Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2020, Blaðsíða 95

án þess þó að skrá eða flokka á neinn hátt. Allir rannsakendur
fóru þannig yfir heildartexta hvers viðtals fyrir sig áður en hug-
myndir að forþemum voru skráðar niður. Á næsta stigi, merk-
ingarbærar einingar — frá þemum að kóðum (e. identifying and
sorting meaning units–from themes to codes), var textinn lesinn
aftur yfir í leit að textabrotum sem sögðu eitthvað um rann-
sóknarspurninguna. Merkingarbæru einingarnar (e. meaning
units) voru síðan skilgreindar og flokkaðar. Þriðja stigið, texta -
þétting — frá kóðum til merkingar (e. condensation–from code
to meaning), felur í sér kerfisbundna þéttingu á textanum, þar
sem textinn sem skilgreindur hafði verið og flokkaður í öðru
þrepi var þéttur (e. condensate) þannig að smáorð og setningar
sem ekki tengdust rannsóknarspurningunni voru hreins uð út.
Í síðasta stiginu, frá textaþéttingu til lýsingar og hugtaka (e.
synthesizing–from condensation to descriptions and concepts),
var heildarmyndinni lýst. Hér var leitast við að textinn héldi
réttmæti (e. validity) og upprunalegu samhengi (e. orginal con-
text) en þannig náðust fram lokaþemu. Dæmi um hvernig
þrepin fjögur voru notuð í greiningarferlinu má sjá í töflu 3.
Greining gagna og úrvinnsla fóru fram jafnóðum eftir að
viðtöl höfðu verið tekin og sett var fram einstaklingsgreiningar -
líkan fyrir hvern þátttakanda. Niðurstöðurnar voru jafnframt
bornar saman við gögn úr fyrri viðtölum. Þannig var hægt að
samræma túlkun þeirra jafnt og þétt.
Allir rannsakendur lásu yfir viðtölin og tóku virkan þátt í
gagnagreiningu sem síðan var ígrunduð og samþætt á fundum
þeirra þriggja og heildargreiningarlíkan sett fram.
Siðfræði
Allir þátttakendur fengu kynningarbréf um rannsóknina og
skrifuðu undir upplýst samþykki um þátttöku áður en viðtölin
hófust. Þátttakendum voru gefin rannsóknarnöfn. Öðrum
nöfn um og stöðum sem hægt var að rekja til þátttakenda var
ritrýnd grein scientific paper
tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 96. árg. 2020 95
„Þetta var stresstímabil síðasta ár, það
verður alveg að segjast eins og er, eftir því
sem að hann versnaði og hvað hans,
hérna, geta minnkaði og sérstaklega út af
þessum mikla svima að hann gat dottið
hvar sem er og hvenær sem er, auðvitað,
maður verður, hérna, tens og stressaður.“
(Kata, 56 ára öryrki.)
„Spenna, svona hér í herðunum, ég þegar
ég er í kvíðakasti yfir því að hún sé erfið.“
(Jóna, 63 ára, útivinnandi.)
„Já, ég myndi segja já, því að ég læt þetta
svolítið ganga fyrir sem ég ætti kannski
ekki endilega að gera.“ (Fríða, 43 ára, úti-
vinnandi.)
„Þannig að það vantar svona hvar er inn-
gangan í kerfið þegar maður er farinn að
finna að eitthvað sé að.“ (Fríða, 43 ára,
útivinnandi.)
„Einhver í Kerfinu með stóru kái, ég veit
það ekki, sem að gæti kannski verið meira
ráðgefandi fyrir mann og tilbúinn að jafn-
vel að fara til foreldra minna og tala við
þau og svona og tæki kannski þann vinkil
á að það væri ekkert óeðlilegt að þiggja
aðstoð.“ (Hanna, 52 ára, útivinnandi.)
„Ég bara fór á netið, ég bara gúgglaði, ég
fékk líka frá heimilislækni, misvísandi
upplýsingar reyndar, hann vísaði mér að
hafa samband við einhverja Færni- og
heilsumatsnefnd en svo sá ég á netinu að
það væri bara ef maður vildi fá hvíldar-
innlagnir […] ég var samt óörugg og
hvert á ég að leita og þetta er sko frum-
skógur og bara að vera að leita á mörgum
stöðum.“ (Ester, 49 ára, öryrki.)
Stresstímabil, pabbi er verri
og getur minna, ég er tens og
stress uð vegna pabba.
Er með spennu í herðunum
þegar ég er í kvíðakasti yfir
því að hún [mamma] sé erfið.
Þetta gengur fyrir, ég á kannski
ekki að láta það gerast.
Þegar eitthvað er að þarf mað -
ur að vita hvar inngangan í
kerfið er.
Er einhver, t.d. fagaðili, sem-
gæti verið ráðgefandi fyrir
foreldra mína, rætt þjónustu-
tilboð og mikilvægi þess að
þiggja þjónustu.
Gúgglaði á netinu, ég fékk líka
frá heimilislækni, misvísandi
upplýsingar, hann vísaði mér
á Færni- og heilsumatsnefnd
en það er fyrir hvíldarinn-
lagnir. Ég er óörugg, hvert á ég
að leita, þetta er frumskógur
og bara það að leita á mörgum
stöðum. Þörf fyrir leiðandi
upplýs ing ar, á einum stað.
Aðstandendur finna til streitu
við heilsubrest foreldra.
Álag vegna færniskertra for-
eldra hefur líkamleg áhrif.
Umönnun færniskertra for-
eldra hefur forgang og áætl-
unum er breytt.
Þekkingarleysi á þjónustuúr -
ræðum í kerfinu.
Þörf fyrir ráðgjafa sem gæti
veitt heildstæða, ráðgjöf og
upplýsingar og bent á úrræði.
Þörf fyrir leiðandi upplýs -
inga veitu.
Sálræn vanlíðan.
Líkamleg vanlíðan.
Skert félagsleg þátttaka.
Erfið upplýsingaleit.
Þörf fyrir fræðslu, ráðgjöf
og stuðning.
Þörf fyrir upplýsingaveitu.
Streita.
Vöðvaspenna.
Skipulag raskast.
Leit að aðstoð.
Þörf fyrir
ráð gjöf.
Leiðandi upp -
lýs inga gjöf.
Tafla 3. Greiningarferli ásamt dæmum
Forþemu Merkingarbærar einingar Þjappaður texti Lýsing á heildarmynd Lokaþemu