Fróðskaparrit - 01.01.1968, Page 114

122
Gróðrarleivdir (sáð) av dvørgabjørk
(olla grann), so óivað er bjørkaviðurin komin rekandi. Hesir
eru teir einastu fumdirnir av størri laivdum av bjørk í før-
oyskum mógvi.
Fruktin má vera komin við vindi og viðurin eftir sjónum, tí
Keldur ikki undir sjóneyku varð funnið nakað, ið kundi styðja
ta uppfatan, at bjørk hevur vaksið í oyggjunum.
Sáðs-trikumyndin úr Hoydølum vísir hesi procenttøl av Be-
tula: niðast 8%, vaksandi til 50%, og so aftur minkandi niður
í 8°/o í teim ovastu vertonum.
Støddarhagfrøðiliga er gjørligt at skilja Betula nana frá træ-
sløgunum av bjørk. Á 4 dýpum A, B, C og D (1. pl. og 2.
mynd) havi eg mátað støddina á Betulasáðnum. Vit mugu her
hugsa um, at serliga HF og svávulsýruviðgerð ávirka støddina
á sáðnum munandi, men tá alt tilfarið, sum skal samanberast,
er hagreitt á sama Ihátt, verður støddarbroytingin hin sama
fyri alt tilfarið. Úrslitið sæst á 2. mynd og má skiljast soleiðis:
A. 8°/o Betula. Sáð av træsløgum borið langvegis frá.
B. 15% Betula. Vøksturin í mongdini av bjørk her kemur
lutvís frá dvørgabjørk, men framvegis størsti parturin er sáð
av træsløgunum, fokið frá graninalondunum. Um hetta merkir,
at B. nana kemur til Føroya fyri fyrstu ferð eftir ístíðina, ella
hon bert kemur til Suðurstreymoyar úr øðrum pørtum av
Føroyum, er ikki møguligt at siga. Fleiri støð í Føroyum mugu
fyrst verða kannað.
C. 50% Betula. Nú er tað dvørgabjørkin, sum er fullkomu-
liga valdandi. Vit ihava somu mongd av træsáði borið lang-
vegis frá, men procenttøl tess verða nú hildin niðri av B. nana.
D. 8,5°/o Betula. Træsløgini valda aftur, men tað er líkt til,
at eitt sindur av dvørgabjørk er eftir. Vit mega rokna við, at
hon hevur verið før fyri at halda Kvinum uppi á hóskandi
srøðum í Føroyum eina tíð.
Kanska onkur heldur, at sjálvt 50% av sáði av B. nana
kundi verið fokið til Føroyar úr Skotlandi, Noregi og íslandi,
tí at mongdin av sáði, sum er vorðin til á 9taðnum (Hoy-
dølum), í sær sjálvum er ógvuliga lítil (Sedum valdandi). Hesin
møguleiki kann verða útihýstur, tá vit síggja, at tann krúpandi