Læknaneminn - 01.12.1974, Blaðsíða 45

flokkinn. Hass táknar kvoðuna af
blómklasa kvenkynsplöntu og fell-
ur í sterkasta flokkinn; inniheld-
ur 5-10 sinnum meira af virkum
efnum en marijúana. Neytendur
kannabis í Evrópu fá efnið aðal-
lega frá Norður-Afríku og Mið-
austurlöndum sem hass. Kannabis
ber sérkennilegan sætan ilm.
Þess ber að minnast, að inni-
hald kannabissamsetningar af
virkum efnum er mjög breytilegt
eftir plöntuætt og vaxtarskilyrð-
um og minnkar við geymslu. Ekki
hefur tekist að finna aðferð til
þess að staðla styrkleikann þótt
hægt sé að greina efnið hvar sem
er og nú nýverið einnig að mæla
styrkleikann.
Ékomuhœttir
Vinsælt er að reykja kannabis
því þá koma áhrifin miklu fyrr en
við inntöku og því er auðveldara
að stjórna skammti. Við reyking-
ar eru 25-50% af THC í samsetn-
ingum tekið upp í öndunarfærin.
Oft er marijúana og tóbaki bland-
að saman og búnar til sígarettur,
sem kallaðar eru „joints“ eða
„reefers", en fyrir þá sem ekki
reykja geta áhrif nikótínsins
valdið miklum óþægindum, sem
dylja alveg þægilegu áhrifin af
marijúana, ef einhver eru. Hass
er mikið reykt úr pípu í Evrópu,
en einnig tekið inn sem te eða
kökur. Reynt hefur verið að
sprauta kannabis í æð og má bú-
ast við, að það færist í aukana,
en það hefur valdið mjög alvar-
legri sjúkdómsmynd, sem þó gekk
til baka og stafaði líklega af
microembolium.
A'—Trans-tctrahydrocannabinol
A*—THC
(6a,7,8,10a-tetrahydro-6.G.9-trimcthyl-3-pcntyl-BH-dibenzo [b,d] pyran-l-ol)
CH, CH,
HO\/\/ (CH,),CH,
A’-Trans-tctrahydrocannabinol
A'-THC
(6,7,10,10a-tctrahydro-6,6,9-trimcthyl-3-pentyl-6H-dibenzo [b.d] pyran-l-ol)

CH,
Cannabidiol
CUD
(2-p-mcntha-1.8-dicn-3-yl-5-pentyl-rcsorcinol)
Cannabinol
CBN
(6,6,9-trimcthyl-3-pentyl-6H-dibenzo [b,d] pyran-l-ol)
FIr. 15-1. Dclta-9-THC and related compounds fnund in Cannabis sativa.
THC-efni þau, sem finnast í Cannabis sativa.
Ætriði úr farmakólóyíu
kannabis
Lengi hefur verið vitað, að
tetrahydrocannabinol (THC) er
það efni, sem mestu veldur um
geðræn áhrif kannabis og 1967
tókst að sýna fram á, að einn iso-
mer THC, A6-transtetrahydro-
cannabinol, hefur mest áhrif.
Ilann hefur verið syntetiseraður.
THC tilheyrir kannabinoíðum,
sem eru mjög fituleysanleg efni
og leysast að sama skapi illa upp
í vatni. THC og úrgangsefni þess
vilja því haldast lengi uppleyst í
fituvef, svo eftir 24 klst. er enn
um 25% af upphaflegum skammti
eftir í líkamanum. Fituleysan-
leikinn gerir það erfitt að taka
kannabis í æð. Auk kannabino-
íða eru í kannabis viss vatnsleys-
anleg efni, þar á meðal atropin-
verkandi efni í litlu magni, sem
gæti valdið munnþurrki og örlít-
ið af efni með kólinerg-verkun,
sem gæti stuðlað að hinum ert-
andi áhrifum reyksins.
Ef til vill hefur einn metabolíta
THC alla verkunina. Fundist hef-
ur metabolít, 7-hydroxytetrahy-
drocannabínol, sem er fimmtán
sinnum virkara en THC þegar
honum er sprautað í heilann á
músum.
Ekki er vitað til þess að líkam-
leg þörf eða þol fyrir kannabis
myndist. Engin fráhvarfseinkenni
koma. Hins vegar finnst mörgum
erfitt að hætta að neyta kannabis
eftir mikla notkun, svo að segja
má, að andlegur ávani geti mynd-
ast, sem e. t. v. stafi af eftirsókn
í truflun á skynjun og ályktunar-
hæfni. Eddy et al.skilgreina ávana
af kannabis sem ástand sem kem-
ur eftir langa eða periodiska notk-
un efnisins og hafi eftirfarandi
einkenni:
1. Meðalsterkur til sterkur and-
legur ávani, sem byggist á eftir-
sóttum huglægum verkunum.
2. Enginn líkamlegur ávani svo
engin fráhvarfseinkenni koma
þegar hætt er að neyta efnisins.
3. Lítil tilhneiging til að auka
skammtinn.
Andlegur ávani er hins vegar
ákaflega óljóst hugtak. Kannabis
virðist mynda „öfugt þol“, þann-
ig að neytandinn fær meiri verk-
un af sama skammti með aukinni
neyslu og þarf minni skammt til
að fá hin eftirsóttu áhrif. Einnig
hverfur THC allt að helmingi
læknaneminn
39