Morgunblaðið - 12.12.2020, Blaðsíða 64

„14 stöðvar, sjálfsmynd sem …“ er heiti sýningar Helga
Þorgils Friðjónssonar sem verður opnuð í Gallerí Göng-
um við Háteigskirkju í dag, laugardag, klukkan 14 til 17.
Í verkunum á sýningunni vinnur Helgi með þá kunnu
hefð, sem víða má líta í kirkjum úti um löndin, að mála
myndir af Kristi með krossinn á 14 „stöðvum“ á leið til
krossfestingar. Vísar Helgi í verkunum í verk ýmissa
forvera sinna úr listasögunni, „eftir fræga og minna
fræga listamenn, og set sjálfsmynd í kristsmyndina“,
segir hann. Verkin málaði hann á síðustu sex árum.
Málaði og sýnir 14 myndir af Kristi
með kross eftir myndum annarra
eða til útlanda, en veruleikinn hafi
yfirleitt verið annar. „Mér vitanlega
fór enginn frá Seyðisfirði til þess að
læra að dansa,“ segir Kristín. Vill þó
ekkert fullyrða neitt um það.
Við lesturinn er eins og maður sé
hluti sögunnar, því sviðið kemur
beint í æð. Kristín segir að í æsku
hafi hún leikið sér í hermanna-
birgjum neðanjarðar í hlíðinni og
ímyndað sér að hún væri í miðju
kúlnaregninu. „Við krakkarnir hugs-
uðum mikið um hvernig þetta hefði
verið og lékum allskonar stríðsleiki.“
Samskipti persóna eru almennt á
góðu nótunum og ást og kærleikur
svífa yfir vötnum ásamt vonum og
þrám fjarri limlestingum og dauðs-
föllum. „Meiningin var aldrei að
gera söguna að blóðugum hildarleik,
sem stríð er í raun,“ segir Kristín.
Fólk hafi að mestu sloppið með
skrekkinn. Upp hafi komið alvarleg
óhöpp og vissulega hefði illa getað
farið ef Þjóðverjum hefði tekist ætl-
unarverkið, að sprengja olíubirgða-
skipið El Grillo í loft upp. „En það
var eins og verndarhendi væri haldið
yfir fólki.“
Góð samskipti heimamanna og
hermanna skína í gegn. Kristín seg-
ist enda ekki hafa heyrt annað og í
mörgum tilfellum hafi kynnin haldist
lengi eftir að stríðinu lauk. „Þetta
voru að hluta til falleg sambönd.
Mér hefur oft fundist vera svo mikið
lagt upp úr „ástandinu“ á Íslandi og
það er hvimleitt, því stríðið var
ástand og hermennirnir komu til
landsins vegna þess ástands.“
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
Stríði fylgja hörmungar og ótti en
Kristín Steinsdóttir rithöfundur
sýnir aðra og vinalegri hlið frá árum
seinni heimsstyrjaldarinnar og áhrif
stríðsins á fólk á Seyðisfirði í skáld-
sögunni Yfir bænum heima, sem
Vaka-Helgafell gefur út.
„Þetta er mín heimabyggð og mig
langaði að gera þessum tíma skil,“
segir Kristín um
bókina. Hún
fæddist ári eftir
að seinni heims-
styrjöldinni lauk
og segir að sögur
frá hernáminu
hafi lengi verið
ofarlega í huga
fólks. Ýmislegt
hafi verið skrifað
um lífið og tilveruna á þessum árum
en hún hafi viljað setja saman bók í
skáldsöguformi um tímabilið. „Sem
barn og unglingur heyrði ég svo
margt um þennan tíma enda var
stutt um liðið og allt svo ljóslifandi
fyrir fólki,“ segir hún og bætir við að
auk þess að hafa byggt vinnuna á
sögum og frásögnum hafi hún kynnt
sér vel heimildir meðfram skrif-
unum. „Samt er þetta ekki heim-
ildaskáldsaga,“ áréttar hún. „Mig
langaði að skrifa fallega sögu um
venjulegt fólk á ákaflega óvenju-
legum tíma, hvernig það lifði af,“
heldur hún áfram og bætir við að
persónurnar séu sköpun hennar.
„Þær eiga sér ekki beinar fyrir-
myndir en sumar urðu til úr mörg-
um einstaklingum.“
Verndarhönd yfir fólki
Sagan er hugljúf, greinir frá lífinu
í kaupstaðnum og hverfist að miklu
leyti um eina fjölskyldu, þar sem
ættmóðirin Rúna, Sigrún Magnea
Ólafsdóttir, er í aðalhlutverki.
„Rúna kom fyrst til mín og hún er
þungamiðjan,“ segir Kristín. „Hún
er með ákveðna drætti frá ákveðnu
fólki en frá fleiri en einum og fleiri
en tveimur rétt eins og Ásta er sam-
sett úr nokkrum stúlkum.“
Ásta, dóttir Rúnu og Snjólfs, er
ákveðin ung stúlka og veit hvað hún
vill en ekki verður á allt kosið. Krist-
ín segir að margir hafi átt sér þann
draum að fara í burtu, ýmist suður
Stríðið var ástand
 Falleg saga Kristínar um venjulegt fólk á óvenjulegum tíma
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Rithöfundur Kristín Steinsdóttir er að vonum ánægð með nýju bókina.
Jólalögin eru far
in að
hljóma í útvarpin
u!
Jólaútvarpsstöðin JólaRetró er komin í loftið á FM
89.5 á höfuðborgarsvæðinu, FM 101.9 á Akureyri og á
netinu inn á jolaretro.is. Við spilum bara bestu jólalögin
allan sólarhinginn fram að jólum.
Reynsluboltinn Bjarni Ara snýr aftur í útvarp á
JólaRetró og sér um jólastemninguna síðdegis, alla
virka daga frá 14 til 18.
Stilltu á JólaRetró og fáðu jólagleðina
beint í æð.
Virka dag
a 14 - 18
FM
89,
5
FM
101
,9
(Aku
reyri)
OG Á
JOL
ARE
TRO
.ISLAUGARDAGUR 12. DESEMBER 347. DAGUR ÁRSINS 2020
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
Í lausasölu 1.196 kr.
Áskrift 7.530 kr. Helgaráskrift 4.700 kr.
PDF á mbl.is 6.677 kr. iPad-áskrift 6.677 kr.
Sími: 569 1100
Ritstjórn: ritstjorn@mbl.is Auglýsingar: augl@mbl.is
Áskrift: askrift@mbl.is mbl.is: netfrett@mbl.is
„Mig langar fyrst og fremst að verða betri fótboltakona
og mig langar að gera ýmislegt eftir þetta skref. Ég
ætla mér að ná langt í fótboltanum og þetta skref er
bara hluti af því markmiði,“ segir Hlín Eiríksdóttir,
landsliðskonan unga úr Val, sem hefur skrifað undir at-
vinnusamning í Svíþjóð og spilar því í einni af sterkari
deildum heims á komandi ári. »53
Þetta skref er bara
hluti af markmiðinu
ÍÞRÓTTIR MENNING