Bændablaðið - 24.02.2022, Qupperneq 53

Bændablaðið | Fimmtudagur 24. febrúar 2022 53
og lagfæra og þróast með því. Jafnvel
kindur gæða sér á eggjum og ungum,
hverjum hefði dottið það í hug?
Dæmi um vanþekkingu var t.d.
þegar Sigurður Ásgeirsson refaskytta
fór inn í Þórsmörk ásamt Stefáni
bróður sínum. Oddviti þeirra Vestur-
Eyfellinga, Ólafur Kristjánsson á
Seljalandi, dró verulega úr því að
þeir myndu eyða tímanum í þær
veiðar, það væri mjög lítið af tófu í
Þórsmörk og borgaði sig engan veginn
að fara. Sigurður og Stefán náðu 8
fullorðnum tófum og 19 yrðlingum
og náðu ekki öllum og var talsvert
af tófu þar árið eftir. Það heyrðist
eitthvað lítið í oddvitanum eftir það
(Sveinn Runólfsson og Jón Ragnar
Björnsson 2010).
Í grein í Fréttablaðinu 9. nóv-
ember sl. var rætt um að for sendur
refaveiða væru brostnar og sagt að
þær væru orðnar að vana og/eða
launaðri sportveiði. Aðeins neðar
stendur í sömu frétt að finna ætti
annað fyrirkomulag, einkum með
tilliti til fuglaverndar. Á nú allt í einu
að vernda fugla með friðun refs?
Ritað var í Morgunblaðinu
25. nóvember 2021 að hætta eigi
grenjavinnslu og taka eingöngu upp
vetrarveiðar. Þar er velt upp þeirri
spurningu hvort við höfum einhvern
rétt til að reyna að stýra náttúrunni
með því að ofsækja eina tegund svo
aðrar geti dafnað. Já, ég tel svo vera
þegar um er að ræða varg eins og
ref, mink, hrafna og máva. Ef á að
leyfa náttúrunni að hafa sinn gang,
eigum við þá ekki að hætta öllum
veiðum, leyfa hvolpunum að drepast í
grenjunum vegna ágengra túrista eins
og gerðist á Hornströndum (Esther
Rut Unnsteinsdóttir 2020)? Hætta að
reisa varnargarða fyrir ár og snjóflóð
og flytja fólkið bara í burtu?
Þarf að halda fjöldanum
í skefjum
Herðubreiðarlindir væru ekki til með
núverandi hætti ef ekki hefði verið
settur varnargarður við árkrossinn.
Ég er hins vegar ekki að tala um að
útrýma neinu, nema þá helst minknum
á Íslandi, heldur að halda fjöldanum í
skefjum og draga úr skaða.
Í Mývatnssveit voru unnin þrjú
tófugreni rétt við Laxá sumarið 2020.
Eitt þeirra var úti í eyju í Laxá og
annað í 400 metra fjarlægð í landi og
svo voru 2 km í það þriðja. Samtals
voru veidd þarna 22 dýr.
Ekki hefði verið gaman að eiga
við þau eftir t.d. 1. ágúst og ætla
að veiða þau öll um veturinn. Það
er alveg nóg til samt. Tæplega 100
minkar voru veiddir á síðasta ári í
Skútustaðahreppi. Þarf ekki að spyrja
hver áhrifin hefðu verið á fuglalífið ef
ekkert væri gert í fækkun þeirra. Eins
og góður maður sagði ,,ef ég kæmi að
síðasta tófugreninu í landinu þá myndi
ég ganga frá, ef ég kæmi hins vegar
að síðasta minkagreninu í landinu þá
myndi ég gera allt til að vinna það.“
Nauðsynlegt er að halda tófu-
stofninum niðri og engin leið til þess
er betri en grenjavinnsla samhliða
vetrarveiði. En menn skulu heldur
ekki gleyma minknum, hrafninum,
veiðibjöllunni og sílamávnum og
fleiri flugvörgum sem valda ekki síður
skaða í lífríkinu en tófan.
Undanfarið er meira rætt um
ágengar tegundir og það þurfi að
eyða þeim á vissum svæðum en þá
er nánast eingöngu verið að tala um
tegundir í plönturíkinu, lúpínu, kerfil,
njóla og þistil.
Menn þurfa að fara að tala um
þetta af fullri alvöru en ekki bara
endalaust stofna starfshópa, gera
skýrslur og reikna og segja svo að
það séu ekki til 100 kallar til að
vinna hið raunverulega starf, sem
er eyðingin/fækkunin sjálf.
Grenjaskytta og/eða minkaveiði-
maður mega teljast góðir með að
fá 3.200 á klst., að sama skapi
finnst mönnum bara ekkert mál
að borga lögfræðingi 27.500 kr.
á klst., sérfræðingi 15.000 kr. og
svona lengi mætti telja. Svo ég
hætti nú ekki þá braut að fara að
ræða listamannalaunin.
Veiðar á vargi má líkja við að
skúra gólfin í skólum, það næst
árangur fyrst um sinn, en svo þarf að
skúra, skúra og skúra og alltaf verður
gólfið skítugt aftur. Ef menn þrífa svo
ekki nágrennið í kringum sig verður
skólinn mun fyrr skítugri. Reynslan
eins og t.d. í Borgarfirði þar sem
búið er að draga úr grenjavinnslu er
aukningin á ref mikil.
Hvernig er ástandið í Bretlandi á
rauðrefnum, var ekki grenjavinnslu
hætt þar? Rauðrefurinn er inn í
borgunum og alls staðar í náttúrunni.
Veiðar á vargi og verndun lífríkis
mun aldrei og getur aldrei verið
sportmennska nema að hluta til.
Þetta þurfa að vera föst störf alveg
eins og ræstitæknirinn, bréfberinn,
lögfræðingurinn og íþróttakennarinn.
Verktakar eru fínir með og sérstaklega
á grenjatíma, en með fækkun fólks
í sveitum og aldursdreifingu bænda
eins og hún er í dag, þarf að gera
þetta að föstum störfum sem erfast
ekki bara í beinan karllegg.

