Morgunblaðið - 25.03.1986, Blaðsíða 58

fríme.rki ? '
Með
morgnnkaffinu
mr---Ó
Já, en góði vinur, það kemur
Þú hefðir eitthvað sagt í flóð-
unum miklu árið 1956.
HÖGNI HREKKVlSI
Verðtrygginguna úr gildi
G.D. skrifar:
Miðvikudaginn 15. janúar 1986
var í kvöldfréttatíma útvarps talað
við þrjá viskunnar menn um samn-
ingaumleitanir launþega og vinnu-
veitenda. Þessir menn lýstu því yfír
að leitað væri nýrra leiða og sá síð-
asti í viðtalinu taldi að leitað væri
leiðar sem aldrei fyndist. Þar höfum
við það. Þetta hefur þó viðgengist
undanfarin ár hvort sem um er að
kenna reynsluleysi og þekkingar-
leysi eða bara viljaleysi. Gæti það
verið algert getuleysi? Hvað eru
menn að rembast árum saman?
Hvemig er hægt að þakka svona
vinnubrögð? Nú er það svo að ég
þykist nokkum veginn viss um að
þessir menn geti lítið gert þó svo
að þeir sæju lausnina. Þar er við
ramman reip að draga og þeir lítið
hærra settir en hásetar á skútunni.
Þar kemur til kasta stjómarliðsins,
sem em hinir þjóðkjömu fulltrúar
okkar.
Nú er hrikaleg slagsíða og er búin
að vera nokkur ár. Venjulegir skip-
stjómarmenn létu slíkt ekki við-
gangast stundinni lengur. Það er
einmitt þetta kappalið sem árið
1979 lögleiddi glæpinn, með því að
koma á verðtryggingu á þann hluta
gjaldmiðilsins, sem kallaður er
sparifé eða Iánsfé. Þetta athæfí
hefur valdið svo hrikalegri tilfærslu
íjármagns í þjóðfélaginu, að allt
annað sem kallað er fjármálamis-
ferli er sem hjóm eitt miðað við
þennan óhugnað.
Atvinnuvegimir og lágtekjulaun-
þegar hafa líka fengið að fínna fyrir
þessu, þar sem þessir aðilar hafa
orðið að sjá af gífurlegum fjármun-
um í hendur hátekjumanna og fjár-
plógsmanna í þjóðfélaginu. Hvaðan
kemur verðtryggingarfjármagnið
ef ekki frá atvinnuvegunum, þar
sem verðmætin verða til, ýmist
beint eða í gegnum hendur laun-
þega,' sem verða að greiða þennan
toll af hverri krónu, sem þeir nota
í nauðþurftir.
Alþingismenn o.fl. ráðamenn í
landinu telja að þetta þurfí svona
að vera til að fá fjármagn inn í
lánastofnanir, en þetta er mesti
misskilningur. Þegar fjármagn er
gert svona dýrt, verður það aldrei
lánað til uppbygginga heldur aðeins
til niðurrifs. Þetta virkar sem
krabbamein er engan veginn verður
læknað nema að tekið verði fyrir
orsökina. Það verður engri verð-
bólgu afstýrt meðan þetta ástand
varir, engar raunhæfar kjarabætur
nást fram, uppbygging engin eða í
lágmarki nema þá með erlendum
lántökum, sem þó gengur ekki
lengur. Framundan virðist því
meiriháttar hrunadans og blóðtaka
eins og verið hefur undanfarin ár.
Viðvarandi ástand skrifast á hið
háæruverðuga þinglið við Austur-
völl, en hversu æruverðugir þeir eru
þjóðinni skal ósagt látið. Það er
óverjandi að fjáraflaspekúlantar
geti sogað svo ótæpilega til sín íjár-
magn úr efnahagslífí þjóðarinnar,
sem raun ber vitni og að þeir einir
standi óábyrgir og áhættulausir
gagnvart verðmætaöflun og -sköp-
un í landinu.
Verðbólgudraugurinn verður
aldrei kveðinn niður fyrr en verð-
tryggingarlögin verða numin úr
gildi, vextir færðir niður, jafnvel í
núll, meðan jafnvægi næst. Ef al-
þingismenn sjá ekki eða vilja ekki
sjá hvað gera þarf, hafa þeir lítið
á alþingi að gera. Þar þarf annað
til að koma en lokuð eða brengluð
dómgreind á málefnum lands og
þjóðar.
Um útgáfurétt Gleðibankans
Góðan daginn!
Ég var að lesa Helgarpóstinn
fyrir stuttu. Þar kom margt ljótt
fram að mér fannst en aðeins eitt
langar mig að nefna hér. Eftir því
sem mér best skildist var sagt frá
því að útgáfuréttur Gleðibankans
væri bundinn. Er það ekki brot á
þeim reglum sem voru settar fyrir
keppnina? Samkvæmt þeim er lagið
ógilt sem sigurlag og þá ætti lagið
i öðru sæti að hreppa fyrsta sætið.
Eða á ekki að virða þessar reglur?
Svar óskast.
Anna
Víkveiji skrifar
Orðaskiptin milli stjómarfor-
manna Flugleiða og Amar-
flugs vegna ummæla hins fyrr-
nefnda á aðalfundi félags síns á
fímmtudaginn endurspegla þá
samkeppni, sem er á milli félag-
anna. Harkan í þessum orðræðum
gefur til kynna, að hart sé barist
um viðskiptavinina.
