Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Qupperneq 50

INNGANGUR
Að verða foreldri er stór breyting í lífi fólks sem oftast er
ánægjuleg en aðlögunin að nýjum aðstæðum er jafnframt
krefjandi og getur verið streituvaldandi (Copeland og
Harbaugh, 2019; Wiklund o.fl., 2018). Breytingin getur haft
áhrif á líðan og tilfinningar para (Wiklund o.fl., 2018), auk
þess sem ábyrgðin og nýjar áskoranir geta breytt sjálfsmynd
þeirra (Riggs o.fl., 2018). Mæður upplifa gjarnan erfiðleika
við að ná jafnvægi á eigin lífi eftir fæðingu, að sinna eigin
þörfum á sama tíma og þær kynnast nýburanum og hans
þörfum (Copeland og Harbaugh, 2019). Hjúkrunarfræðingar
gegna mikilvægu hlutverki í gegnum allt barneignarferlið,
frá getnaði til og með sængurlegu (Gilmer o.fl., 2016).
Smitsjúkdómurinn COVID-19 kom fyrst til sögunnar í
desember 2019. Fljótlega dreifðist hann hratt út og varð
að heimsfaraldri. COVID-19 er af völdum kórónuveiru sem
veldur öndunarfærasýkingu með misalvarlega birtingarmynd
(Umakanthan o.fl., 2020). Flest lönd gripu til þess ráðs að setja
á samkomutakmarkanir til að sporna gegn frekari útbreiðslu
sjúkdómsins. Gripið hefur verið til margvíslegra takmarkana
s.s. ferðatakmarkana, fjöldatakmarkana og fjarlægðarmarka.
Faraldurinn hefur haft þau áhrif að margir hafa misst vinnuna
og óvissa ríkir um framtíðarstörf sökum efnahagslegra
áhrifa (Daly o.fl., 2021). Venjur margra fjölskyldna hafa tekið
breytingum þar sem biðlað var til fólks að vera sem mest
heima, skólum og daggæslum var lokað og foreldrar þurftu
margir hverjir að vinna heima (Russell o.fl., 2020). Faraldurinn
hefur leitt af sér miklar breytingar á þjónustu við foreldra
ungra barna til að verja heilbrigðisstarfsfólk og verðandi
mæður gegn smiti (Davis-Floyd o.fl., 2020).
COVID-19 hefur leitt til breytinga á starfi hjúkrunarfræðinga
og þeirri þjónustu sem þeir veita nýbökuðum og verðandi
foreldrum (Arnetz o.fl., 2020). Faraldurinn hefur haft áhrif á
andlega líðan nýbakaðra og verðandi mæðra, ekki síður en
almennings og fjölskyldna (Dib o.fl., 2020; Russell o.fl., 2020;
Vindegaard og Benros, 2020). Að verða foreldri getur verið
streituvaldandi en COVID-19 faraldurinn hefur aukið streitu
tengda barneignarferlinu. Hræðsla við að smitast, einangrun,
skortur á upplýsingum og tekjutap eru þættir sem hafa haft
mikil áhrif á líðan fjölskyldunnar (Russell o.fl., 2020). Mæður
sem áttu barn á tímum COVID-19 töldu að faraldurinn hefði
haft áhrif á andlega líðan þeirra. Áhyggjur þeirra voru miklar,
skortur var á upplýsingum og breyting var á þjónustu (Ollivier
o.fl., 2021). Mæður misstu stuðning í gegnum meðgöngu og
fæðingu, viðvera stuðningsaðila í fæðingu var takmarkaðri
og miklar breytingar urðu á mæðravernd (Chivers o.fl., 2020).
Takmarkanirnar höfðu áhrif á félagsleg tengsl sem varð til
þess að stórfjölskyldan missti af merkilegum atburðum í lífi
nýburans (Ollivier o.fl., 2021).
Barneignarferli á
tímum COVID-19
Hlutverk hjúkrunarfræðinga
MAGÐALENA LÁRA
SIGURÐARDÓTTIR
hjúkrunarfræðingur
SARA HILDUR TÓMASDÓTTIR BRIEM
hjúkrunarfræðingur
HILDUR SIGURÐARDÓTTIR
lektor og ljósmóðir
Höfundar
Barneignarferli á tímum COVID-19