Milli mála - 2021, Qupperneq 294

MILLI MÁLA
Milli mála 13/2021 293
kvæðabálkinn La isla en peso sem á íslensku hefur fengið titilinn
Þungi eyjunnar (Piñera 2016). Hann kom að útgáfu ýmissa bók-
menntatímarita svo sem Orígenes og Ciclón á Kúbu og tengdist einn-
ig hópnum sem stóð að Sur, einu þekktasta bókmenntatímariti
Argentínu. Þá ýtti hann úr vör tímaritinu Poeta, sem kom reyndar
ekki út nema tvisvar sinnum.
Eftir Piñera liggja nokkrar skáldsögur, þekktust er án efa La
carne de René (Hold Renés) frá 1952 sem er þroskasaga ungs manns
skrifuð undir formerkjum súrrealisma og absúrdisma. Í svipuðum
anda eru aðrar skáldsögur hans t.d. Pequeñas maniobras (Óverulegar
tilfærslur) frá 1963 og Presiones y diamantes (Þvingun og demantar)
sem kom út árið 1966. Kunnastur var Piñera sem leikskáld en með
leikritagerð sinni þykir hann hafa markað upphafið að nútímaleik-
ritun á Kúbu og jafnvel í allri álfunni. Eftir hann liggja á þriðja tug
leikverka sem mörg má setja í flokk absúrdleikrita. Fyrsta leikritið
sem vakti athygli var Electra Garrigó sem hann samdi árið 1941 og
var frumsýnt árið 1948. Önnur kunn leikrit skrifuð undir for-
merkjum absúrdisma eru Jesús (Jesús) og Falsa alarma (Ástæðulaus
ótti) sem hann samdi um og eftir miðja öldina. Undir lok sjötta
áratugarins kom út Aire frío (Ferskt loft, 1959) sem var sett á svið
1962 og varð fljótt eitt vinsælasta leikverk hans.
Virgilio Piñera sendi frá sér tvö smásagnasöfn. Það fyrra, Cuentos
fríos (Kaldar sögur), var fyrst gefið út í Argentínu árið 1956. Síðara
smásagnasafnið titlaði hann El que vino a salvarme (Sá sem kom mér
til bjargar) og kom það út árið 1970. Árið 1987, átta árum eftir
fráfall hans, birtust tvö smásagnasöfn til viðbótar, annað með titl-
inum Un fogonazo (Eldblossi) og hitt ber heitið Muecas para escribien-
tes (Grettur handa skrifurum) (Piñera 1999). Það sem einkennir
Piñera er hversu kaldhæðinn og háðskur hann er í skrifum sínum og
í mörgum smásögum hans rennur raunveruleiki og hversdagsleiki
saman við fáránleikann.
Sögurnar sem hér birtast í þýðingu eru úr tveimur fyrstu smá-
sagnasöfnum Piñera. Sagan „Læðan“ er úr Cuentos fríos (Kaldar
sögur) frá 1956 en „Órjúfanlegt samband“ er úr El que vino a sal-
varme. Áður hafa birst í íslenskri þýðingu sögurnar „Andvaka“,
„Helvíti“ og „Fjallið“. Þá kom sagan „Andlitið“ úr Cuentos fríos út á
íslensku árið 2008 (Piñera 2008, 121–128).
ERLA ERLENDSDÓTTIR