Morgunblaðið - 25.03.1986, Blaðsíða 23

Það sækir enginn um að-
stoð nema í sárri nauð
- segir Jón Björnsson félagsmálastjóri Akureyrar
„Ráðstefnan tókst vel, þar kom margt merkilegt fram,“
sagði Jón Björnsson félagsmálastjóri Akureyrar. „Það sem
mér fannst skemmtilegast var, að aldrei þessu vant var fátækt
skoðuð, ekki einungis sem tölur og hagstærðir heldur sögðu
menn hver á eftir öðrum frá þeirri skoðun sinni að fátækt
væri annað og meira. Eg vona að það sé merki um að menn
séu famir að hugsa víðar og viturlegar um kjaramál."
- Hvað vilt þú segja um fram- að þessir þrír kostir hafa verið
færslulöggjöfina sem kjmnt var ?
„Framfærslulögin frá 1947
skylda öll sveitarfélög til þess að
veita nauðstöddum íbúum fjárstyrk
eða lán til lífsframfæris, bregðist
þeim aðrar fjáröflunarleiðir. Lögin
mæla ekki fyrir um, hve mikil fjár-
hagsaðstoð þessi skuli vera, né
hveijar þarfir skuli metnar gildar,
heldur er þetta hveiju sveitarfélagi
í sjálfsvald sett. Sveitarfélög gera
þetta hvert með sínu móti.
Flest sveitarfélög landsins hafa
framfærslulögin að engu og veita
enga fjárhagsaðstoð. Það eru nán-
ast eingöngu stærri bæir, sem
veita fjárhagsaðstoð, og afar al-
gengt er, að þeir sem eru slíkrar
aðstoðar þurfi, flytji til þeirra
staða, þar sem hún er veitt. Megi
nota fomfálegt orð í þessu sam-
bandi, má segja að sveitarþyngsli
stærstu kaupstaða landsins séu þó
nokkur af þessum sökum."
- Hveijir fá íjárhagsaðstoð?
„Beinni fjárhagsaðstoð má
skipta í þrennt. í fyrsta lagi greiðir
stofnunin vistgjöld fyrir einstakl-
inga á stofnunum eða einkaheimil-
um. Til þess var varið á árinu
1985 1 milljón 151 þúsund krón-
um. í öðru lagi endurgreiðir stofn-
unin hluta af kostnaði einstæðra
foreldra við daggæslu bama í
heimahúsum eða hjá dagmæðrum.
Til þessa var varið á árinu 1985 1
milljón 156 þúsund krónum. Og í
þriðja lagi er síðan bein §árhagsað-
stoð, sem bæjarbúar geta sótt um,
verði þeir fyrir fjárhagslegum
skakkaföllum. Þetta er það, sem
fyrrum var nefnt framfærsla."
- Hvemig metið þið fjárþörf?
„Á Akureyri er ekki stuðst við
kvarðamörk eins og í Kópavogi og
Reykjavík. Þetta gefur okkur
sveigjanleika til að veita aðstoð í
samræmi við þarfír, en eykur að
sjálfsögðu um leið hættuna á ójöfn-
uði.
Við tökum niður nákvæmar
upplýsingar um allar tekjur fjöl-
skyldunnar, öll rekstrarútgjöld
heimilisins, eignir og skuldir ásamt
með afborgunarkjörum þeirra.
Þungamiðja umsóknarinnar er síð-
an fjárhagsáætlun, sem gerð er
með umsækjandanum til næstu
mánuða, jafnvel til heils árs. Þar
em settar upp fyrirsjáanlegar
tekjur hvem mánuð og frá þeim
dreginn mánaðarlegur rekstrar-
kostnaður heimilis og afborganir
lána, svo sem þær falla á hvem
mánuð. Niðurstaðan er gjaman
neikvæð, að minnsta kosti hluta
þess tíma sem áætlunin tekur til,
það er að segja fyrirsjáanleg út-
gjöld em meiri en tekjur, ella þarf
umsækjandinn tæplegast á aðstoð
að halda.
Það má bregðast við á þrennan
hátt þegar útgjöld em fyrirsjáan-
lega hærri en tekjur, með spamaði,
tekjuaukningu eða lántöku. Þessir
þrír kostir em vendilega skoðaðir
með umsækjandanum. Við bendum
á, ef þess er kostur, möguleika til
að spara, eða auka tekjur og stund-'
um dugar að dreifa útgjöldunum
á lengri tíma með lántöku, sem
stofnunin veitir, sé ekki um aðra
lánamöguleika að ræða. Oft hefur
umsækjandinn ekki neina greiðslu-
getu né kost á tekjuaukningu. í
þeim tilvikum er yfirvegaður sá
kostur að stofnunin veiti íjárstyrk.
Markmið áætlunarinnar er að eftir
fullskoðaðir og nýttir sé niður-
stöðutala hvers mánaðar 0 eða já-
kvæð. Alla jafnan tekur það tvö
viðtöl við umsækjanda að ganga
frá umsókn hjá okkur."
- Hvemig standast áætlanirn-
ar?
„Komi til fjárhagsaðstoðar frá
stofnuninni byggist hún á samn-
ingi, sem stofnunin og umsækjand-
inn gera sín í milli um framlag
hvors aðilans um sig til að leysa
íjárhagsvandann. Leiti umsækj-
andinn á ný til stofnunarinnar áður
en áætlunartímabilinu lýkur, er
þessi samningur dreginn fram og
skoðað hvað kom í veg fyrir að
hann stæðist.