Á þessu máli eins og öllum öðrum
em fleiri en ein hlið. Hér skal ekki
rætt um fjármál eða stjóm á þeim.
Hinu er ástæða til að velta fyrir sér,
hvort það sé heppilegt, að eitt flug-
félag sitji að öllum áætlana-flutn-
ingum til og frá landinu. Með orðinu
„heppilegt" er vísað til hagsmuna
þeirra, sem komast ekki hjá því að
eiga viðskipti við þetta félag, vilji
þeir nota þessa þægilegu og hröðu
ferða- og flutningsleið.
Víkverji telur, að stærðarmun-
urinn milli Flugleiða og Arnar-
flugs valdi því nú þegar, að Flug-
leiðamenn sýni viðskiptamönnum
sínum hvorki nægilegt tillit né þjón-
ustu. Þegar fyrirtækinu býður svo
við að horfa tekur það eigin hags-
muni fram yfír hag viðskiptavinar-
ins í fullri vissu um, að hann á
ekki annarra kosta völ.
Tökum lítið dæmi af fragt. Fyrir-
tæki var orðið uppiskroppa með
hráefni. Það gat ekki stöðvað fram-
leiðslu sína og hélt henni áfram
þrátt fyrir skortinn og gat þolað
hann í nokkra sólarhringa. Tafar-
lausar ráðstafanir vom gerðar til
að ná í efnið, sem tekur lítið rými.
Haft var samband við framleiðenda
þess í Danmörku á mánudegi. Hann
tók að sér að koma litlum pakka
með efninu til Flugleiða, þannig að
vél félagsins frá Kaupmannahöfn
gæti tekið hann með sér á þriðju-
degi. Gekk þetta eftir eins og ráð
var fyrir gert. Pakkinn fór um borð
í vélina, hún hóf sig á loft og hinn
íslenski framleiðandi taldi sig jafn-
vel geta hafið eðlilega vinnslu á
þriðjudagskvöld.
Flugvélin millilenti í Glasgow
samkvæmt áætlun. Þar bar svo við,
að fleiri komu um borð í vélina en
afgreiðslumenn í Kaupmannahöfn
virðast hafa vitað. Af einhveijum
ástæðum vom nokkur hundmð kfló
af fragt skilin eftir í Glasgow, þar
með var litli pakkinn með hinu bráð-
nauðsynlega hráefni, sem áður er
getið. Nú vom góð ráð dýr fyrir
framleiðandann, því Flugleiðir
sendu ekki aftur vél til Glasgow
fyrr en á fímmtudag. Varð hann
eins og aðrir, sem áttu farminn, sem
skilinn var eftir þar, að sætta sig
við að bíða fram á fímmtudags-
kvöld.
Víkveiji leyfir sér að fullyrða,
að það atvik, sem hér er lýst,
sé ekkert einsdæmi. Því miður
verður að segja þá sögu eins og
hún er, að viðskiptavinir Flugleiða
og raunar einnig Arnarflugs eiga
talsvert undir geðþótta þeirra, sem
annast daglega rekstrarstjóm fyrir-
tækjanna. Þeir virðast ekki hika við
að breyta auglýstri áætlun, svo
ekki sé minnst á þá ósvífni að svipta
viðskiptavini á síðustu stundu sæt-
um, sem þeir hafa tryggt sér með
löngum fyrirvara eða kasta út úr
flugvélum vamingi, sem kominn er
um borð, oft eftir miklar þrautir
og samhæft átak margra manna.
Víkveija grunar, að hagsmunir
íslenskra viðskiptavina Flugleiða
séu oftar en ekki látnir víkja fyrir
hagsmunum erlendra viðskiptavina,
ef árekstrar verða. Stafar þetta af
hinni hörðu samkeppni, sem félagið
er í á flugleiðinni yfír hafið, það
er frá Norður-Ameríku til Evrópu.
Væri samkeppnin jafn hörð um
þjónustu við íslenska farþega,
heyrðu menn ekki jafn margar
kvartanir um samskipti við flug-
félögin og því miður er raunin.
Nú hafa Flugleiðir tvískipt far-
þegarými í Atlantshafsflugi eins og
í Evrópuflugi; Saga-class er fyrir
þá, sem greiða fullt fargjald. Vík-
veiji minnist þess ekki að hafa séð
neins staðar greint frá því, hvaða
reglur gilda um nýtingu sæta í hinu
dýrara rými, ef yfírbókað er í al-
menning. Er mönnum vísað frá eða
fá þeir að nýta auð sæti á Saga-
class? Sé sú regla í gildi, vonar
Víkveiji, að farþegum sé tekið af
jafn þægilegri velvild og honum
eitt sinn á flugvellinum í Briissel.
Ferðinni var heitið til Montreal í
Kanada. Þegar afgreiðslustúlkan
tók á móti mér og farangri mínum
til skráningar í vélina sagði hún:
Því miður er það farrými, þar sem
þér eigið bókað sæti, yfirbókað.
Mætti ég bjóða yður að ferðast á
fyrsta farrými? Eg verð stúlkunni
og Sabena, belgíska flugfélaginu,
ævinlega þakklátur fyrir þessa
ógleymanlegu og glæsilegu ferð
yfir Atlantshaf í tijónu á Boeing-
breiðþotu.