Goðasteinn - 01.09.1969, Side 77
sín í Vesturheimi. Nokkrar sagnanna birti hún síðar í ritum
sínum Dvöl og Draupni. Hún skráði, sennilega af ásettu ráði, fá-
einar sögur, sem voru áður skráðar í dálítið annarri gerð en hún
hefur (sjá t. d.: Um Odd prcst í Miklabæ, 92.-94. bls.). Þetta er
fræðimönnum stundum cnn meira virði en nýjar sögur. Nokkrar
af þjóðsögum Torfhildar eru frá Skálholti, er þar var cnn bisk-
upssetur. Torfhildur var skyld síðustu biskupunum þar, Finnung-
um.
Safnið cr fjölbreytt. Sögurnar eru 215 alls á 216 blaðsíðum. Af
því má ráða, að sögurnar eru ekki langar. Sögumenn og sögu-
konur Torfhildar eru íslendingar, nýfluttir búferlum vestur. Sög-
urnar hefðu ekki orðið íslenzkari, þótt þær hefðu verið skráðar
austan hafs, svo snar þáttur voru þær í menningu innflytjend-
anna. Sögurnar bera þess ckki heldur merki, að Vestur-íslcndingar
hafi þá verið tvítyngdir. í 17 blaðsíðna inngangi ritar Finnur Sig-
mundsson ýtarlega og vel um Torfhildi Hólm og verk hennar.
Eigi að síður eru þar smávillur. Á VII. bls. er afanafni Torfhildar
snúið við; afi hennar hét ekki Högni Einarsson, heldur Einar
Högnason. Á sömu bls. stcndur einnig, að amma Torfhildar hafi
verið Ragnheiður Sigurðardóttir úr Öræfum. En hún hct Ragn-
hildur Sigurðardóttir, prests í Rcynisþingum, og átti hvorki ætt né
æsku í Öræfum.
Ekki er heldur lciðrétt nema að litlu lcyti það, sem Torfhildi
misminnir vcstra. Dæmi: Kirkjustaðurinn Árbær og elfurin Þverá
(156. bls.) eru ekki á Skeiðum í Árnessýslu. En Torfhildur mun
ciga við kirkjustaðinn Árbæ í Holtum, og áin er Ytri-Rangá. í
nafnaskrá við þjóðsögurnar er Selkot (131. bls.) talið vcra bær
nálægt Skálholti. En þetta cr Selkot undir Austur-Eyjafjöllum, og
cr a.m.k. drjúg bæjarleið þaðan til Skálholts. Stefán í Sclkoti er
Stefán Ólafsson stúdent þar, er mun hafa komið í Skálholt í
æsku og séð öxina, sem minnzt er á í þjóðsögunni. Bærinn Miirg
á Síðu (187. bls.) cr hvergi í nafnaskrá, hvorki leiðréttur né óleið-
réttur, en þar mun átt við bæinn Mörk. Holtar (43. bls.) eru i
nafnaskrá sagðir vera Holt undir Eyjafjöllum, cn cinsætt cr, að
bær þessi cr í Mýrahreppi i Austur-Skaftafellssýslu. Aðeins eirt
býli í Suðursveit hét Hellar (sjá 57. 146. bls.) - hjáleiga frá Kálfa-
Goðaste'mn
75