Morgunblaðið - 25.03.1986, Blaðsíða 53

friðunarmenn ókvæða við nefndri
ákvörðun íslenzkra stjómvalda og
litu á hana sem ófyrirleitna aðgerð
til að sniðganga samþykkt alþjóða-
hvalveiðiráðsins um tímabundna
friðun hvala, sem almenn sann-
færing virtist um meðal hinna hlut-
aðeigandi fjölmörgu þjóða að nauð-
synleg væri vegna undangenginnar
ofveiði og útrýmingarhættu stofna.
Mun hlutur Islendinga í málinu
hafa þótt verri en ella vegna þess
að þeir höfðu á undanfömum
50—60 ámm með aðstoð alþjóða-
samtaka fengið fiskveiðilögsögu
sína, einhverja hina verðmætustu í
heimi miðað við flatarmál, færða út
frá 3 (þrem) sjómílum í 200 sjómíl-
ur, og var það ekki sársaukalaust
fyrir þær þjóðir, sem um ijölda ára
höfðu stundað fiskveiðar kringum
landið. En svo var þegar sorfið að
hinum gjöfulu miðum vegna ofveiða
að ónógur afli var fyrir eigin skip
landsmanna, svo að skömmtun var
óhjákvæmileg, einnig fyrir þau, til
að byggja upp fiskstofnana á ný.
Fiskræktarrannsóknir
komi í stað hval-
rannsókna
Með sívaxandi veiðitækni verður
líklega aldrei framar hægt að
byggja á rányrkjuformi í fiskveið-
um, og ber því að fagna mjög fregn-
um um góðan árangur og stórstígar
framfarir í fiskræktarbúskap, sem
útlit er fyrir að muni í náinni fram-
tíð að verulegu leyti koma í stað
fyrri skipunar mála á þessu sviði.
Er það álit margra, að á íslandi
muni í framtíðinni reynast framúr-
skarandi góð skilyrði til margs
konar fiskræktar, hvort sem að
hluta er byggt á hafbeit eða alger-
lega á eldi í lokuðum hólfum. Stuðl-
ar að þessu, að víða er völ á nægu
ómenguðu vatni, bæði köldu og
heitu til blöndunar, sem er þýðing-
armikið varðandi mátulegt hitastig.
Útlit er fyrir að nokkuð skjótlega
megi kynbæta flestar tegundir
nytjafiska með því að tryggja góðan
árangur í klaki úrvalsfiska og
uppvöxt seiða þeirra að verulegu
leyti til þess tíma þegar mesta
tortímingarhætta er hjá liðin, en
hversu mikils virði þetta er má
hugleiða í sambandi við það, að í
hrognum einnar Iaxhrygnu eru sögð
að meðaltali kringum 7.000 egg,
en í hrognum einnar þorskhrygnu
segir í alfræðibók að verið geti
kringum 9 milljónir eggja.
í fiskræktinni er þörf margvís-
legra rannsókna, sem varla munu
reynast í óþökk nokkurra þjóða.
Þær munu væntanlega einnig brátt
skila sér í margföldum hagnaði fyrir
þjóðarbúið á ýmsan hátt, og virðist
því hyggilegt að einbeita sér á þessu
sviði, en slá á frest þeim hvalarann-
sóknum, sem boðaðar hafa verið.
Ef litið er á möguleika fiskstofna
til stækkunar eftir ofveiði, þá eru
þeir, m.a. með aðstoð manna,
margfaldir miðað við hliðstæða
möguleika hvala, sem á hæfnis-
skeiði sínu frá nokkurra ára aldri
eiga yfirleitt aðeins einn kálf á
tveggja ára fresti, en Iífaldur hvala
er talinn geta verið álíka langur og
lífaldur manna og núverandi
stærstu landdýra, fíla.
