Morgunblaðið - 24.06.1998, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ 1998 41
j Veður-
vefur Halo
„HALO, haf- og lofthjúpsfræðistofa
hefur þróað og hafið starfrækslu á
veðurspákerfi á Islandi. Veðurspá-
kerfið er það fyrsta sinnar tegund-
ar hérlendis og hafa reglulegar
tölvureiknaðar veðurspár ekki ver-
ið framkvæmdar hér á landi fyrr en
i við tilkomu þessa kerfis. Fjölmiðl-
un á tölvureiknuðum veðurlíkana-
spám á Islandi hófst á veraldar-
vefnum 1. apríl sl. með tilkomu til-
raunaútgáfu Halo á Vísis-vefnum
og er veðurspálíkanagögnum
hvergi annars staðar miðað með
samskonar hætti. Almenningi á Is-
landi er nú gefinn kostur á að
glöggva sig milliliðalaust og með
auðveldum hætti á veðrinu á líðandi
stund og fá yfirlit um veðurhorfur
Inæstu 60 klst. Aðferðina og kerfið
má laga að hvaða stað í heiminum
sem er og líkanagögnin til að undir-
byggja sérþjónustu af ýmsu tagi. A
Halo er unnið við að þróa kerfi til
að spá dreifingu ryks og gosösku
um lofthjúpinn, hafísreki, blöndun
á yfirborðslögum hafsins fyrir lífs-
skilyrði í hafinu, ennfremur við
, ölduspár og spár um flóð af völdum
úrkomu,“ segir í fréttatilkynningu
frá Halo.
I
Notkun fúkka-
lyfja í fóður
dýra verði
I bönnuð á EES-
[ svæðinu
I NEYTENDASAMTÖK á Norður-
löndum gera þá kröfu að bannað
verði á öllu EES-svæðinu að blanda
fúkkalyfjum i fóður dýra, hvort sem
það er til að örva vöxt þeirra eða til
að fyrirbyggja sjúkdóma.
„Mikil notkun fúkkalyfja eykur
hættu á ónæmi hjá bæði mönnum
• og dýrum. A fjórum Norðurlöndum
gilda strangap reglur um notkun
fúkkalyfja, á íslandi, í Noregi, Sví-
þjóð og Finnlandi. Það er þess
1 vegna mjög mikilvægt að tekið sé
tillit til þeirra sjónarmiða sem fram
hafa korhið frá Svíum og Finnum
innan Evrópusambandsins, að þessi
lönd geti haldið óbreyttum reglum
um notkun fúkkalyfja í fóðri. Auk
þess óttast norræn neytendasam-
tök að samningar innan Alþjóðavið-
| skiptastofnunarinnar (WTÓ) muni
veikja þær reglur sem gilda á
Norðurlöndum og sem settar hafa
verið til að verja heilsu manna og
dýra,“ segir í fréttatilkynningu.
Þar segir einnig: „I öðrum lönd-
um Evrópusambandsins en Svíþjóð
og Finnlandi, er fúkkalyfjum bland-
að í fóður dýra til að auka vaxtar-
hraða þeirra. Til eru rannsóknar-
niðurstöður um að bakteríur sem
myndað hafa ónæmi, geta einnig
valdið ónæmi hjá öðrum bakteríum.
Bakteríurnar geta einnig borist frá
! dýrum í menn í gegnum matarkeðj-
una og þannig valdið ónæmi hjá
mönnum.
Neytendasamtök á Norðurlönd-
um styðja þá bændur sem berjast
fyrir hollara dýrahaldi og helst án
notkunar lyfja. Til að koma þróun-
inni á jákvæðan veg, verður að líta á
rætur vandans, í stað þess eins og í
dag, að reyna að leysa hann með
lyfjum. Fyrir neytendur á Norður-
löndum er óásættanlegt að gefa
‘ hraustum dýrum fúkkalyf í fyrir-
byggjandi tilgangi og tU að auka
vaxtarhraða þeirra," segir í fréttatil-
kynningu frá Neytendasamtökun-
um.
LEIÐRÉTT
Námsgögn framtíðarinnar
Málþing Námsgagnastofnunar
Íum námsgögn framtíðarinnar sem
sagt frá frá í blaðinu í gær er 3. júlí
en ekki þann 1. eins og ritað var.
- Beðist er afsökunar á þessu.
FRÁ afhendingu í Setbergsskóla. í aftari röð f.v. er Loftur Magnússon
skólastjóri ásamt fulltrúum Kiwanisklúbbanna og í fremri röð stolt
forskólabörn með reiðhjólahjálma og veifur.
Gáfu 339 reiðhjólahjálma
SAMEIGINLEGT styrktarverkefni
Kiwanisklúbbanna í Hafnarfirði
1998 er að gefa öllum forskóla-
börnum í Hafnarfirði reiðhjóla-
hjálma. Fulltrúar klúbbanna
mættu í skólana og afhentu for-
skólabörnum 339 hjálma og veifur
til þess að setja á reiðhjólin og
ræddu við börnin, einnig var
skólastjóra hvers skóla afhent
gjafabréf í ramma til varðveislu í
skólunum.
