Úrval - 01.04.1971, Page 89

87
*
*
*
*
*
íðustu vikurnar hafði
andrúmsloftið í Pek-
ing gerzt æ ógnvæn-
legra fyrir alla út-
lendinga, er þar voru
búsettir. Snemma í
ársbyrjun (1967) höfðu geysivíðtæk
og æðisgengin mótmæli verið svið-
sett gegn rússnesku, frönsku og
júgóslavnesku sendiráðunum þar í
borg. Síðan varð hlé vegna vorsán-
ingaranna, en að þeim loknum
hafði mótmælunum verið beint
gegn indónesisku stjórnarerindrek-
unum í Peking. Og nú var röðin
komin að Bretum.
„Kannske ættir þú að búa þig
undir þann möguleika, að þú lendir
líka bráðum í einhverjum vand-
ræðum,“ sagði einn vinur minn við
mig í aðvörunarskyni.
É’g man það vel, að mér fannst þá
sem það væru litlar líkur á því, að
vandræði þessi mundu snerta mig.
É'g var ekki í neinum tengslum við
brezku ríkisstjórnina. Ég hafði kom-
ið til Peking í marz árið 1967 sem
fréttaritari fyrir Reutersfréttastof-
una brezku til þess að afla frétta
um Rauðu varðliðana og hina svo-
kölluðu „menningarbyltingu" þeirra
og koma þeim áleiðis til Lundúna.
Þessir ofsafengnu og eldheitu
hermdarverkamenn úr röðum ung-
kommúnista réðust opinberlega á
allt það, sem þeir álitu „borgara-
legt“ eða „í mótstöðu við flokkinn“
og svifust einskis. Það var Mao
Tse-tung sjálfur, sem hafði alið þá
upp í þessu og hvatt þá óspart. Þeir
æddu um göturnar og hegðuðu sér
að vild, klipptu hár síðhærðra
kvenna, er á vegi þeirra urðu, ristu
í sundur niðurmjóar skálmarnar á
buxum, er voru í vestrænum stíl,
og báru fram fáránlegar og skilyrð-
islausar kröfur á hendur almenn-
ingi. Mótmæli þeirra gegn útlend-
ingum og öllu erlendu voru einn
þáttur starfsemi þeirra.
Sókn þeirra gegn Bretum hófst
aðfaranótt þ. 15. maí, þegar hópar
Kínverja byrjuðu að þramma fram
hjá hliðinu við bústað brezku sendi-
nefndarinnar og hrópuðu sífellt í
kór: „Hengjum Wilson“.* Á þrem
dögum þrammaði samtals ein millj-
ón manna þar fram hjá. Mannfjöld-
inn brenndi brúður í mynd Har-
olds Wilsons forsætisráðherra og
þöktu alla garðveggina við hús
brezku sendinefndarinnar áróðurs-
spjöldum með áletruninni „Niður
með brezka heimsveldisstefnu".
Mér til mikillar undrunar upp-
götvaði ég, að húsið, sem ég bjó í,
nr. 15 við Nan Chitze, sem var í
næstum þriggja mílna fjarlægð frá
aðsetursstað brezku sendinefndar-
innar, varð einnig eitt af „skot-
mörkum“ mótmælenda.
Fjögurra feta hátt „pappírstígris-
dýr“, sem gert var úr strái og bar
á höfði sér harðan hatt í brezkum
„Jóns bola“-stíl, hékk framan á
þakinu, sem var yfir garðhliðinu
við húsið, er ég bjó í. Og fram-
veggurinn var allur þakinn and-
brezkum áróðursspjöldum, sem á
* Þótt Stóra-Bretland hafi stjórnmála-
samband við Rauða-Kína, hefur það kos-
ið að hafa samt ekki sendiherra þar.
Brezka sendinefndin, undir forystu sendi-
fulltrúa, býr 1 tveim húsum í Peking, og
er garðurinn umhverfis þau umlukinn
steinvegg.