Gæflynd, skynsöm
og tilfinninga-
næm spendýr
Kálfar hvala nærast fyrst um
sinn á móðurmjólk, eins og afkvæmi
sjálfráðra spendýra á landi, og
gætir móðirin afkvæmis síns af
mikiii umhyggju, og ver gegn árás-
um, t.d. af hálfu hákarla. Eru einnig
sögur um það, að hvalir hafi stund-
um tekið sér svipað vamarhlutverk
fyrir menn, sem hafa verið að
bjarga sér á sundi úr sjávarháska,
og þykir það benda til, að þessi
stærstu dýr jarðarinnar beri
ákveðna virðingu fyrir manninum
oggetu hans.
Vitað er, að hvalir hafa fjar-
skiptasamband sín á milli með
bergmálsbylgjum um óravegu, og
þeir hafa háþróað tilfinningalíf, sem
stundum virðist leiða til slíkrar
angistar, að þeim fínnist lífíð óbæri-
legt og vilji því deyja. Eru getgátur
manna um að þetta kunni að stafa
af ríkri samúð með veiku dýri, lík-
lega helzt einhvers konar forustu-
dýri í hópi samrýndra félaga.
Munu margir íslendingar
minnast sjónvarpsmyndar fyrir
nokkrum árum um hvalavöðu, sem
synti upp í fjöru hjá Rifi á Snæfells-
nesi, og sýndu þá íbúar staðarins
þann manndóm að ráðast ekki á
hin angistarfullu dýr með byssum
eða eggjárnum heldur gerðu sitt
bezta að beina þeim aftur til hafs
og áframhaldandi lífs. — Var
ógleymanlegt að sjá unglinga
standandi úti í sjó upp í mitti milli
hinna risastóru dýra og ýta á höfuð
þeirra í viðleitni til að koma þeim
á flot á ný.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
Skipaútgerðar ríkisins.
eftirÁrna Helgason
Þetta eru staðreyndir. Það efar
enginn heilbrigður maður og heil-
brigðisstofnanir um allan heim eru
sammála um það. Bólu-Hjálmar
kvað á sinni tíð og ekki hefir það
breyst.:
Oliðveikirminniogmál
mannvit sleikir burt úr sál,
limina heykir lostatál
og loksins kveikir eiíft bál.
Og enn á ný er komið fram bjór-
frumvarp á Alþingi. Eiðsvamir
menn um að vinna þjóð sinni gagn
koma fram með slíkt, vitandi vits
að hvar sem bjóraldan hefir skollið
yfir hefír hún ýtt undir sterkari
eiturefni, hjálpað til að eyða mann-
dómi og fjölga ógæfumönnum þjóð-
félagsins. Hefði ekki verið nær fyrir
sömu menn að stuðla að því að
menn héldu ráði og rænu, ráðast
að þeim eiturefnum sem nú sýra
allt þjóðlíf, ógna heimilum og gera
manninn hjálparvana byrði þjóð-
félagsins. Hefir landið ekki nóg af
afvötnunarstofnunum? Er þörf á að
bæta við? Reynsla annarra þjóða
talar til okkar alvörumáli. í nefndu
frumvarpi er lagt til að bjórinn verði
einungis seldur í verslunum ÁTVR
með öðrum eiturefnum og segir það
ékki sína sögu. Flutningsmenn vita
að þetta er enginn heilsudrykkur
heldur þvert á móti. Flutningsmenn
og aðrir sem ljá þessu vandræða-
máli lið vita að bjórinn gerir engum
gagn heldur þvert á móti, er bara
viðbót við alla vitleysuna sem fyrir
er. Mér þótti sárt að lesa forystu-
grein Morgunblaðsins 13. þ.m.,
ábyrgasta og besta blaðs lands-
manna, sem hefir svo mjög hugs-
andi fólki á að skipa, blaðsins sem
ég hefi um áraraðir verið stoltur
af að þjóna og hefur gefíð mér rúm
fyrir hugleiðingar mínar um lands-
ins gagn og nauðsynjar. Að það
vildi auka á vímuefnin gat ég alls
ekki skilið því of mikið hefur það
blað unnið að uppbyggingu heil-
brigðra lífshátta til að ég geti fellt
mig við þessi skrif um bjórinn og
svo mun fleirum hafa þótt. En DV,
aflvaki alkóhólisma og leiðbeinandi
í fækkun býla og búskapar, hlaut
að fagna bjórfrumvarpinu og kom
mér ekkert á óvart.
