Goðasteinn - 01.03.1964, Side 31

Landsveit hefur verið talin kostasveit, einkum þó fyrrum, áður
en sandurinn herjaði á gróðurlendið og skógurinn eyddist. Hið
efra er þar harðvelli, þunnt jarðlag ofan á hrauni, en vestur- og
suðurhluti sveitarinnar mýrlendur. Nefndist sveitin áður Rang-
árvellir ytri.
Landsveit er um 40 km. á lengd og 15 km breið. Þótt Þúfa
sé niðri á votlendinu að mestu, er óvíða fegurri fjallasýn en þaðan,
því svo hátt stendur holtið, þar sem bærinn var fyrrum. Þessi
tignarlega fjallasýn nær yfir meira en hálfan hring. I suðaustri er
Þríhyrningur, Tindfjöll og Eyjafjallajökull. I norðaustri er Sel-
sundsfjall, Bjólfell og Hekla. Utan Þjórsár er og fagurt að líta
nálæg fjöll í Árnesþingi.
Margir hafa gjört garðinn frægan í Landsveit, en lengst mun
þó lifa í sögunni nafn Torfa bónda í Stóra-Klofa.
Um þær mundir, er Erlendur bjó í Þúfu, voru bændur í sveit-
inni 46 og jarðir taldar 500 hundraða, en lausafé 400 hundraða
eða 8 hundruð til jafnaðar á bóndai Flestir höfðu bændur verið
53, að því er skýrslur herma, og 12 lausafjárhundruð á bónda. -
Oddur Erlendsson var fæddur 5. febrúar 1818 í Lindarbæ, þar
sem foreldrar hans bjuggu þá. Segir fátt af uppvexti Odds. Hann
mun snemma hafa lært það, að lögmál harðrar lífsbaráttu og fárra
kosta var vinna og aftur vinna. En þess varð og fljótt vart, að
piltur sá var bókhneigður og fróðleiksþyrstur. En þá var öldin
önnur en nú, helzt voru til goðsorðabækur í anda 17. aldar upp-
fræðara. Um fermingaraldur hlýtur Oddur þennan vitnisburð hjá
sóknarprestinum, séra Eggert Bjarnasyni á Stóruvöllum: „Les vel,
skrifar dável, kristnifræðiþekking góð.“ Og löngu síðar skrifar
Finnur á Kjörseyri*) á þessa leið um Odd: „Oddur var greindur
maður og talinn listaskrifari á sinni tíð.“
Ekki löngu eftir fermingu mun Oddur hafa farið til sjóróðra
á Suðurnes, svo sem títt var um unga menn. Hefur hann, eftir
því sem næst verður komizt, verið í Grindavík og ef til vill i
Höfnum. Þar komu margir ungir menn saman við störf, leiki og
samræður. Oddur hefur gjört sér far um að kynnast lífinu á
*) Finnur Jónsson, Kjörseyri: Þjóðhættir og ævisögur frá 19. öld. Ak. 1945.
Godasteinn
29