Goðasteinn - 01.03.1964, Side 42

um fremur fallnir til þess trúnaðarstarfs. í samtímaheimild segir
svo: „Mjög óvíða voru þá stofur nema á prestssetrum og hjá efn-
uðustu bændum, helzt hreppstjórum, sem þá þóttu engin smá-
menni.“ - Hreppstjórinn í Þúfu hafði víst enga stássstofu, en hann
átti traust sveitunga sinna.
Oddur var hreppstjóri frá 1852 til dauðadags. Hreppsbækur eru
vel skráðar, en eru nú nær sundur fallnar af fúa. Raunar verður
maður ekki mikils vísari um Odd af þeirri bók, enda varla þess
að vænta, en af henni má margt ráða um efnahag manna á þeim
árum. Hreppsómagar voru átta, sem gat ekki talizt mikið á þeiin
árum. Einn kostnaðarliður í hreppsbókinni vekur nokkra forvitni:
„Fyrir njósnaferð 2 manna í Torfajökul 8 ríkisdalir". Um þessar
mundir var útilegumannatrú mikil og munu þessir „njósnarar“ hafa
átt að svipast um eftir þeim þar efra. Ef til vill hafa slæmar
heimtur af fjalli styrkt grun manna um útilegumenn á Landmanna-
afrétti. Og kannski var þessi grunur ekki mjög óeðlilegur, því að
í tíð þálifandi manna höfðu menn verið að leggjast út, sem kallað
var. í annálum frá 1828 er til að mynda frá því sagt, að bændur
tvcir úr Landeyjum, annar giftur, hafi strokið á fjöll það haust,
stálu sex hestum og nokkru fé, en „sjálfkrafa komnir aftur,
skemmdir af kali.“ Já, mörgum varð vistin köld á fjöllum. -
í stjórnmálum mun Oddur hafa fylgt Jóni Sigurðssyni. Má
meðal annars álykta svo af því, að hann var áskrifandi Nýrra
Félagsrita frá upphafi. Hann var eini bóndinn í Landsveit, sem
keypti félagsritin. Vissulega höfðu aðrir þó til þess meiri efni.
Alls voru kaupendur félagsrita 12 í fyrstu í Rangárþingi, flestir
embættismenn. í þrem hreppum var enginn kaupandi. Upplag
ritanna var eitt þúsund í byrjun, en var skjótt lækkað í sex hundr-
uð, svo hækkað aftur um tvö hundruð. Nokkrum árum síðar
skrifaði Sighvatur alþm. Árnason Jóni forseta, að hann geti ekkert
selt af Félagsritum í Rangárvallasýslu. Er Jón stundum þungorður
í bréfum sínum út í Rangæinga fyrir tómlæti gagnvart félagsrit-
unum og síðar Þjóðvinafélaginu. Þótt Jón þekkti vel vond kjör
Islendinga, gjörði hann til þeirra kröfur um, að þeir keyptu rit
þau, sem hann var viðriðinn. -
Hvergi hef ég fundið, að Jón forseti og Þúfubóndinn hafi skipzt
40
Goðasteinn