eykur bölið
Árni Helgason
„Flutningsmenn og
aðrir sem ljá þessu
vandamáli lið vita að
bjórinn gerir engum
gagn heldur þvert á
móti...“
Bjórfrumvarpið eins og það er,
þannig að þjóðin eigi að samþykkja
í almennri atkvæðagreiðslu lög frá
alþingi (mjög gáfulegt), sýnir það
best að flutningsmenn hafa ekki
mikið traust á leiðsögn þeirra sem
skipa alþingi íslendinga og er það
umhugsunarvert út af fyrir sig.
Erfiðleikar eru framundan í þjóð-
félaginu. Erlendar skuldir vaxa og
ógna afkomumöguleikum, kröfur
um tóma eyðslu og einskisverðar
skemmtanir vaxa og menn hring—
snúast í kringum sjálfa sig og vita
ekki áttir og tapa vissum þáttum í
lífi sínu, uppgjöf og sjálfsvígum
íjölgar, eyðilögðum heimilum einnig
og sár við sár blasa við. Hvemig
staðið verður við nýgerða kjara-
samninga er erfitt að sjá fyrir og
ríkissjóð vantar hundruð milljóna
til að standa við sinn hlut. Nýir
skattar ekki framkvæmanlegir og
utanaðkomandi hækkanir allrar
vöru ræðst ekki við. Með þetta í
huga og svo ýmsa aðra óáran í þjóð-
félaginu hefði ég haldið að alþingis-
menn vorir hefðu öðmm hnöppum
að hneppa en veita óstöðvandi bjór-
öldu yfir land og lýð.
Væri því ekki nær fyrir leiðtoga
vora að snúa sér að því að útrýma
hinum hættulegu vímuefnum sem
landlæknisembættið hefir mestar
áhyggjur af? Það er brýnt mál og
þolir enga bið. Ef við viljum veija
landið okkar góða fyrir þessari vá
verður að hefjast handa strax og
enginn má skerast úr leik. Við
höfum ekki efni á að jarða allan
þann manndóm sem nú á í vök að
veijast fyrir ágangi eiturefna. Við
bætum ekki ástandið með bjórfmm-
varpi. Það skulum við gera okkur
ljóst.
Eg trúi því að alþingismönnum
beri gæfa til að vinna Islandi allt,
senda út á sextugt djúp sundurlynd-
isfjandann og lofa bjórfmmvarpinu
að fylgja með. Þá mun birta yfir
landi vom.
Arni Helgason
Leiðsögumenn mótmæla
hækkun flugvallarskatts
Á aðalfundi Félags leiðsögu-
manna var hækkun flugvallar-
skattsins mótmælt. Alyktun
fundarins fer hér á eftir:
„Aðalfundur Félags leiðsögu-
manna haldinn að Hótel Esju 27.
febrúar 1986 mótmælir harðlega
hækkun flugvallarskatts. Ferða-
þjónustan er ung starfsgrein með
viðkvæman vaxtarbrodd og mjög
líkleg til að taka við auknum mann-
afla, ef hún fær að þróast í friði.
Því skýtur skökku við er yfirvöld
gera vísvitandi atlögu að henni og
taka með því ófyrirsjáanlega
áhættu."
U BIX VERÐLÆKKUN
22.4
Með nýjum samningum hefur okkur tekist að lækka verðið á U-BIX 120 um
U-BIX 120 Ijósritunarvélin ereinstök í sinni röð-fjölhæf, ódýrog
tekurlítið pláss. U-BIX 120 er þurrduftsvél, Ijósritar á allan
venjulegan pappír og glærur, tekur allt að B4 frumrit, skilar 12 A4
Ijósritum á mínútu og fullnægir öllum þeim kröfum sem gerðar eru til
góðrar Ijósritunarvélar.
Kynntu þér U-BIX 120 - og gerðu reyfarakaup á meðan tækifærið gefst!
%
SKRIFSTOFUVÉLAR H.F.
**• Hverfisgötu 33 - Sími 91 -20560
í
I