Morgunblaðið - 25.03.1986, Blaðsíða 64

BÆTIR
HEIM
iusbókMBSÍ
ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ 1986
VERÐ í LAUSASÖLU 40 KR.
Verðbólga stefnir hraðbyri í 10%:
4,5% vaxtalækkun
frá mánaðamótum
VEXTIR munu lækka um 4,5% að meðaltali frá og með
næsta þriðjudegi, 1. aprfl. Ákvörðun um þetta er tekin með
tilliti tfl hraðlækkandi verðbólgu í kjölfar kjarasamning-
anna í lok síðasta mánaðar. Verðbólga stefnir nú hraðbyri
í 10%, að sögn Eiríks Guðnasonar, hagfræðings Seðlabank-
ans, en hraði hennar er nú „á hiiinn 8—17%, eftir því
hvernig er reiknað", eins og hann orðaði það í gær.
í gærkvöldi hafði ekki endanlega
verið gengið frá útreikningum í
sambandi við lækkunina en hún lá
þó fyrir f meginatriðum. Víxilvextir,
sem nú eru 19,5%, lækka væntan-
lega í 15%, vextir af skuldabréfum
úr 20% í 15—15,5%, vextir af af-
urðalánum úr 19,25% í um 15% og
■ yanskilavextir úr 33% á ári í 28,5%.
Á sama hátt má reikna með, að
sparisjóðsvextir lækki úr 12% í um
7,5%.
Vextir hafa með þessu lækkað
meira og hraðar en gert var ráð
fyrir við gerð kjarasamninganna.
Væntanlega verður ekki tekin
ákvörðun um nýja vaxtabreytingu
fyrr en í ágúst eða september. Útlit
er fyrir að verðbólga verði um 10%
í sumar og fram á haust, að sögn
Eiríks Guðnasonar.
Eignarskatts-
viðauki vegna
Þj óðarbókhlöðu
SVERRIR Hermannsson mennta-
málaráðherra er með í undir-
búningi frumvarp um fjármögn-
un lokaframkvæmda við Þjóðar-
bókhlöðu á næstu þremur árum.
Menntamálaráðherra býst við að
leggja fram tillögu um þetta á
ríkisstjórnarfundi í dag. Fram-
kvæmdimar á að fjármagna með
því að leggja á sérstakan eignar-
skattsviðauka.
Sverrir Hermannsson sagði í
gærkvöldi að kostnaður við að ljúka
byggingu Þjóðarbókhlöðunnar væri
áætlaður 360 milljónir á verðlagi
nú. Þetta yrði fjármagnað með þvi
að leggja á eignarskattsviðauka á
árunum 1987—89, sem gæfi 120
milljónir kr. á ári. Eignarskattsvið-
aukinn yrði 0,25% af hreinni eign
umfram 1,6 milljón kr. en ellilífeyr-
isþegar yrðu undanþegnir skattin-
um. Sagði Sverrir að gjaldendur
fengju skrautritað gjafabréf fyrir
framiagi sínu í þjóðargjöfina, en
eins og kunnugt er var bygging
þjóðarbókhlöðunnar ákveðin sem
þjóðargjöf á 1100 ára afmæli ís-
landsbyggðar árið 1974. Gjafabréf-
in verða líka til sölu fyrir þá sem
vilja. Sem dæmi má nefna að á
mann með 3 milljóna kr. skuldlausa
eign verða lagðar 3.500 krónur á
ári f eignarskattsauka vegna þessa
verkefnis ef hugmyndir mennta-
málaráðherra ná fram að ganga.
Sverrir sagði í gærkvöldi að sér
þætti miður að þetta mál væri orðið
umfjöllunarefni fjölmiðla á þessu
stigi málsins. Það væri að vísu
afgreitt í þingflokki Sjálfstæðis-
flokksins og Steingrímur Her-
mannsson forsætisráðherra hefði
Iýst sig samþykkan hugmyndinni,
en það væri óafgreitt í þingflokki
Framsóknarflokksins.

:.V -:>****•
Skipverjar á Goðafossi setja út rekakkerið góða, sem þó dugði ekki lengi. Myndina tók Eggert
Eggertsson bryti á Goðafossi.
„Vaknaði með lappirnar beint upp í loft“
GOÐAFOSS, frystiskip Eimskipafélagsins sem
varð fyrir vélarbilun 270 sjómílur suðaustur af
Hvarfi fyrir þremur vikum, kom til Everett í
Bandaríkjunum á laugardag. Kanadískur drátt-
arbátur var þá búinn að vera með skipið í togi
i tíu og hálfan dag og draga það 1.940 sjómilur,
eða 3600 kílómetra, sem er að sögn Steinars
Magnússonar skipstjóra á Goðafossi ein lengsta
leið sem skip hefur verið dregið.
Steinar segir að aðfaranótt þriðjudagsins 11.
mars hafí verið versti tíminn um borð. Þá hefði
skipið oltið „alveg rosalega", upp í eða yfír 45 gráðu
halli á því og veðrið komið í suðvestan 9-11 vind-
stig. „Það var alversta nóttin, þá vaknaði ég með
lappimar beint upp í loft og komst ekki fram úr
kojunni. Þá brá mér nú helvíti!" sagði Steinar. Hann
sagði að það hefði farið verst í mennina um borð
að geta ekki haft samband við aðstandendur sína
vegna bilunar í talstöð skipsins.
