið með olíu og salti, líka
er sniðugt að taka græn jarðarber
á undan sniglunum og setja í ögn
af ediki og hunangi og nota sem
dressingu á hrátt brokkálið.
Lambahryggur með stökkri fitu
og kryddi
Hráefni
› 1 stk. lambahryggur
› Krydd að eigin vali. svo sem rósmarin,
hvítlaukur og chili
› Salt og pipar
Fyrir þá sem eru spenntir fyrir slát­
urtíðinni og fersku lambakjöti er
sniðugt að setja lambahrygg í ofninn
og skera í fituna og krydda með rós­
marín og jafnvel hvítlauk og chili.
Baka eins og amma í minnst 2
klukkustundir við 150 gráður.
Eða brúna á pönnu og hægelda
að nútíma matgæðingahætti og ná
kjarnhita upp í 63 gráður.
Láta hvíla og framreiða með nýju
grænmeti og kartöflum.
Bjarni Gunnar Kristinsson
matreiðslumeistari
Valþúfa