Morgunblaðið - 04.06.1992, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1992
Sjúkrapúðar Rauða kross Islands og Landsbjargar:
Höfum hjálpina næst
þegar neyðin er stærst
eftir Björn
Hermannsson
Væru allir fólksbílar á íslandi
búnir nauðsynlegustu sjúkragögn-
um myndi alvarlegum afleiðingum
umferðarslysa fækka. Ef ökumenn
kynnu grundvallaratriði í skyndi-
hjálp, sem hægt er að læra á stuttu
námskeiði, yrði hörmungum
margra afstýrt.
Hvað eftir annað verða afleiðing-
ar minni háttar slysa alltof miklar
vegna þess að ekki var brugðsit
rétt við strax í upphafi eða að ein-
földustu sjúkragögn voru ekki við
höndina hjá þeim sem fyrstir komu
á slysstað.
I einum bíl af tólf
Talið er að hér á landi séu sjúkra-
gögn af einhverju tagi í tólfta hveij-
um bíl. Til samanburðar má geta
þess að í mörgum nágrannalöndum,
Þýskalandi t,d. er skylda að hafa
sjúkrapúða í bílum. Þar með er þó
ekki öll sagan sögð því að sjúkra-
gögnin verður að endurnýja reglu-
lega og geyma þar sem auðvelt er
að ná til þeirra - t.d. ekki við vara-
dekkið í skotinu. Ef ekki er hirt um
endurnýjun innihaldsins er hætt við
að plástrar og sárabindi fúni og
verði einskis nýt þegar á þarf að
halda.
Því er líklegt að hér á landi séu
mun færri en tólfti hver einkabíll
með sjúkragögn sem rísa undir
nafni. Ástandið er yfirleitt betra í
bílum sem notaðir eru í atvinnu-
skyni, enda er ökumönnum þeirra
skylt að hafa góðan og vel búinn
sjúkrakassa meðferðis.
Púði í hvern bíl
í ljósi þess sem að ofan er lýst
er brýnt að bæta ástandið á þessu
sviði hér á landi. Það er ástæðan
fyrir því að nú sameina Rauði kross
íslands og Landsbjörg, landssam-
band björgunarsveita, krafta sína
og gangast fyrir sölu á sjúkrapúð-
um undir yfirskriftinni „Fyrsta
hjálp“. Markmiðið er að koma slík-
um púða fyrir í sem allra flestum
bílum á landinu og tryggja þar með
að hjálpin sé næst þegar neyðin er
stærst.
Algengust sár sem fólk fær við
bílslys eru skurðir, smáir og stórir.
Skurðsár líta oft illa úr, því mikið
vill blæða úr þeim, en oftast er til-
tölulega einfalt að búa um þau til
bráðabirgða. Því er afar mikilvægt
fyrir þann sem kemur á slysstað
að taka sjúkrapúðann sinn með sér
út úr bílnum og hafa hugfast að
hver sekúnda er dýmæt og alls
ekki víst að svigrúm sé til að hlaupa
til baka og sækja púðann.
Utan á pokanum er minnt á hvað
er mikilvægast fyrir þann sem kem-
ur á slystað:
1. Að koma í veg fyrir frekari
slys.
2. Að senda eftir hjálp.
3. Að hlúa að hinum slösuðu.
„Og ekki er síður mikil-
vægl að endurnýja
sjúkragögnin í hvert
sinn sem eitthvað af
þeim hefur verið notað
þannig að sjúkrapúðinn
sé ævinlega fullbúinn
og að hjálpin sé raun-
verulega næst þegar
neyðin er stærst.“
Þrenns konar sárabindi
Þegar hlúð er að fólki með
blæðandi sár er forgangsverkefni
að koma í veg fyrir bióðmissi.
Ástæðulaust er að veija dýrmætum
tíma í að hreinsa sárið vandlega
áður en reynt er að loka því og
stoppa blæðingu. Sárið verður hvort
eð er hreinsað þegar sjúklingurinn
kemst undir læknishendur.
í sjúkrapúða eins og þeim sem
nú er verið að selja er þrenns konar
búnaður til að búa um sár, það er
að segja plástrar og sárabindi sem
duga eiga í flestum tilvikum, í það
minnsta til bráðabirgða.
Fyrir lítil sár: Poki með plástrum
af ýmsum stærðum auk sótthreins-
aðara klúta og grisja til að gróf-
hreinsa sár og þurrka blóð.
Fyrir stór sár: Poki með sára-
grisjum og heftiplástri ásamt sótt-
hreinsuðum klútum.
Falsaður
LACOSTE
fatnaður í umferð
Undanfarið hafa einstaklingar
gengið í hús og fyrirtæki og boðið
fatnað merktan LACOSTE til kaups.
Hér er um falsaða vöru og
ólöglega starfsemi að ræða.
Við viljum því vara fólk við. Þetta er
ekki LACOSTE gæðavara, hún fæst
aðeins í betri fataverslunum.
Falsað LACOSTE merki kemur ekki í
veg fyrir að flíkin skemmist í fyrsta
þvotti.