Búið er að smíða nýjan öxul í Goðafoss í stað
þess sem bilaði. Var það gert í Danmörku, þar sem
skipið var smíðað, og kemur hann til Bandaríkjanna
á morgun. Er búist við að viðgerðin taki um það
bil hálfan mánuð.
Sjá frásögn af komu Goðafoss til Everett
og viðtal við skipstjórann á blaðsíðu 26.
Fjögnrra
leitað á
Austfjörðum
LEIT hófst í gærkveldi að íjór-
um mönnum, þremur Stöðfírð-
ingum og einum Fáskrúðsfírð-
ingi, sem fóru á fjórum vélsleð-
um á laugardag upp á hálendið
fyrir norðaustan Vatnajökul og
hafði ekkert spurzt til þeirra í
gærkveldi. Samkvæmt heimild-
um Morgunblaðsins fóru björg-
unarsveitarmenn frá Egilsstöð-
um og Breiðdalsvík í gærkveldi
að svipazt um eftir mönnunum,
en einn þeirra mun eiga skála
í Hombrynju, milli Skriðdals og
Fljótsdals, og var vonazt til að
þar hefðu mennimir teppzt.
Frumvarp ríkisstjórnarinnar til umræðu á Alþingi í nótt:
Verkfall mj ó 1 kurfræ ðinga
stöðvað með lagasetningu
LANDBÚNAÐARRÁÐHERRA lagði í gær fram frumvarp á Alþingi
um stöðvun verkfalls mjólkurfræðinga sem hófst á miðnætti á sunnu-
dag. Samkvæmt frumvarpinu skal kjaradómur, tilnefndur af Hæsta-
rétti, ákvarða um kaup og kjör mjólkurfræðinga fyrir 1. maí næst-
komandi og ber honum að „leggja til grundvallar síðastgildandi
kjarasamning Mjólkurfræðingafélags íslands og vinnuveitenda og
þær launa- og kjarabreytingar, sem almennt hefur samist um á
vinnumarkaði frá því kjarasamningar urðu Iausir hinn 1. janúar
1986,“ eins og segir orðrétt í 2. grein.
Frumvarpið var samþykkt frá
neðri deild í gærkvöldi með 23
atkvæðum gegn 6 og var að því
loknu tekið til umræðu í efri deild.
Fastlega var búist við að það yrði
að lögum í nótt. Atkvaeði féllu
þannig að viðstaddir stjórnarþing-
menn greiddu frumvarpinu atkvæði
sitt, en viðstaddir stjómarandstöðu-
þingmenn ýmist greiddu atkvæði
gegn frumvarpinu (Alþýðubandalag
og Kvennalisti) eða sátu hjá við
afgreiðsluna (Alþýðuflokkur og
Bandalagjafnaðarmanna).
Geir Jónsson, formaður Mjólkur-
fræðingafélagsins, sagði í samtali
við blm. Morgunblaðsins eftir að
landbúnaðarráðherra hafði mælt
fyrir frumvarpinu á Alþingi í gær,
að hann og félagar hans ættu bágt
með að trúa að lögin yrðu samþykkt
„því það hefur alls ekki verið reynt
til þrautar að ná samningum í
þessari deilu. Við höfum verið á
fundum hjá ríkissáttasemjara í
samtals fímmtán klukkustundir.
Það er ekki eftir nema ein af þeim
kröfum, sem við lögðum upp með
eftir að félagsfundur felldi ASÍ-
samningana og hún er um greiðslu
á fæðis- og flutningsgjaldi. Sú krafa
er metin til 4—5% launabóta," sagði
Geir Jónsson.
Forystumenn Mjólkurfræðinga-
félags íslands voru kvaddir á fund
landbúnaðarráðherra í gærmorgun
og voru þá upplýstir um að lög um
verkfall þeirra væru í undirbúningi.
Þeir óskuðu þá eftir að boðaður
yrði sáttafundur í deilunni og hófst
hann kl. 13. „Við tökjum okkur þá
hafa daginn og nóttina til að ná
samkomulagi en í ljós kom, að
samningar áttu að hafa tekist
kiukkan fjögur," á&gði Geir Jóns-
son.
í greinargerð með frumvarpinu,
sem Jón Helgason landbúnaðarráð-
herra mælti fyrir í gær, segir meðal
annars:
„Kröfur mjólkurfræðinga fela í
sér verulegar hækkanir og frávik
umfram það, sem felst í hinum
almennu kjarasamningum, sem
undirritaðir voru milli ASÍ annars
vegar og Vinnuveitendasambands
íslands og Vinnumálasambands
samvinnufélaganna hinsvegar 26.
febrúar sl.
Samningar við mjólkurfræðinga
nú, sem fælu í sér annað og meira
heldur en samið var um á hinum
almenna vinnumarkaði, væru til
þess fallnir að riðla því breiða
samkomulagi, sem náðst hefur, og
spilla vinnufriði. Verkfall mjólkur-
fræðinga veldur auk þess mikilli
röskun á mjólkurframleiðslu og
miklu verðmætatjóni, sem óverjandi
væri að stjómvöld reynL ekki að
bægja frá. Af þessum ástæðum er
frumvarp þetta flutt.“
Sjá nánar á þingsíðu Morg-
unblaðsins í dag, bls. 36.