Bændablaðið - 10.09.2020, Qupperneq 44

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. september 202044
Fólk sem býr í dreifbýli er mun
líklegra en aðrir til að hafa
eldvarnir heimilisins í lagi.
Þetta kemur fram í niðurstöð-
um könnunar sem Gallup gerði
fyrir Eldvarnabandalagið. Nær
allir þátttakendur í könnun-
inni sögðu að slökkvitæki
væri á heimili þeirra en það
er mun hærra hlutfall en í
könnunum sem Gallup hefur
gert fyrir Eldvarnabandalagið
um eldvarnir á heimilum alls
almennings. Miklu algengara
er jafnframt að reykskynjara
og eldvarnateppi sé að finna á
heimilum í dreifbýli en almennt
gerist.
Næstum allir eiga slökkvitæki
Garðar H. Guðjónsson, fram­
kvæmdastjóri Eldvarna banda­
lagsins, segir niðurstöðurnar um
margt mjög ánægjulegar.
„Það vekur sérstaka athygli hve
hátt hlutfall svarenda segist hafa
slökkvitæki á heimilinu. Næstum
99 prósent svarenda segja slökkvi­
tæki vera á heimilinu en samsvar­
andi hlutfall hjá almenningi var
73,8 prósent þegar Gallup kannaði
síðast ástand eldvarna á heimilum
almennt 2018. Þetta þarf þó ekki
að koma svo mjög á óvart í ljósi
þess að á heimilum í dreifbýli
er oft langt í næstu slökkvistöð
og því mikilvægt að íbúar geti
brugðist við eldi á byrjunarstigi
með notkun slökkvitækis,“ segir
Garðar.
Þess ber að geta að slökkvi­
tækjaeign íslenskra heimila hefur
vaxið jafnt og þétt frá því Gallup
gerði fyrst könnun á eldvörnum
heimila 2006. Hún var þá 61,4
prósent en var komin í 73,8 pró­
sent 2018 sem fyrr segir.
Best er að hafa slökkvitæki
sýnilegt við helstu flóttaleið úr
íbúðarhúsnæði en gæta þarf þess
að láta endurhlaða það reglulega
samkvæmt leiðbeiningum svo
þau komi að gagni þegar á reynir.
Mörgum hefur tekist að kæfa eld
á heimili sínu með slökkvitæki
en Garðar hvetur fólk þó til þess
að stefna hvorki sjálfum sér né
öðrum í hættu við slökkvistarf.
Mikilvægast sé að allir komist
heilir út ef eldur kemur upp.
Margir með eldvarnateppi
Mjög hátt hlutfall fólks í dreifbýli
býr einnig svo vel að hafa eldvarna­
teppi á heimili sínu eða 82,8 prósent
svarenda. Í könnun Gallup meðal
almennings 2018 sögðust 61,4
prósent eiga eldvarnateppi. Garðar
segir ákaflega mikilvægt að hafa
eldvarnateppi á sýnilegum stað í
eldhúsi.
„Rekja má stóran hluta elds­
voða á heimilum til óhappa í eld­
húsinu. Reynsla tryggingafélaga og
slökkviliða er sú að margir hafa náð
að forða stórtjóni með því að eiga
eldvarnateppi og kunna að nota það
rétt. Svo þessi niðurstaða er einnig
mjög ánægjuleg,“ segir Garðar.
Svarendur í ferðaþjónustu eru lík­
legri en aðrir til að eiga eldvarna­
teppi. Þar sögðust 94 prósent eiga
þennan mikilvæga öryggisbúnað.
Reykskynjarar
Ferðaþjónustan kom einnig vel út
þegar spurt var um fjölda uppsettra
reykskynjara. Þar sögðust 83 prósent
vera með þrjá reykskynjara eða fleiri
og 32 prósent með sjö skynjara eða
fleiri. Að meðaltali voru niðurstöður
þessar þegar spurt var um fjölda
reykskynjara:
• Enginn 1,5 prósent
• Einn 6,9 prósent
• Tveir 20,4 prósent
• Þrír 17,4 prósent
• Fjórir til sex 36,7 prósent
• Sjö eða fleiri 17,2 prósent
Nokkuð sterk fylgni er milli fjölda
á heimili og fjölda uppsettra reyk­
skynjara. Því fleiri á heimili, því
fleiri reykskynjarar. Fjöldi reyk­
skynjara vex einnig eftir því sem
velta í rekstri er meiri.
Einnig að þessu leyti koma
heimili í dreifbýli mun betur út en
almennt gerist, samkvæmt könnun­
um Gallup. Íbúar í dreifbýli eru mun
ólíklegri en aðrir til að eiga engan
eða aðeins einn reykskynjara (8,4
prósent gegn 24,3 prósent). Íbúar í
dreifbýli eru að sama skapi mun lík­
legri en almenningur til að hafa fjóra
reykskynjara eða fleiri á heimilinu
(53,8 prósent gegn 33,3 prósent).
