Úrval - 01.10.1969, Blaðsíða 82

80
TJRVAL
vitni að því, er Bandríkjamenn
skutu litl.um trumbulöguðum gervi-
hnetti á loft. Hann vó aðeins 38.5
kíló. Gervihnötturinn var skírður
„Early Bird“ og var hann látinn
ganga á braut, sem var í 38.7 kíló-
metra hæð yfir miðbaug. Og það fór
sem Clarke hafði séð fyrir. Með til-
komu þessa gervihnattar hófst nýtt
tímabil á sviði alþjóðlegra fjar-
skipta. En hið eina, sem Clarke hafði
upp úr þessari byltingarkenndu
hugmynd, var ósköp tilkomulítil
greiðsla fyrir grein, sem eftir hann
birtist og bar heitið: „Hvernig mér
mistókst að græða milljarð dollara
á gervihnetti." „Það voru einmitt
fjarskiptahnettirnir, sem gerðu al-
heims sjónvarpssendingar frá ferð
Apollo 8. mögulegar.
NÝR RITHÖFUNDUR LÍTUR
DAGSINS LJÓS
Arthur Clarke hefur haft áhuga
á náttúruvísindum, allt frá því að
pabbi hans gaf honum nokkrar
gamlar myndir úr vindlingapökk-
um. Þá var drengurinn 10 ára að
aldri. Faðir hans var bóndi í Somer-
set í Englandi. Þetta voru myndir
af fornsögulegum dýrum, en áhugi
hans á þeirri vísindagrein dofnaði,
er hann kynntist stjörnuvísindun-
um. Hann bjó til lítinn sjónauka úr
pappírsröri og nokkrum sjónglerj-
um. „Og svo eyddi ég kvöldunum í
að kortleggja tunglið, þangað til ég
þekkti landslag þess betur en lands-
lagið heima í Somerset.“
En hið þýðingarmikla augnablik
á unglingsárum hans kom, er hann
var 13 ára gamall og rakst þá á
nokkur hefti af tímaritinu „Amaz-
íng Stories“ (Furðusögur). Það varð
eitt af þýðingarmestu augnabiikum
lífs hans. „Ég safnaði þessum heft-
um árum saman,“ segir hann með
söknuði. „Og ég held, að þau hafi
kveikt í ímyndunaraflinu hjá heilli
kynslóð vísindaskáldsagnahöfunda.“
Fjrrstu sögur sínar skrifaði hann í
skólablaðið í Tauntonskóla. Faðir
hans hafði ekki efni á að leyfa hon-
um að leggja út í langskólanám, og
19 ára að aldri fékk Arthur skrif-
stofustarf í Lundúnum. Þar komst
hann í tengsl við lítinn hóp aðdá-
enda vísindaskáldsagna, sem komu
saman í bjórstofu hverfisins. Hinir
gestir bjórstofunnar álitu þá hálf-
vitlausa og fremur tortryggilegar
persónur. Hópurinn stofnaði félag,
sem þeir nefndu „Brezka geimferða-
félagið“. Fínt skyldi það vera. „Það
voru um 10 meðlimir í félaginu, og
þeir voru flestir á þrítugsaldri," seg-
ir Clarke og brosir við. Enginn
þessara ungu geimferðaáhugamanna
hafði nokkra tæknilega eða vísinda-
lega menntun. En samt tókst þeim
um síðir að teikna geimskip, sem átti
að geta flutt þrjá geimfara til
tunglsins og aftur til jarðar. Það
undrar mann ekki, að fólk brosti yf-
irleitt vorkunnsamlega að hug-
mynd þeirra. En það undrar mann
ekki heldur, að hin ,,hlægilega“
tungleldflaug þeirra líktist á margan
hátt geimskipum þeim, sem nú er
skotið á loft. Eftir síðari heimstyrj-
öldina hóf Clarke nám við Kings
College-háskóladeildna í Lundún-
um. Tveim árum síðar lauk hann
prófi í eðlisfræði og stærðfræði með
ágætiseinkunn. Nú hafði hann aflað
sér traustrar faglegrar þekkingar á