Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2020, Síða 72

fylgni var á milli allra kulnunarþátta CBi-listans og eftirfarandi
breyta: persónutengdrar kulnunar og aldurs (rs= –0,159), mats
á mönnun (rs = –0,186); starfstengdrar kulnunar og aldurs
(rs = –0,204), starfsaldurs (rs = –0,207); kulnunar tengdri skjól -
stæðingum og aldurs (rs = –0,229), starfsaldurs (rs = –0,212),
menntunar (rs = –0,194). neikvæð fylgni var á milli nokkurra
þátta WOC-listans og eftirfarandi breyta: aldurs og þess að
flýja af hólmi (rs = –0,169), aldurs og þess að sækjast eftir og
nýta sér félagslegan stuðning (rs = –0,195); starfsaldurs og þess
að flýja af hólmi (rs = –0,207), starfsaldurs og þess að flýja í
huganum (rs = –0,168), starfsaldurs og þess að sækjast eftir og
nýta sér félagslegan stuðning (rs = –0,232) (tafla 5).
Samanburður á meðaltali streitueinkenna á PSS
eftir aldri og samanburður á kulnun og bjar g -
ráðum eftir streituviðmiðum PSS og eftir aldri
Í töflu 6 er spurningu fimm svarað og sýnir hún að þátttak-
endur með streitueinkenni yfir viðmiðunarmörkum á PSS
höfðu marktækt verri einkenni kulnunar í öllum þáttum CBi:
persónutengdri kulnun (p < 0,001), starfstengdri kulnun
(p < 0,001) og kulnun tengdri skjólstæðingum (p < 0,001). Þeir
notuðu marktækt meira bjargráðin að flýja af hólmi (p < 0,001),
að flýja í huganum (p < 0,001) og að halda sig til hlés
(p < 0,001). Þeir sömu nýttu sér marktækt meira bjargráðið að
berglind harpa svavarsdóttir og elísabet hjörleifsdóttir
72 tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 96. árg. 2020
Tafla 3. Copenhagen Burnout inventory (CBi): hlutfallsleg stigskipting einkenna á milli a-D flokka kulnunar
Persónutengd Starfstengd kulnun tengd
kulnun kulnun skjólstæðingum
n (%) n (%) n (%)
flokkur a
Einstaklingur ber 44 (27,0%) 42 (25,6%) 76 (47,8%)
engin merki um kulnun
flokkur B
Einstaklingurinn 69 (42,3%) 77 (47,0%) 67 (42,1%)
ætti að vera meðvitaður um
nokkur einkenni
flokkur C
Einstaklingur er með 44 (27,0%) 43 (26,2) 16 (10,1%)
kulnunareinkenni sem
hann ætti að gera eitthvað í
flokkur D
Einstaklingur er svo örmagna 6 (3,7%) 2 (1,2%) 0 (0,0%)
og útbrunninn að hann ætti
að leita sér tafarlaust hjálpar
til að breyta stöðu sinni
(Borritz og kristensen, 2004)
Tafla 4. Copenhagen Burnout inventory (CBi): aldur og kulnun
flokkur a flokkur B flokkur C flokkur D p-gildia
Persónutengd kulnun:
aldur
undir 40 ára 18,7% 42,7% 37,3% 1,3% 0,011*
40 ára eða eldri 34,1% 42,0% 18,2% 5,7%
Starfstengd kulnun:
aldur
undir 40 ára 16,0% 46,7% 36,0% 1,3% 0,018*
40 ára eða eldri 33,7% 47,2% 18,0% 1,1%
Kulnun tengd skjólstæðingum:
aldur
undir 40 ára 36,0% 50,7% 13,3% 0,0% 0,017*
40 ára eða eldri 58,3% 34,5% 7,1% 0,0%
akí-kvaðratpróf *Marktækt miðað við p < 0,05