LACOSTE
PARÍS FRAKKLAND
Björn Hermannsson
Fyrir stóra áverka: Poki með
stórum sjálflímandi sáragrisjum og
bindum ásamt heftiplástri og
teygjubindi sem hægt er að nota
til að stöðva blóðrás.
Auðveldur aðgangur
í púðanum eru einnig skæri, flís-
atöng, álteppi, gúmmíhanskar og
fleira sem nauðsynlegt má telja og
bæklingur með skilmerkilegum leið-
beiningum um skyndihjálp og
hvernig nota á gögnin sem í pokan-
um eru. Mikilvægt er að hver sá
sem kaupir poka opni hann og skoði
vel, kynni sér leiðbeiningarnar og
geymi púðann þar sem auðvelt er
að ná til hans.
Og ekki er síður mikilvægt að
endurnýja sjúkragögnin í hver sinn
sem eitthvað af þeim hefur verið
notað þannig að sjúkrapúðinn sé
ævinlega fullbúinn og að hjálpin sé
raunverulega næst þegar neyðin er
stærst. Engin veit hvenær það verð-
ur - vonandi aldrei - en þá er
betra að grípa ekki í tómt.
Höfundur er frnmkvæmdastjóri
Landsbjargar, landssambands
björgunarsveita.
Smáprent
Orlagsins,
annað hefti,
komið út
FYRIR skömmu kom út hjá Örlag-
inu annað heftið í ritröðinni Smá-
prent Örlagsins. Hér er um að
ræða flokk rita í stærðinni A6,
sannkölluðu vasabroti. Fyrsta
hefti þessa flokks kom út í júlí
1990 og var sú stefna mörkuð í
upphafi að ritin kæmu eins
óreglulega út og kostur væri.
Ekki er enn ljóst hvort þessu
marki verður náð það eð einungis
tvö hefti hafa komið til þessa. Það
þykir hinsvegar lofa góðu að tæp
tvö ár eru milli þeirra tveggja sem
komin eru.
Eins og í fyrra skiptið er það Jó-
hann Hjálmarsson, skáld og þýð-
andi, sem er höfundur efnis í Smá-
prentinu. Líkt og áður hefur efnið
ekki áður birst á prenti. Að þessu
sinni er um að ræða ljóðabálkinn
Skugga sem Jóhann samdi í Banda-
ríkjunum árið 1966. Forlaginu barst
vitneskja um tilvist þessa ljóðabálks
og eggjaði höfundinn til að grennsl-
ast eftir í handraðanum hvort bálk-
inn væri þar enn að finna. Eftir allm-
ikla leit reyndist svo vera.
Um ástæður þess að bálkurinn
hefur ekki áður komist á prent seg-
ir Jóhann: „Skuggar urðu viðskila
við handrit bókarinnar Ný lauf, nýtt
myrkur (1967). í Skuggum kvað að
mínu mati við annan tón og mér
þótti rétt að leggja þá til hliðar.
Þeir sem lásu yfir fyrrnefnt handrit
voru sammála mér. Nú sýnist mér
Skuggar komnir í eðlilegt samhengi
að minnsta kosti eru þeir ekki mjög
fjarri því andrúmslofti sem til dæm-
is Ákvörðunarstaður myrkrið (1985)
er til vitnis um.“
Smáprent Örlagsins er átta blað-
síður að stærð, vinnsla þess fór fram
hjá Örlaginu en um fjölföldun sá
Stensill hf. (Fréttatilkynning)
M _ I 1 -}
w&'). ~ 1 Á ' 8» ',4. f
m b 1 Jí < <4 . X |
1 f

Anna Birna Jensdóttir, formaður Öldrunarfræðafélags íslands, af-
hendir Þór Halldórssyni, formanni Vísindasjóðs félagsins, 100.000
kr. framlag í sjóðinn.
100 þúsund krónur til
Vísindasjóðs Öldrunar-
fræðafélags Islands
STJÓRN Öldrunarfræðafélags
íslands afhenti nýlega 100.000
krónur sem framlag í Vísinda-
sjóð félagsins. Tilgangur og
markmið Vísindasjóðs er að
styrkja vísinda- og rannsókna-
starfsemi á málefnum aldraðra.
Veitt er úr sjóðnum 1. desember
á hveiju ári og skulu umsóknir
hafa borist til stjórnar sjóðsins
fyrir 1. nóvember.
Markmið Öldrunarfræðafélags
Islands er að styðja hvers konar
rannsóknir á fyrirbærum öldrunar,
öldrunarsjúkdómum, félagslegum-
og fjárhagslegum vanda aldraðs
fólks. Félagið hefur einnig unnið
að aukinni fræðslu um þessi efni,
jafnt á faglegu sviði sem meðal
almennings. Það er einnig markmið
félagsins að vera til ráðuneytis um
lausn vandamála aldraðs fólks og
koma með ábendingar um tillögur
til opinberra aðila um málefni aldr-
aðra. Félagið verur 20 ára á þessu
ári. (Fréttatilkynninff)