Mikilvægasta öryggistækið
Garðar segir að reykskynjarar séu
mikilvægasta öryggistækið þegar
kemur að eldvörnum á heimilum
og ættu því að vera fyrir hendi á
hverju heimili.
„Reykskynjarar gefa íbúum
nauðsynlega viðvörun ef eldur
kemur upp og geta því hreinlega
bjargað mannslífum í slíkum til­
vikum, sérstaklega þegar eldsvoði
verður þar sem fólk er í svefni. Það
er því í raun alveg vítavert gáleysi
að hafa ekki nægjanlegan fjölda
virkra reykskynjara á heimilinu til að
tryggja að heimilisfólk fái viðvörun
þegar eldur kemur upp.
Við hjá Eldvarnabandalaginu
viljum helst að reykskynjarar séu
í öllum aðskildum rýmum. Þá á að
minnsta kosti að setja upp framan við
eða í hverri svefnálmu og á hverri
hæð á heimilinu,“ segir Garðar.
Nánari upplýsingar um upp­
setningu reykskynjara og viðhald
á þeim er að finna í Handbók
Eldvarnabandalagsins um eldvarn­
ir heimilisins sem er að finna á
eldvarnabandalagid.is.
Neyðaráætlun
Garðar segir jafnframt nauðsynlegt
að heimilisfólk geri einfalda neyð­
aráætlun um hvernig bregðast á
við þegar eldur kemur upp. Mikill
misbrestur er hins vegar á þessu á
íslenskum heimilum og það á einnig
við um heimili í dreifbýli. Í könnun
Gallup sögðust aðeins 37 prósent
hafa gert slíka áætlun en 63 prósent
sögðu nei.
„Það er nauðsynlegt að heimilis­
fólk ræði hvernig á að bregðast við
eldsvoða. Fara þarf yfir flóttaleiðir
og tryggja að allir hafi að minnsta
kosti tvær flóttaleiðir. Þá þarf að
ákveða hvar fólk ætlar að hittast
þegar út er komið. Þannig er hægt að
átta sig á hvort allir hafi skilað sér út
en það er mikilvægt fyrir slökkvilið
þegar það kemur á vettvang að vita
hvort ástæða er til að ætla að fólk sé
inni í brennandi húsi,“ segir Garðar.
Þegar á heildina er litið segist
hann ánægður með niðurstöður
könnunarinnar í samanburði við
niðurstöður kannana sem gerðar
hafa verið meðal almennings.
„Þó er ljóst að fjöldi heimila í
dreifbýli getur gert miklu betur í
eldvörnum og ég hvet fólk til að bíða
ekki með að huga að eldvörnum og
þar með öryggi fólks á heimilinu,“
segir Garðar.
Eldvarnir á heimilum í dreifbýli
mun öflugri en almennt gerist
Garðar H. Guðjónsson, framkvæmda­
stjóri Eldvarnabandalagsins.
Um könnun Gallup
Gallup gerði könnunina í apríl
síðastliðnum. Úrtakið var 1.522
manns af meðlimaskrá Bænda­
samtakanna. Þátttökuhlutfall
var mjög gott eða 45,7 prósent
og bárust 696 svör. Svörin voru
greind eftir eftirfarandi breytum:
• Staðsetning eftir
landshlutum
• Ársvelta
• Fjöldi á heimili
• Tegund búskapar
Auk spurninga um eldvarnir
á heimili var spurt um ástand
eldvarna í útihúsum, aðgang að
slökkvivatni, fjarlægð að næstu
slökkvistöð og fleira. Fjallað
verður um þennan hluta niður­
staðna Gallup í næsta tölublaði
Bændablaðsins.
Eldvarnabandalagið
Eldvarnabandalagið er sam­
starfs vettvangur um auknar
eld varnir. Aðild að því eiga:
Eignarhalds félagið Brunabóta­
félag Íslands, Félag slökkviliðs­
stjóra, Húsnæðis­ og mann­
virkjastofnun, Landssamband
slökkviliðs­ og sjúkraflutn­
ingamanna, Sjóvá­Almennar
tryggingar hf., Slysavarnafélag­
ið Landsbjörg, Slökkvilið höfuð­
borgarsvæðisins, TM hf., VÍS hf.
og Vörður tryggingar hf.
www.eldvarnabandalagid.is
Fólk sem býr í dreifbýli er mun líklegra en aðrir til að hafa eldvarnir heimilisins í lagi. Mynd / HKr.
Já; 98,6%
Nei; 1,4%
Er slökkvitæki á þínu heimili?
Heimild: Gallup Graf/ Bændablaðið HKr.
Já; 82,8%
Nei;
17,2%
Er eldvarnateppi á þínu heimili?
Heimild: Gallup Graf / Bændablaðið HKr.
Bændablaðið Auglýsingar 56-30-300