Gátt - 2010, Síða 93
93
F U L L o R Ð I N S F R Æ Ð S L A o g S T A R F S M E N N T U N
g á T T – á R S R I T – 2 0 1 0
E Q M o g g Æ Ð I Í S Í M E N N T U N
HELENA EYdÍS INgóLFSdóTTIR
Helena Eydís Ingólfsdóttir
Miklar breytingar hafa orðið á sviði framhaldsfræðslu frá því
um miðjan 10. áratug síðustu aldar þegar farskólarnir hófu
göngu sína. Símenntun og framhaldsfræðslu hefur heldur
betur vaxið fiskur um hrygg á stuttum tíma, frá því að vera
að mestu tómstunda-, tölvu- og tungumálanám í það að vera
nám sem metið er til eininga í framhaldsskólum og jafnvel til
launahækkunar skv. kjarasamningum. Árið 2002 var Fræðslu-
miðstöð atvinnulífsins, FA stofnuð og í kjölfarið urðu mikil skil í
starfi símenntunarmiðstöðvanna, þar sem nemendum og nám-
skeiðsstundum fjölgaði umtalsvert. Námskrár sem eru vott-
aðar af mennta- og menningarmálaráðuneytinu eru reglulega
gefnar út af FA og kenndar hjá símenntunarmiðstöðvunum
hringinn í kringum landið. Nú geta námsmenn við símennt-
unarmiðstöðvar fengið nám sitt þar metið til jafns við nám í
framhaldsskólum landsins. Tilkoma námsleiðanna er helsta
ástæða straumhvarfa í starfi símenntunarmiðstöðvanna.
Frá árinu 2006 hefur starfsfólk Þekkingarnets Þingey-
inga í auknum mæli beint sjónum sínum að gæðum starfsemi
Þekkingar netsins sem lýtur að framhaldsfræðslu. Sérstak-
lega hefur verið horft til námskeiðahalds og námsleiða sem
kenndar eru samkvæmt námskrám FA í því sambandi enda er
það einna stærsti hluti starfseminnar.
Í upphafi var horft til ráðningar kennara og þau markmið
höfð undirliggjandi að leitast við að ráða eingöngu kennara
sem hefðu kennsluréttindi eða sérþekkingu á því fagi sem
kenna átti. Næstu skref fólust í tilraunum varðandi umgjörð
námskeiða, það er að sömu gæði og samskonar umgjörð væri
til staðar hvort sem einstaklingur kæmi á tungumálanám-
skeið eða matreiðslunámskeið. Námskeiðsmat varð því fastur
liður í námskeiðahaldinu en þar leggja nemendur mat á fram-
kvæmd, umgjörð og kennslu kennarans. Næst á eftir fylgdu
kröfur varðandi húsnæði þar með talið að kennslurými, borð
og stólar hentuðu fullorðnum námsmönnum.
Eftir því sem námsleiðum kenndum á vegum Þekkingar-
netsins fjölgaði og þar með nemendum sem áttu möguleika á
að fá metið nám til eininga í framhaldsskólum fór starfsfólk að
Í greininni er fjallað um þá vinnu sem farið hefur fram hjá Þekkingarneti Þingeyinga í
tengslum við innleiðingu EQM gæðakerfisins. Sagt er frá gæðastarfi hjá Þekkingarnetinu
og upphafi þess að Þekkingarnetið ákvað að taka þátt í samstarfsverkefni FA og nokkurra
símenntunarmiðstöðva við gerð sjálfsmats og innleiðingu á EQM gæðakerfinu.
huga að ýmsu sem lýtur að gæðum í
kennslu, framkvæmd námsframboðs
og skilum á milli símenntunarmið-
stöðvanna og framhaldsskólanna.
Það leiddi til þess að farið var að
huga að því hvernig námsmati er
skilað til nemenda og upplýsingum
um nám sem fram fer hjá símennt-
unarmiðstöðinni til framhaldsskóla.
Enginn af þessum verkferlum var þó skráður með formlegum
hætti þó ýmis eyðublöð varðandi námskeiðamat og námsmat
væru vissulega til. Þar af leiðandi hefði þessi þáttur í starfinu
auðveldlega getað glatast ef breytingar hefðu orðið á starfs-
mannahaldi eða fallið á milli starfsmanna þegar nýr starfs-
maður er þjálfaður til starfs innan Þekkingarnetsins.
Á sama tíma og þessi gerjun átti sér stað hjá Þekkingarnet-
inu tók Fræðslumiðstöðin þátt í Leonardo-verkefninu RECALL,
sem var framhald af og byggði á niðurstöðum verkefnisins
ALL. Markmið RECALL var að þróa gæðastjórnunarkerfi fyrir
fræðsluaðila. Í því starfi varð EQM, European Quality Mark,
gæðakerfið til. Fyrir um ári síðan óskaði Fræðslumiðstöðin eftir
samstarfi við eina til tvær símenntunarmiðstöðvar sem væru
tilbúnar til að fara í gegnum EQM sjálfsmatið. Þekkingarnet
Austurlands (ÞNA) og Þekkingarnet Þingeyinga (ÞÞ) buðu sig
strax fram til samstarfsins. Starfsfólk Þekkingarnets Þingey-
inga var komið vel áleiðis varðandi gæðamálin en enn átti eftir
að formgera þau og með samstarfinu gafst gott tækifæri að
ræða framkvæmdina.
Í janúar 2010 hófst vinnan við EQM sjálfsmatið. Í upphafi
var ætlunin að höfundur ásamt forstöðumanni Þekkingar-
netsins myndu vinna matið og fylla út samkvæmt bestu sann-
færingu. Eftir því sem meiri upplýsinga var aflað um EQM og
gæðamál almennt varð ljóst að sú aðferð myndi ekki reynast
vel þegar horft væri til lengri tíma. Ef gæðakerfi á að vera virkt
í starfsemi fyrirtækis eða stofnunar er lykilatriði að allir starfs-
menn séu þátttakendur frá upphafi í þeirri vinnu sem tengist