Úrval - 01.06.1965, Blaðsíða 22

20
ÚRVAi-
viS œttingja þeirra á suðlægari
sló'ðum. Samkvsémt þessari reglu
var rani mammútsins einnig styttri
en rani nútímafilanna, sem lifa
í heittempruðum eSa hitabeltis!-
löndum.
Hryggur mammútsins var svip-
aður i laginu og á vísundinum,
en rétt aftan viS höfuSið liafði
hann hnúS, sem líklega hefur haft
svipuSu hlutverki að gegna og
hnúSur úlfaldans. Þar hefur mamm-
útinn geymt næringarforða til
hinna köldu vetra, þegar ekki var
ætið auðvelt að útvega þessum
risavaxna skrokk næga fæðu. Frek-
ari varaforði var einnig geymdur
í þykku fitulagi rétt undir húS-
inni.
En þaS, sem gerði þennan nor-
ræna fíl ólíkastan nútímafílnum,
var hinn þykki feldur hans. AS
vísu eru þeir einnig meS hárum,
en þau eru svo strjál, að húð þeirra
virðist næstum hárlaus. En mamm-
útinn hafði aftur á móti þéttan,
langhærðan feld, sem var prýði-
leg vörn gegn liinum bitru vetrar-
stormum. Feldurinn var úr brúnni
ull, sem gat orðið allt aS 12 sm
löng. Fætur hans voru einnig vel
fallnir til gangs i snjónum, þar
eð þeir voru breiðari en fætur
núlifandi ættingja hans. Þeir gátu
notað þá sem þrúgur í sköflunum.
Það leið á löngu, þangað til
nútímamenn gátu skapað sér nokk-
urn veginn óbrenglaða mynd af
fíl þessum, sem dó út fyrir langa
löngu. Menn hafa lengi vitað um
tilvist mammútabeinanna, en samt
er það ekki svo ýkja langt siðan
menn vissu nákvæmlega, hvers eðl-
is þessi bein voru. Bændurnir á
svæðinu umhverfis bæinn Pred-
most viS Mæriska hliðið rálcust æ
ofan í æ á þessi risabein i jarð-
veginum, og þess vegna mynduðust
þar sagnir um, að eitt sinn hafi
risar búið á landssvæði þessu.
Sams konar trú var tengd þeim
mammútabeinum, sem fundust ann-
ars staðar í Evrópu. Þau voru á-
litin vera úr risuin eða drekum,
og stundum var beinaleifum þess-
um komið fyrir sem eins konar
sýnisgripum í kirkjunum.
Einnig var álitið, að mammúta-
beinin væru úr hinum goðsagna-
kenndu einhyrningum, sem ýmsar
sagnir fóru af. Og voru þau seld
lyfsölum á geypiverði, sem bjuggu
til töframeðul úr þeim. Smám sam-
an varð þeim Ijóst, sem að upp-
greftri og rannsókn leifa þessara
unnu, að þarna var um að ræða
fílabein. Og héldu menn almennt,
að þarna væru fundnar leifar af
hinum frægu fílum Hannibals. En
slík bein höfðu einnig fundizt í
Englandi, og öruggt var, að ekki
hafði Hannibal flækzt þangað með
fíla sína. Menn álitu því, að Cæsar
hefði einnig notað fíla í bardögum
sínum við íbúa Bretlands.
Menn hafa þekkt til mammúta-
beina í Síberíu öldum saman. Siber-
ískir þjóðflokkar söfnuðu þessu
fílabeini saman, og var það ein
helzta útflutningsvara þeirra. Slík
verzlun er jafnvel nefnd af kín-
verskum sagnariturum fyrir upp-
haf tímatals okkar, enda var þessi
síberiska vara eitt helzta hráefni
listiðnaðarins. Arabiskir kaup-
menn keyptu slíkt fílabein á ma '