Pílagrímsferð
um Arnesþing
„PÍLAGRÍMSFERÐ um Árnes-
þing“ verður farin sunnudaginn 28.
júní. Þetta er öðru sinni, sem efnt er
til slírar ferðar, en pflagrímsferðir
um Árnesþing eru endurupptaka há-
tíðabrigða, er ítrekað fóru fram á
vegum Þingvallakirkju síðasta
sunnudag í júní á níunda áratugnum
með vísun til þúsund ára afmælis
ki-istnitökunnai-. Eins og í fyrra er
ferðin þessu sinni farin í samráði við
sóknarpresta í Árnesprófastsdæmi.
Þjóðgarðurinn á Þingvöllum
greiðir kostnað vegna rútuferða.
Mönnum er velkomið að slást í fórina
hvar sem er á viðkomustöðum ferða-
langa, hvort heldur er í rútunni eða á
eigin bifreiðum. Þátttakendur eru
hvattir til að hafa með sér nesti, seg-
ir í fréttatilkynningu frá Þingvöllum.
„Pflagrímsferð um Árnesþing
verður nú hagað á þessa leið: Lagt af
stað frá Umferðarmiðstöðinni í
Reykjavík kl. 13.15. Fararstjóri séra
Heimir Steinsson. Málsupptekt í
Þingvallakirkju kl. 14. Sóknarprest-
ur minnist kristnitökunnar. Séra
Rúnar Þór Egilsson á Mosfelli tekur
við fararstjórn. Numið staðar við
Vígðulaug á Laugarvatni kl. 15. Pró-
fasturinn í Ámesprófastsdæmi, séra
Úlfar Guðmundsson, hefur orð fyrir
ferðamönnunum. Staldrað við í Mos-
fellskirkju kl. 16. Sóknarprestur
fræðir pflagrímana um sögu staðar-
ins og helgi. Að lokinni viðdvöl í
Mosfellskirkju snæða menn nesti
sitt, vonandi úti í Guðs grænni nátt-
úrunni, en að örðum kosti í rútunni
og í einkabifreiðum. Ferðalok í Skál-
holtskirkju kl. 17. Sóknarprestur,
séra Egill Hallgrímsson, greinh’ frá
þessum höfuðstað íslenzkrar kristni
um aldir. Rútan kemur að Umferð-
ai’miðstöðinni í Reykjavík á sjöunda
tímanum," segir ennfremur.
Skógarganga
FIMMTA skógarganga sumarsins á
höfuðborgarsvæðinu verður á morg-
un, fimmtudag. Þá verða heimsóttir
skógan-eitir í Vatnsendalandi í Kópa-
vogi. Mæting við Elliðahvamm í
Vatnsenda kl. 20.30, einnig er boðið
upp á rútuferð frá Mörkinni 6, húsi
Ferðafélags íslands. Brottfor kl. 20
og fargjaldið er 500 kr.
„Gangan hefst við Elliðahvamm
þar sem hjónin Alísa Hansen og Þor-
steinn Sigmundsson eru með mikla
starfsemi svo sem bændagistingu og
skógrækt. Frá Elliðahvammi verður
haldið að Laxártanga þar sem Björn
Stephensen endurskoðandi hóf rækt-
un upp úr 1930. Á Laxártanga er
mikið fyrirmyndar skógræktarsvæði
sem er vel við haldið. Frá Laxár-
tanga verður gengið í gegnum
nokkra gamla sumarbústaðareiti á
leið okkar upp Vatnsendahlíð og yfir
í Guðmundarlund. Guðmundai’lundur
er um 7 ha svæði þar sem Guðmund-
ur fyrrum forstjóri Byko hóf ræktun
fyrii’ um 30 árum. Guðmundur af-
henti Skógræktarfélagi Kópavogs
þetta svæði nú í vor og er það mikil
lyftistöng fyrir starfsemi félagsins.
Guðmundarlundur er lýsandi dæmi
um hverju stórhuga bjartsýnismaður
getur áorkað í ræktunarmálum.
Alls verða farnar 10 gönguferðir í
sumar og eru þær skipulagðar í sam-
vinnu við Ferðafélag íslands og eru
hluti af fræðsluverkefhi Skógræktar-
félags íslands og Búnaðarbanka ís-
lands. Minnt skal á að þeir sem taka
þátt í öllum skógargöngum sumars-
ins fá að launum fallegt jólatré," seg-
ir í fréttatilkynningu frá Skógrækt-
arfélagi íslands.
