Morgunblaðið - 25.03.1986, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ1986
Goðafoss kominn til hafnar 1 Bandaríkjunum
„Helzta áhyggjuefn-
ið var að geta ekki lát-
ið vita af sér heima“
— Rætt við Steinar Magnússon skip-
stjóra við komuna til Everett á laug-
ardag eftir barning í vonzkuveðri á
vélarvana skipinu
FYRIR þremur vikum varð Goðafoss, 1.754 brúttólesta
frystiskip Eimskipafélagsins, vélarvana á reki um 270 mílur
suðaustur af Hvarfi. Goðafoss var á leiðinni til Bandaríkj-
anna með 16 manna áhöfn og tæp 2.000 tonn af frystum
fiski í lestum, þegar öxull í þrýstilegu bilaði svo að skrúfa
skipsins varð óvirk. Kanadískur dráttarbátur var sendur á
vettvang og kom hann með Goðafoss til Everett, rétt
norðan við Boston í Massachusetts síðastliðinn laugardag
22. mars. Verðmæti farmsins er áætlað um 280 milljónir
króna og meginhluti hans er í eigu Coldwater Seafood
Corporation, dótturfyrirtækis Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna, sem rekur verksmiðju í Everett.
Morgunblaðifl/J6n Ásgeir Sigurðsson.
Þau voru Ijót mörg veðurkortin, sem Steinar Magnússon skipstjóri
og aðrir skipverjar á Goðafossi sáu.
þegar aðalvél sló allt í einu sjálfvirkt
út. Menn voru ræstir út til að leita
að biluninni, en það fannst engin
óeðlileg hitabreyting utan á vélinni
og ekkert sjáanlegt að utan. Það
var leitað í 8 klukkustundir.
Töluverður veltingur var á skip-
inu, enda var veðurhæðin vestan 9
vindstig. Bilunin fannst ekki fyrr
en á hádegi, öxull milli aðalvélar
og skrúfuöxuls hafði brotnað inni
í svonefndri þrýstilegu. Steinar
skipstjóri hringdi heim þegar ljóst
var hver bilunin var, og yfirmenn
Eimskip tóku til við að útvega
varahlut í vélina og dráttarbát til
að taka Goðafoss í tog. Kanadíski
dráttarbáturinn Irving Cedar var
sendur af stað frá Nýfundnalandi
til móts við frystiskipið.
- Hefði ekki verið einfaldara að
fá dráttarbát eða skip frá íslandi?
„Við vorum að vona það. Það er
styttri leið, við vorum um 650 mflur
frá Reykjavík þegar þetta gerðist
og styttra þangað en til Nýfundna-
lands. Til St. Johns á Nýfundna-
landi var um 900 mflna sigling, við
þurftum að krælq'a fyrir ístungu á
leiðinni. En það var semsagt ákveð-
ið að draga skipið til Bandaríkj-
Ame Hansen, verkfræðingur hjá
Burmeister og Wain, var mættur
um borð í Goðafoss í Everett á
laugardag. Hann sagðist aldrei hafa
séð bilun af þessu tagi áður. Goða-
foss var smíðaður í Álaborg árið
1970. Nýr tveggja tonna öxull hefur
þegar verið smíðaður og kemur til
landsins á morgun, miðvikudag,
með flugi frá Danmörku. Viðgerðin
tekur um það bil hálfan mánuð.
Ónógnr örygg-
isbúnaður
Fréttaritari Morgunblaðsins hitti
skipstjórann, Steinar Magnússon
að máli í Everett, hann er 39 ára
gamall Reykvikingur, sem hefur
verið til sjós í 23 ár:
„Mesta hættan var að sjálfsögðu
sú, að fengjum inn á okkur sjó,"
sagði Steinar Magnússon þegar
fréttaritari Morgunblaðsins ræddi
við hann um borð í Goðafossi í
Everett. „Við fengum einu sinni á
okkur brotsjó en það skemmdist
ekkert. Lestamar héldu, og það
höfðu verið settir blindhlerar fyrir
alla glugga á neðstu tveim dekkjun-
um eftir að vélarbilunin varð, auk
annarra varúðarráðstafana. “
- Hvaða möguleika áttuð þið ef
illa hefði farið?
„Ég held að það hefði verið úti-
lokað að fara í bátana. Stóm bát-
amir hefðu fyllst og sokkið um leið,
svo að menn hefðu reynt að komast
í gúmbátana. En björgunartæki á
íslenskum skipum em ekki nógu
góð.
Við hefðum alla vega farið í sjó-
inn og hann er svo kaldur að maður
hefur aðeins örfáar mínútur til
umráða. Á öllum íslenskum skipum
em lífbeltin léleg. Björgunargallar,
það er að segja flotgallar, em það
eina sem hefði bjargað okkur en
þeir em ekki í íslenskum skipum.
Það hefur verið talað um að bæta
úr þessu frá því Tungufoss fórst,
en það hefur ekkert verið gert."
Attatímaleit
að biluninni
Aðfaranótt miðvikudagsins 5.
mars klukkan 4:53 að fslenskum
tíma var vélstjóri að venju að lesa
af mælum í vélarrúmi Goðafoss,
anna.“
- Vomð þið kvíðnir?
