Úrval - 01.09.1960, Síða 49

MANNSEYRAÐ
■CTRVAL
kennandi eru fyrir viss hljóð-
færi.
Ekki eru það þó allt tónar,
sem við heyrum. Sé barið að
dyrum, eða ef vindur þýtur í
trjám, er það ekki tónn sem
heyrist, vegna þess, að í því
hljóði eru sveiflurnar ekki
reglulegar. Slík hljóð nefnum
við hávaða, þyt, hark, brak eða
hvin o. s. frv.
Mannsröddin.
I venjulegri mannsrödd eru
frá 256 til 2048 sveiflur á sek-
úndu. I henni eru og margir
aukatónar, sem gefa henni ým-
iskonar blæ. Það er barkakýlið
og raddböndin sem ráða radd-
fclæ vorum og raddsviði. Sé
næmleiki heyrnar á hærri tóna
farinn að sljóvgast, verður okk-
ur tíðum erfitt fyrir að heyra til
vissra manna, og gerir það
einkum vart við sig hjá eldra
fólki.
A sama hátt getur mikill
hávaði skemmt heyrnina. Sé
maðurinn að staðaldri innan um
mikinn skarkala, hættir hann
með tímanum að greina háa
tóna.
Heyrnarbilun vegna harks er
tíðari en marga grunar, og á
g:ér alltaf stað. Talið er að hljóð-
styrkur 1 venjulegu herbergi sé
milli 20 og 30 desíbel. (Hljóð-
styrkur er af vísindamönnum
mældur í desíbelum eða fónum,
en sú aðferð er allt of marg-
brotin til þess, að unnt sé að
lýsa henni hér).
I rólegri götu er hljóðstyrk-
ur milli 40 og 50 desíbel. Hins-
vegar framleiðir þrýstiloftsbor
eins og þeir sem notaðir eru við
gatnagerð 90 desíbel, eða meira.
Raddstyrkur manna getur leik-
io á örfáum og allt upp í 90
desíbel, — eða frá hvísli og upp
tii hvassrar skipunarraddar.
Hljóðdeyfar.
Við 125 til 130 desíbela há-
reysti finnum við til óþæginda
í eyrunum. Stöðugur hávaði get-
ur og skemmt heyrnina, þótt
ekki valdi hann þrautum. Það
hefir líka komið í ljós, að sterk-
ur hávaði hindrar blóðrásina.
Ryksugur munu hafa um það
bil 60 desíbela hljóðstyrk, og
bifhjól í 15 metra fjarlægð ná-
lægt 75—80. Hvað heimilisvél-
ar snertir, hefir ekki verið mik-
iö til þess gert, að deyfa hljóð-
styrk þeirra. Aftur á móti hef-
ir verið barist við það í mörg
ár, að minnka háreysti í bif-
hjólum og búvélum utanhúss.
Eins og nú standa sakir, er
þó mesta vandamálið bundið við
verksmiðjur og flugvélar. Allir
kannast við öskrið í þotunum
og hversu illa því fólki líður,
sem býr í nágrenni stórra
flugvalla. Gerðar hafa verið til-
raunir til að deyfa óhljóðin í
Caravelle-þotum, með geysi-
miklum tilfæringum, og hefir
tekist að færa hávaðann úr 135
desíbelum, sem hann er að jafn-
aði, allt niður í 30 desíbel.
i3