Vargur virðir engin
sveitarfélagamörk
Af ýmsum ástæðum er fyrirkomulag
þessara mála umhugsunarefni. Vargur
virðir engin sveitarfélagamörk og
trassaskapur eins bitnar á öðrum.
Sér í lagi er mikilvægt að þessum
málum sé sinnt af myndarskap
á svæðum sem njóta sérstakrar
verndar vegna einstaks lífríkis svo
sem á verndarsvæði Mývatns og
Laxár. Auk þess eru að minnsta
kosti 50 svæði á skrá sem mikilvæg
fuglaverndunarsvæði (Lára Halla
Sigurðardóttir 2013).
Nauðsynlegt er að unnin verði
heildarstefna um eyðingu vargs og
annarra ágengra tegunda en ekki látið
duga að hvert sveitarfélag hafi það
eins og því sýnist. Þá er stefnan ein
og sér gagnslaus ef henni fylgir ekki
fjármagn til aðgerða og umgjörð sem
tryggir árangursríka framkvæmd.
Daði Lange Friðriksson
umhverfisstjóri og
meindýraeyðir í Mývatnssveit.
Heimildir
• Esther Rut Unnsteinsdóttir
(2020). Refir á Hornströndum,
áfangaskýrsla um vöktun árið
2019. NÍ.
• Ingólfur Davíð Sigurðsson
(2021). Refaveiðar.
Morgunblaðið, fimmtudaginn 25.
nóvember 2021. Bls. 18.
• Kristinn Haukur Guðnason
(2021). Telja forsendur refaveiða
brostnar og vilja breytingar.
Fréttablaðið 9. nóvember 2021.
Forsíða.
• Lára Halla Sigurðardóttir
(2013). Vaxandi áhugi á
fuglaskðun. mbl.is,20.apríl 2013.
• Sveinn Runólfsson og Jón
Ragnar Björnsson (2010).
Refaskyttan hugljúfa Sigurður
Ásgeirsson. Sveinn Runólfsson.
199 bls.
• Theódór Gunnlaugsson (1955).
Á refaslóðum. Búnaðarfélag
Íslands, (Bjarmaland 2012),
385. bls.
• Theódór Gunnlaugsson
(1967). Skiptar skoðanir. (Um
refaveiðar). Tíminn, 27. apríl,
1967, bls. 7 og 12.
• Theódór Gunnlaugsson
(1983). Ljósrit á blöðum, Gylfi
Sigurðsson skrifaði upp.
Fiður við greni eru glögg merki um ævilok fugla sem þar hafa vappað um
móana. Mynd / Benedikt Hrólfur Jónsson
Vinsamlega hafið samband við Björgvin Guðjónsson, búfræðing
og löggiltan fasteignasala í síma 510-3500 og 615-1020
eða á netfangið bjorgvin@eignatorg.is
Skipholt 50b, 105 Reykjavík
Vegna aukinnar eftirspurnar óskum
við eftir bújörðum á söluskrá

LANGANESBYGGÐ
Íþróttamiðstöðin VER – Endurbætur – 1. áfangi
Langanesbyggð óskar eftir tilboðum í endurbætur á íþróttamiðstöð
Langnesbyggðar VER. Um ræðir endurbætur á þaki og hluta burðarvirkis.
Heildarstærð byggingarinnar 1017m2 sem skiptist í 708 m2 stálgrindarhús og 309
m2 steypt hús á einnihæð, hvorttveggja á staðsteyptum sökkli og með
staðsteyptri gólfplötu. Húsið er fullinnréttað.
Helstu magntölur:
• Þakjárn og einangrun 2.210 m2
• Z bitar og innra stál 350 m
• Límtrésrammar (burðarrammar) 4 stk. ( um 140m)
• Bendistál 4500 kg.
• Steypa í sökkla og plötur 50 m3.
• Útihurðir 9 stk.
• Gluggar, ál- gluggaprófólar 410 m

Verkinu skal að fullu lokið 1. nóvember 2022.
Útboðsgögn verða afhent á verkefnavef verksins frá 5. mars 2022. Til að fá
aðgang að vefnum þarf að senda upplýsingar um nafn fyrirtækis,
forráðamanns, netfang og síma á póstfangið: almar@faglausn.is
Tilboðum skal skila á skrifstofu Faglausn, ehf., Garðsbraut 5, 640 Húsavík. eigi
síðar en 31. mars 2022, kl. 11:00 og verða þau þá opnuð að viðstöddum þeim
bjóðendum, eða fulltrúum þeirra, sem þess óska