Goðasteinn - 01.09.1969, Page 47

Þórður Tómasson:
Sawbúðin við landið
Hverri þjóð er mikill vandi á höndum í öllu því, sem iýtur
að sambúð hennar við land það, er hún byggir. Dag hvern er að
því unnið að breyta svip landsins, að þörfu og óþörfu, oft án þess
að hugur sé leiddur að þeirri áþyrgð, sem fylgir því að hafa tekið
land að erfðum og eiga að skila því í hendur komandi kynslóðum.
Á síðari árum er oft rætt og ritað um náttúruvernd, cn eigi minni
ástæða er til að fjölyrða um söguvernd.
Saga Islands hefur helgað sér marga staði. Við ökum og ferð-
umst um byggðir til að sjá sögustaði, bæi eða staði, þar sem
frægir mcnn hafa búið eða örlagaatburðir gerzt. Rangæingar telja
sér það stundum til fremdarauka að búa í sögufrægu héraði,
byggð Gunnars og Héðins og Njáls, héraði Odda, Keldna, Breiða-
bólsstaðar, Hlíðarenda, Bergþórshvols, Vorsabæjar, svo að dæmi
séu nefnd. Þetta ber hæst - en „hver einn bær á sína sögu, sigur-
Ijóð og raunabögu." Allir staðir, þar sem menn hafa háð lífsins
hörðu glímu, cru helgaðir af henni og því sögustaðir og sögu-
heimildir.
Islenzka þjóðin hafði lengi ást á sögu, en spurning er, hvort
hún hefur að sama skapi haft ást á söguminjum, utan þeim, sem
hægt var að stytta sér með stund á skammdegiskvöldi í skála
eða baðstofu og spurning er hvort sá þáttur er ekki einnig að
slitna. Fátækt okkar að söguminjum ræður auðvitað nokkru hér
um. Af bókum og jarðfundnum munum lærum við, að menn
hafi búið í þessu landi um nær 1100 ár. Svo löng saga hefur skilið
Goðasteinn
45