„Já, úr því að dráttarbátnum var
alltaf að seinka, var maður orðinn
svekktur. En menn vom ekki
hræddir. Það fór voðalega illa með
mann að geta ekki haft samband
við sína nánustu, það er alltaf styrk-
ur að því við svona aðstæður."
Talstöðvarsend-
ir brann yfir
Fimmtudagskvöldið 6. mars
brann talstöðvarsendirinn í Goða-
fossi yfír. Með neyðareendinum var
komið á mors-sambandi við Juliane-
haab á Grænlandi og síðan við
hafnir á Nýfundnalandi. Einstaka
sinnum náðist samband við Reykja-
vík, sérstaklega þegar skipið rak
norður á bóginn. Stundum er talað
um að loftskeytamenn séu óþarfír
á svona skipum, en við þessar
aðstæður var svo sannarlega ekki
vanþörf á að hafa slíkan mann um
borð. Jón Halldórsson loftskeyta-
maður á Goðafossi stóð í ströngu
við að senda skeyti á morsi eins
og síðar kemur í ljós í þessari frá-
sögn.
Glaðbeitt áhöfn á Goðafossi
komin til Everett síðastliðinn
laugardag. Morgunbiaaið/jAs
Rekakkeri úr
hálfgámi
„Á fimmtudeginum fengum við
að vita að dráttabátur væri á leið-
inni. Þá útbjuggum við rekakkeri úr
20 feta hálfgámi, sem var opinn
að ofan og leit því út eins og skúffa.
Það var smíðuð grind innan í hann,
hún hélt tveim uppblásnum belgj-
um, svo að gámurinn reistist upp á
rönd og maraði í kafí. Við höfðum
fest keðjur í homin á gámnum og
úr þeim lá trossa yfír í skipið.
Þetta ágæta rekakkeri slitnaði
frá skipinu á föstudeginum 7. mars,
Við vorum með nýja trossu í þessu
en hún nuddaðist f sundur. Leigu-
skipið Doris var þá komið til okkar
að beiðni Eimskips, hafði komið að
okkur um morguninn. Við báðum
þá að skjóta á belgina í rekakkerinu,
til að það ógnaði ekki öðmm skip-
um. En þeir fundu það ekki, annað-
hvort rak það hratt í burtu eða það
sökk fljótlega.
Aðfaranótt föstudagsins á meðan
við höfðum rekakkerið komst veð-
urhæðin í allt að 10 vindstig. En
eftir að við misstum það versnaði
veðrið enn og á föstudagskvöidið
vom komin norðan 10-11 vindstig
og skipið farið að velta óhemjulega,
hallamælar sýndu allt að 40 gráð-
um.
Veðrið á þessum slóðum var í
það minnsta 5-8 vindstig á meðan
við vomm þama. Við gátum fylgst
vel með veðrinu, í skipinu er mót-
takari fyrir veðurkort frá gervi-
hnöttum, svo að við vissum alltaf
á hveiju við áttum von. Það em til
mjög ljót veðurkort frá þessum
dögum!
Doris var hjá okkur fram á laug-
ardaginn 8. mars, en þá fór veðrið
að ganga niður aftur. Á mánudags-
kvöldið þann 10. mars byijaði hins-
vegar að hvessa aftur, þá vora
komin suðvestan 8-10 vindstig um
kvöldið og um nóttina fór hann í
9-11 vindstig."
- Urðu slys á mönnum?
„Nei, engin slys á mönnum. Þeir
á dráttarbátnum spurðu okkur
hvort við sigldum nokkuð oft á
þessu hafsvæði, þeim fannst þetta
ansi vont veður og leiðinlegt. Mikill
veltingur.
En ég held að sambandsleysið
við umheiminn hafí verið það
versta, að geta ekkert látið vita af
sér. Þótt við sendum skeyti til
Eimskips á sex tíma fresti, gat
maður ekkert látið vita af sér
heima. Þetta var helsta áhyggjuefn-
ið um borð. En það var hringt heim
til allrá og látið vita að allt væri í
lagi.
Þann 10. mars náðum við sam-
bandi við Hofsjökul með mors-
skeytum. Hann hafði svo aftur
samband við dráttarbátinn Irving
Cedar fyrir okkur. Doris hafði skýrt
okkur frá því á föstudeginum,
hvenær báturinn væri væntanlegur.
En vegna þess hversu okkur rak
fram og aftur, þurfti Hofsjökull að
leiðsegja dráttarbátnum til okkar.
Með lappirnar
beint upp í loft
Aðfaranótt þriðjudagsins 11.
mars valt skipið alveg ofsalega, upp
í eða yfir 45 gráðu halli var á því
og veðrið komið í suðvestan 9-11
vindstig. Það var alversta nóttin,
þá vaknaði ég með lappimar beint
upp í loft og komst ekki fram úr
kojunni. Þá brá mér nú helvíti!"
- Þá var dráttarbáturinn
skammt undan?
„Okkur hafði verið sagt að drátt-
arbáturinn væri væntanlegur á
sunnudeginum, en það gat ekki
staðist miðað við þá vegalengd sem
hann þurfti að fara.
\ Eftir að Doris hafði farið frá
okkur á laugardeginum, sendum við
skeyti til Eimskip á 6 tíma fresti
með upplýsingum um staðsetningu,
veðurhæð, rek og ástandið um borð.
En nú kom í ljós að dráttarbáturinn
var líka með bilaða talstöð, þetta