Úrval - 01.09.1960, Side 106

ÚRVAL
skrefið til að gera fangað dýr
ánægt, segir hann ennfremur,
er að kynna sér líf þess í nátt-
úrunni.
Meðal margra tegunda er
sterkasta sálræna þörfin fyrir
„heimili“, stað, þar sem það get-
ur falið sig, verið út af fyrir
sig og fundið öryggi. Umhverf-
isheimilið verður að vera
„svæði,“ sem dýrið getur litið á
sem sitt eigið. I náttúrunni ráfa
dýrin oft um stór svæði, en að-
eins til að leita fæðu, ekki af
því þau langi til að ráfa.
f dýragarði, þar sem fæðan
er látin í té, gerir dýrið sig oft-
ast ánægt með mjög lítið svæði.
Það dæmir svæðið fremur eftir
því, hve vel það getur hreyft
sig þar, en eftir víðáttu.
Tilfinningasamir menn harma
stundum örlög fanginna arna,
sem grimmlyndir menn hafa
varnað að svífa hátt til himins.
En ernir, segir dr. Hedinger,
hafa í rauninni enga ánægju af
að fljúga langt, og gera það
aldrei, nema þegar hungur neyð-
ir þá til þess. Séu þeir hafðir í
búri á jörðu niðri og aldir vel,
ná þeir hárri elli og eignast
sína unga með reglulegu milli-
bili.
En það er ekki jafn auðfarið
með allar tegundir dýra. Sum
gera kröfu til að lifa mjög sér-
skildu einkalífi, eða þurfa tré
til að klifra í, eða jörð til að
grafa í, áður en þeim finnst
þau vera „heima hjá sér“. Sum
hafa einkennilegar venjur, eins-
ÁNÆGÐIR FANGAR
og þá að afmarka svæði sitt með
þefnum af þvagi sínu. Og svo,
þegar búrið er hreinsað, finnst
dýrinu það hafa verið rænt.
„Það verður að drekka ósköp-
in öll af vatni þegar í stað,“
segir dr. Hedinger, „og vökva
hreint gólfið vandlega.“
Æ'öri þarfir. „Dýrið lifir ekki
á brauði einu saman,“ segir dr.
Hedinger. Sumai' tegundir
þarfnast dægradvalar, æsinga
eða félaga. En þegar bæta skal
úr þessum æðri þörfum, verður
að taka tillit til hinnar sérstöku
sálfræði og félagslegu venju
hverrar tegundar um sig. Þeg-
ar vel er farið með dýrin, taka
mörg þeirra miklu ástfóstri við
umsjónarmann sinn, líta á hann
sem „vin“ af þeirra eigin teg-
und. Þau leita trausts hjá hon-
um, ef hætta er á ferðum, eða
verja hann fyrir árásum ann-
ara dýra.
Það er eitt atriði í fari
mannsins, sem stundum ruglar
dýrin: hvort hann er karl- eða
kvenkyns. Oft komast karldýr-
in að þeirri niðurstöðu, að um-
sjónarmaðurinn sé kvenkyns, og
vilja berjast um hann og eiga
mök við hann. „Taminn emír
(ástralskur strútur) í Basel-
dýragarðinum,“ segir dr. Hed-
inger,“ reynir öðru hvoru að
eiga mök við umsjónarmann-
inn. Ef það væri elgstarfur,
væri það ekki með öllu hættu-
laust fyrir manninn.“
Þegar dýrið hefur aðlagast
umhverfi sínu, reynir það næst-