Morgunblaðið - 17.01.1997, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 17. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
„Óður til
þagnarinnar“
MYNPLIST
Sólon íslandus
JÁRNVERK
Silla. Opið frá 14-18 alla daga Til
19 janúar. Aðgangur ókeypis.
ÞAÐ er nokkuð algengt, að
menn hætti við að hætta í hinum
ýmsu embættum, en það er sjald-
gæfara að listhús geri það. Búið
var að auglýsa sýningu sem lauk
um áramót, lokaframtak á þeim
vettvangi á menningarkaffinu
Sólon Islandus, en lífdagarnir svo
framlengdir með sýningu á fjór-
um smíðajárnsmyndum efir ve-
flistakonuna Sigurlaugu Jóhann-
esdóttur.
Það er afar sorgleg þróun að
Sigurlaug Jóhannesdóttir
fylgjast með því hvernig dyr falla
endanlega að stöfum á hverju list-
húsinu á fætur öðru, en hins veg-
ar ber að líta til þess að alvaran
að baki sumra þeirra var á reiki
og undirstaða annarra afar veik.
Brýn nauðyn er til að nokkrir
sterkir sýningarsalir séu starf-
ræktir í borginni, eiginlega hrein
bjálfabjartsýni, en enginn getur
búist við hagnaði af þeim fyrstu
árin meðan þeir eru að styrkja
sig í sessi. Það gera þeir ekki
heldur erlendis og þar er jafnvel
reiknað með tugmilljóna tapi
fyrsta áratuginn, sem menn ráða
ekki við á fámennu og einangruðu
útskeri langt úti á ballarhafi. Er
því nauðsyn til að viðkomandi
geti leitað í einhveija sjóði líkt
og gerist erlendis, er starfsemin
hefur sannað sig og skotið rótum.
En meira um þetta á öðrum vett-
vangi fljótlega.
Sigurlaug Jóhannesdóttir, sem
nefnir sig Sillu, er gagnmenntað-
ur listamaður, sem víða hefur
komið við sögu, haldið fjölda
einkasýninga og tekið þátt í enn
fleiri víðs vegar um heim, auk
þess að stunda listakennslu. Svið
hennar er fyrst og fremst vefurinn
og textíllinn, en hún hefur rofið
múra þessara hugtaka með ýms-
um frávikum, jafnvel gijóti og
steinvölum í samræmi við að það
var kikkið í núinu víða í útlandinu.
Nú hefur hart smíðajárnið tek-
ið við af grjótinu, hinum teygjan-
lega lopa og mjúka vef, kolsvart
eins og vera ber og mun ýmsum
sennilega um og ó.
Annað mál er að smíðajárn í
þessum búningi getur verið býsna
þokkafullt og á sviðinu voru þeir
ýmsir nafnkenndir meistararnir í
útlandinu á síðustu öld svo sem
getur að líta í frábæru samsafni
á „Victoria and Albert Museurn"
í London.
það er eitthvað mikið tónrænt
í þessum myndum Sillu og um
leið hrein listhönnun, sem lista-
konan er ekkert að fela, þannig
að ef maður vissi ekki betur gæti
maður haldið að þetta tilheyrði
staðnum og væri unnið fyrir hann.
Hispurlausast verka er það sem
nefnist „Óðurinn til þagnarinnar“
og er innst á veggnum, í senn
einfalt og klárt, nýtur sín þar að
auki vel á staðnum. En satt að
segja vantar einhvern kraft í
þessa innsetningu í rýmið eins og
oft áður, þótt myndverkin hafi
annars staðið fyrir sínu.
Hvort þetta er millileikur í list
Sillu eða vaxtarbroddur nýrra
átaka verður tíminn að leiða í ljós.
Bragi Ásgeirsson
Mikið úrval af
verkfærum til
allra verka
á lækkuðu
verði.