Það er dæmigert fyrir fólk í fjár-
hagsvanda og ef til vill almennt,
að það gerir sér ekki fulla grein
fyrir, hvemig flárhagsstaða þess
né framtíð er. Það er erfítt að
horfast í augu við vandann og
auðveldara að loka augunum fyrir
honum og láta reka. Við teljum,
að þessi rækilega fjárhagsáætlun,
sem gerð er með umsækjandanum,
sé mikilvæg í sjálfu sér og honum
gagnleg. Auk þess sem hún gefur
starfsmönnum glögga mynd af
því, hver íjárþörfin er og skapar
samvinnugrundvöll milli umsækj-
andans og starfsmanns framvegis.
Starfsmannafundur úrskurðar um
umsóknir upp að ákveðnu hámarki,
fari umsóknin yfírþað mark, §allar
félagsmálaráð um hana, en bæjar-
ráð um hinar hæstu."
- Hvenær var þessi vinnuaðferð
tekin upp?
„Þessi aðferð við mat á umsókn-
um hefur verið iðkuð á Akureyri
í um tvö ár. Eins og aðrar aðferðir
hefur hún kosti og galla, en okkur
þykir hún hafa kosti umfram
kvarðaaðferðina. Ef ég lýsi um-
fangi fjárhagsaðstoðarinnar þá
voru afgreiddar 352 umsóknir
1985, þar af 314 samþykktar að
einhveiju leyti. Geta ber þess að
fínnist við áætlunargerðina aðrar
leiðir til að leysa vandann kemur
Morgunblaðið/Skapti
Jón Björnsson félagsmálasljóri
Akureyrar.
umsóknin yfírleitt ekki til af-
greiðslu. Alls fengu 164 einstakl-
inga eða fjölskyldur fjárhagsaðstoð
með þessum hætti, eða hver að
meðaltali rúmlega tvisvar."
- Er þetta alltaf sama fólkið
sem leitar aðstoðar?
„Nítján umsækjendur fengu
fjárhagsaðstoð fjórum sinnum eða
oftar á árinu, Qórtán þrívegis,
fjörutíu tvívegis en áttatíu og fjórir
einu sinni. Árið 1985 var veitt fjár-
hagsaðstoð í styrkformi að upphæð
1 milljón 576 þúsund krónur en í
lánsformi 1 milljón 793 þúsund
krónur. Endurgreidd lán á árinu,
bæði frá 1984 og 1985, námu 1
milljón 170 þúsund krónum eða
65% af lánsupphæðinni. Lán eru
vaxtalaus og endurgreiðist á þeim
tíma og með þeim hætti, sem fjár-
hagsáætlun umsækjandans segir
til um.“
- Á hvaða launabili eru laun
þeirra sem sækja um aðstoð?
„Stór hópur umsækjenda er ekki
á launum heldur á bótum frá
tryggingastofnuninni eða með
sjúkradagpeninga sem þeir ein-
hverra hluta vegna þurfa að bíða
eftir. Launafólkið er flest í lægstu
launaflokkunum en það skiptir
auðvitað megin máli hvað á að
fæða marga munna. Þetta snýst
um rekstrarkostnaðinn við að lifa.
Þær fjölskyldur, sem Sigurður
Snævarr var að tala um með 52
þúsund krónur á mánuði, eru ríkar
samborið við flestar sem til okkar
leita.
Það er reynsla okkar að sjaldn-
ast sæki fólk um fjárhagsaðstoð,
nema það sé í sárri nauð, og þó
undarlega hljómi, sækir það sjald-
an um meira fé en það má minnst
komast af með. Fjárhagsaðstoð
stofnunarinnar er hinsvegar oftast
mjög naum og dugir ekki til að
leysa úr nema brýnasta vandanum
ogvartþað."
- Hvað telur þú brýnast að
gert verði?
„Ég er þeirrar skoðunar að
framfærslan eins og núgildandi
framfærslulög gera ráð fyrir henni
sé afar úrelt enda lögin gömul.
Allt fyrirkomulag sveigjanlegrar
fjárhagsaðstoðar af því tagi, sem
framfærsla sveitarfélaganna er,
þarf að taka til gagngerðrar endur-
skoðunar og því fyrr, því betra.“
Alfa Romeo 33 4 x 4. Sannkallaður draumabíll.
efur þaö ekki alltaf veriö
þinn draumur aö eignast
hinn fullkomna bíl? Alfa
Romeo 33 4 x 4 er allt í senn:
Sportbíll. sem veitir ökugleði
og öryggi vegna aksturseigin-
leika og krafts.
Fjölskyldubíll. meö nægt
rými fyrir alla meölimi fjölskyld-
unnar og farangur.
Torfærubíll. sem kemst leiðar
sinnar í snjó og illfærð.
Hinn frægi ítalski hönnuður.
Pininfarina. hefur nú gert þennan
draum að veruleika, í Alfa Romeo
33 4x4.
Þennan draumabíl getur þú
nú eignast, því viö höfum náö
ótrúlega hagstæðum samning-
um og bjóöum þér Alfa Romeo
33 4x4 á aöeins kr. 495.000.-
sem er hlutfallslega langtum
hagstæðara verð en annars staö-
ar í Evrópu.
Innifalið í veröi: Rafdrifnar
rúöur og læsingar. litað gler, fjar-
stilltir útispeglar. upphituö fram-
sæti. þokuljós aö framan og
aftan. metallic lakk. þurrkur og
sprautur á framljósum og aftur-
rúðu, digital klukka. öryggisbelti í
fram- og aftursætum, veltistýri
o.m.fl. 6 ára ryövarnarábyrgö.
msagnir bílasérfræöinga
dagblaöanna um Alfa
Romeo 33 hafa allar veriö á
einn veg:» Hreinræktaöur gæö-
ingur.<<
U
JÖFUR HF
NYBYLAVEGI 2
KÓPAVOGI
SÍMI 42600