Sjómannablaðið Víkingur

Árgangur

Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2020, Síða 94

Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2020, Síða 94
94 – Sjómannablaðið Víkingur Við Íslendingar höfum ávallt verið veikir fyrir gáfumönn- um. Og það er gáfulegt að lesa bækur. Þess vegna hafa bókaskrif og bókaútgáfa blómstrað hérlendis frá örófi alda. Fyrir vikið fengum við arf, sjálfar Íslendingasögurnar, sem sannfærði okkur um að við værum sérstök, jafnvel ögn betri en margur annar og vissulega ekki fædd til að vera hjú annarra þjóða. Við værum þvert á móti merkilegur mannkyns- stofn sem hefði alla burði til að standa á eigin fótum. Þessu fengu Danir að kynnast æ betur þegar leið á 19. öld og sein- ast uppgáfust þeir á þessum þrjóskupúkum norður í hafi. – Þið skuluð þá bara sigla ykkar sjó, sagði danskurinn og 1. des- ember 1918 varð Ísland frjálst og fullvalda konungsríki. Enginn kóngur varð þó nokkru sinni jafn-pirraður út í Íslendinga og Kristján tíundi sem er þó eini konungurinn sem ríkt hefur yfir frjálsu Íslandi. En nú er ég á góðri leið út á hálan ís og reyndar líka í allt aðra sálma en meiningin var með þessum skrifum. Mig langar nefni- lega til að bregða upp mynd af speki landans. Byrjum á Konráð Gíslasyni en hann sagði: „Andi hvers einstaks, hversu vel sem hann er af Guði gjörr, verður að engum þrifnaði, nema hann njóti annarra að, og taki birtu af hugum annarra.“  „Ég held mér sé nú best að hætta að yrkja.“ Bjarni Thorarensen, amtmaður og skáld, þegar hann heyrði Gunnarshólma Jónasar Hallgrímssonar. * „Enginn skyldi svigurmæli til sín taka nema eiga þættist.“ Guðmundur Arason, búandi á Auðkúlu í Arnarfirði á fyrri hluta 19. aldar, við sýslumanninn þegar sá síðarnefndi ætlaði að móðg- ast yfir orðum er Guðmundar hafði látið falla.  Steingrímur Matthíasson læknir skrifaði í nóvember 1919. Hann var þá staddur í Berlín: „Það er svo að sjá, sem mannssálirnar fjarlægist hvorar aðra, því fleiri sem þær koma saman til að lifa í einni kássu.“  „Þjóðarmeðvitundin er orðin spillt af margra alda hordauða. Allir telja sér skylt yfir að hylma. Þetta er svo almennt. Þaðan allar þessar krankleikasögur í fé á vorin. Ljóta nafnið má eigi nefna, en ljóta verkið má vinna ár eftir ár. ... Sú hugsun þarf að komast fram, komast í hámæli, svo sár og beisk sem hún er og illa þökk- uð, að skömmin á að bíta miklu sárar en skaðinn.“ Þórhallur Bjarnarson biskup vorið 1916 þegar hann átaldi íslenska bændur fyrir að horfella búpening sinn.  „En þó hefur það oftast verið og víðast, að skömmin hefur skömm heitið og dyggðin dyggð, jafnvel hjá þeim, sem ekki hafa dyggðina elskað né hatað skömmina.“ Jón Vídalín í postillu sinni.  „Það er ekkert orðið eftir af mér nema andskotans hugurinn til að kvelja mig.“ Þórður Tómasson á Rauðafelli í hárri elli en hann hafði ungur verið mikill kappsmaður.  „Óvön ferðum, illa járnuð, menn þungir, létt riðið, lána hana ekki.“ Ólafur Guðbrandsson, er bjó í Litluhlíð á Barðaströnd, þegar maður nokkur falaði af honum til láns skjótta hryssu. Ólafur var þekktur fyrir að vera gagnorður, hirða vel um allar skepnur og ekki vildi hann fyrir nokkurn mun ofþjaka hrossum sínum.  „Hún þarna, góðan, er eins og skrifari á tjörn í stormi guðs misk- unnar.“ Með þessum orðum lýsti Bjarni Pétursson hafnsögumaður Ragnheiði Jónsdóttur, eiginkonu Jóns Kolbeinssonar kaupmanns í Stykkishólmi, en hún riðaði nokkuð höfði.  „Giftu þig og stattu þig!“ Matthías í gullbrúðkaupi Schiötshjóna á Akureyri í nóvember 1916. Kvaðst hann vilja bæta þessum orðum við svartnættisþenkingu Sókratesar en þessi víðfrægi Aþenubúi sagði forðum: „Giftu þig! Þú verður ekki ánægður. Giftu þig ekki! Og þú verður heldur ekki ánægður.“  „Lýðstjórn er sífeldum breytingum og byltingum undirorpin og endar oft í harðstjórn eða óstjórn; því þar sem margir ráða, ræður enginn.“ Frímann B. Arngrímsson.  „Ég hef lagt alla mína sál í myndirnar handa ykkur, ég hef brotið hjartað í mér í sundur í liti til að gefa ykkur.“ Jóhannes S. Kjarval þegar hann varð áttræður árið 1965.  Speki landans Jóhannes Kjarval í Fjörunni á Akureyri.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Sjómannablaðið Víkingur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.