Úrval - 01.12.1942, Blaðsíða 25

DJENGIS KHAN — DROTTNARI HEIMSINS
23
gólski sigurvegari sjálfur, sem
skapaði sína bardagaaðferð.
Herir hans áttu næstum allt-
af við ofurefli að setja. Það er
líklegt, að hann hafi aldrei haft
meira en 200.000 vopnfærra
manna á að skipa, en þó að her-
ir hans væri ekki stærri gat
hann samt lagt að velli stór-
veldi, er í voru margar milljónir
manna. Það er ef til vill ekki
of djúpt í árina tekið að segja,
að hann hafi verið mesti hers-
höfðingi, sem sagan getur um.
Djengis khan þýðir „Mesti
höfðinginn". Hann tók sér það
nafn sjálfur, því að á yngri ár-
um gekk hann undir nafninu
Temudjin.
Temudjin var aðeins 13 ára
að aldri, þegar faðir hans var
drepinn á eitri. Temudjin var
þá orðinn stór og sterkur, á
við fullvaxta mann. Hann
gat verið á hestbaki hvíldar-
laust heilan dag og var boga-
skytta góð. Auk þess var hann
viljafastur, svo að orð var á
haft. Hann var staðráðinn í því
að taka við höfðingjatign föður
síns yfir hinum harðgerðu
hjarðmönnum, er tókst með
harðneskju sinni að draga fram
lífið á hrjóstugum sléttunum í
Mið-Asíu. Ættbálkur hans vildi
ekki líta við honum og hinir
höfðingjamir ákváðu að koma
hinum unga keppinauti sínum
fyrir kattarnef. Þeir eltu hann
eftir sléttunum, náðu honum og
settu þungt tréok á axlir hon-
um og festu hendur hans við
það. Eitt kveldið gat Temudjin
rotað varðmanninn, sem gætti
hans, og laumast á brott frá
tjaldbúðunum, því að allir voru
í fasta svefni. Riddarar voru
þegar sendir til að leita að hon-
um, en hann leyndist í á einni
meðan þeir riðu fram og aftur
eftir bakkanum og svipuðust
um eftir honum. Þegar öllu var
óhætt skreið hann úr fylgsni
sínu og fékk veiðimann einn,
sem hann rakst á, til þess að
ná af sér okinu.
Öll saga hans frá þessum
dögum er saga um sífelldan
flótta og hvernig hann var hvað
eftir annað að því kominn að
verða tekinn til fanga, stundum
vegna þess að þeir, sem hann
treysti bezt, sviku hann. En hann
var alltaf jafn staðráðinn í því
að brjótast til valda og met-
orða.
Einu sinni hafði hann særzt
af bogaskoti í hálsinn, svo að
hann lá ósjálfbjarga rétt hjá
herbúðum f jandmannanna. Einn