HÚSASMIDJAN
Skútuvogi 16, Reykjavík • Sími 525 3000
Helluhrauni 16, Hafnarfirði • Sími 565 0100
Smiðjuvegi 5, Keflavík • Sími 421 6500
Grænt númer 800 66 88
SVAVA Björnsdóttir: Ryðrautt, 1996.
Verndarhylki
lífsins
MYNPLIST
Nýlistasafniö
HÖGGMYNDIR
Svava Björnsdóttír. Opið kl. 14-18
alla daga tíl 26. janúar; aðgangur
ókeypis.
Á SAMA tíma og listamenn hljóta
stöðugt að vinna að því að skapa
myndlist sem hrífur þá sem kynnast
henni, eru þeir oftar en ekki að rann-
saka ytri mörk þeirra miðla sem þeir
hafa kosið sér til listsköpunar. Stöðug
leit að nýjum leiðum, vinnuaðferðum
og tjáningarmöguleikum leiðir listina
um síðir inn á ný svið, þar sem áður
ónýtt tækifæri skapast til að hafa
áhrif á umhverfið.
Listaverk Svövu Bjömsdóttur em
meðal slíkra nýjunga, þar sem þau
eru á mörkum höggmynda, lágmynda
og málverka, og koma sífellt á óvart
þrátt fyrir að virka kunnugleg og
jafnvel róandi við fyrstu sýn.
Efniviður listakonunnar, pappa-
massinn, á hér stærstan hlut að máli.
Þetta hversdagslega, sviplausa og
forgengilega efni er öðru fremur
tengt við auvirðilegar umbúðir í hug-
um flestra - efni sem skal notað til
að vemda verðmætari hluti í flutning-
um, en fleygt þegar því hlutverki er
lokið.
Þessa stöðu pappans notar Svava
sér um leið og hún sveipar efnið dul-
úð þess sem efnið vemdar. Öll verk
hennar á þessari sýningu utan eitt
eru hylki, sem hvelfast um ókunnan
innri kjama. Formin em fjölbreytileg,
mynstur þeirra og litir em með ýms-
um hætti, stærðir em misjafnar -
en ímyndin er ætíð hin sama: mýkt
og hógværð þeirrar vemdar ókunns
lífs sem býr hið innra í verkunum, en
á eftir að bijótast út um síðir.
Svava hefur unnið með þessum
hætti um nokkurt skeið, og má t.d.
vísa til sýningar hennar á Kjarvals-
stöðum fyrir rúmum þremur áram.
Áhrif verkanna byggjast skiljanlega
fyrst og fremst á þeim formum sem
listakonan vinnur með, þar sem tilvís-
unin í þróun lífsins er í meginhlut-
verki, hvort sem litið er til lífs manns-
ins frá hinum fyrsta eggi eða fíðrild-
isins, sem allt í einu kviknar til lífs
úr auðvirðulegum efnispoka.
En eðli pappans gefur listakonunni
einnig möguleika á að skapa ákveðna
togstreitu innan hvers verks fyrir sig.
Þannig gefur umfang þeirra í skyn
þyngd, sem er ekki til staðar; formin
sitja léttilega á veggjunum, í stað
þess að krefjast sterkari undirstöðu
gólfsins. I fjarlægð virðist áferðin
hörð og varanleg, en við nánari skoð-
un kemur hverfulleiki verkanna í ljós
- hin minnsta snerting mundi valda
skemmdum. Og líkt og oft er reyndin
í náttúmnni er litríkið hluti af ákveðn-
um blekkingarleik um það sem undir
býr, sem augað fellur með ánægju
fyrir.
Verk Svövu njóta sín vel á veggjum
salanna hér enda rýmið nóg og ekk-
ert sem traflar áhrifamátt þeirra. Á
sýningunni er eitt verk annars eðlis
en hér hefur verið nefnt, sem þó bygg-
ist einnig á notkun pappamassa; hér
er um að ræða ljósmyndaverk þar sem
listakonan virðist fara út á nýjar
brautir - og þar með skapa brú yfir
á ný svið í listsköpun sinni.
Eiríkur Þorláksson