Gengið úr Ell-
iðavogi út í
Reykjanes
í GÖNGU Hafnargönguhópsins í
kvöld, miðvikudag, verður farið með
ströndinni og hafnarbökkum úr EL
liðavogi út í Reykjanes í Örfirisey. I
ferðinni verður nesti tekið upp á
Kleppsskafti, gömul ömefni rifjuð
upp, komið við á Sólfarinu, horft til
hafs af Arnarhóli, sýningin Á slóð-
um saltsins skoðuð í tjaldi á
Fræðslutorginu á Miðbakkanum og
framkvæmdir til að auðvelda
gönguferðirnar um Vesturhöfnina
kynntar. Gönguferðinni lýkur með
því að horft verður á sólarlagið úti á
Reykjanesi í Örfirisey við undirleik
félaga úr Hafnargönguhópnum,
segir í fréttatilkynningu.
Farið verður frá Hafnarhúsinu að
austanverðu kl. 20 í rútu inn að Ár-
túni. Þaðan farið kl. 20.30 niður í El-
liðavog þar sem hin eiginlega
gönguferð hefst. Einnig er hægt að
koma í gönguna á leiðinni.
Ferðir Ferðafé-
lags fslands
FERÐAFÉLAG íslands býður upp
á tvær ferðir um helgina. Annars
vegar fjölskylduferð til Þórsmerkur
og hins vegar gönguferð yfir Fimm-
vörðuháls.
Fjölskylduhelgin í Þórsmörk,
26.-28. júní, er árlega farin og nýtur
jafnan vinsælda. Gist er í Skag-
fjörðsskála eða í tjöldum. Fjölbreytt
dagskrá, léttar göngur, ratleikur og
kvöldvaka.
Gengið verður yfir Fimmvörðu-
hálsinn á laugardeginum, en farið
verður í þá ferð á föstudaginn kl. 20
og gist í Þórsmörk.
I Heiðmörk verður farið í kvöld kl.
20 í skógargöngu og unnið í skógar-
reit FÍ. Brottfór frá BSÍ, austan-
megin og Mörkinni 6.
Jónsmessujdga í
Hljómskála-
g-arðinum
JÓNSMESSUJÓGA verður haldið í
Hljómskálagarðinum í Reykjavík
miðvikudaginn 24. júní. Jógatíminn
hefst kl. 22 og eru þátttakendur
beðnir að taka með sér teppi.
Jógakennslan stendur að baki
þessari útivist, en hún hefur form-
lega störf í Reykjavík um miðjan júlí.
Þrjár milljónir
króna frá Rauða
krossi Islands
STJÓRN Rauða kross íslands hefur
ákveðið að leggja eina milljón króna
til hjálparstarfs Rauða krossins
vegna jarðskjálftanna í Afganistan.
Þorkell Diego, sendifulltrúi Rauða
kross íslands, er jafnframt á leið til
skjálftasvæðanna og mun samhæfa
dreifingu hjálpargagna þar næstu
vikurnar. Ennfremur ákvað stjórnin
að taka þátt í aðstoð Alþjóða Rauða
krossins við flóttamenn frá Kosovo
með tveggja milljóna króna fram-
lagi.
„Þorkell Diego hefur starfað fyrir
Rauða kross íslands í Sierra Leone
undanfarin ár en er nú á leið til jarð-
skjálftasvæðanna í Afganistan þar
sem þúsundir manna létust og tugir
þúsunda misstu heimili sín. Alþjóða
Rauði krossinn og aðrar hjálpar-
stofnanir vinna að því að sjá fórnar-
lömbum hamfaranna fyrir nauðsynj-
um á borð við tjöld, föt, teppi, sápu
og mat og mun Þorkell sjá um að
samhæfa neyðaraðstoðina.
Alþjóða Rauði krossinn undirbýr
jafnframt aðstoð við tíu þúsund
flóttamenn sem streymt hafa frá
Kosovo héraði í Serbíu til héraðsins
Tropoje í Albaníu á undanförnum
vikum. Flestir flóttamannanna eru
konur, börn og aldraðir og mikil
þörf er fyrir aðstoð, enda er
Tropoje-hérað eitt hið fátækasta í
Albaníu. Einkum er þörf fyrir mat,
hreinlætisvörur, fatnað, dýnur og
teppi. Hjálpargögn eru nú þegar á
leið til Tropoje og sjálfboðaliðar
Rauða kross Albaníu eru reiðubúnir
að annast dreifingu þeirra.
Auk flóttamannanna í Albaníu er
talið að um sex þúsund manns hafi
flúið frá Kosovo til Svartfjallalands
þar sem þeir njóta aðstoðar Rauða
krossins.
Alþjóða Rauði krossinn hefur
miklar áhyggjur af afdrifum
óbreyttra borgara í Kosovo. Flótta-
fólk segir frá því að lífi óbreyttra
borgara í Kosovo sé ógnað og
heimili þeirra eyðilögð. Fólkið hef-
ur þurft að skilja eigur sínar eftir
og ferðast fótgangandi um óbyggð-
ir dögum saman áður en það kemst
í öruggt skjól,“ segir í fréttatil-
kynningu.
Funduðu í
Sonderborg
ÁRLEGUR fundur heilbrigðis- og
félagsmálaráðherra var haldinn
dagana 15. og 16. júní í Sonderborg
í Danmörku.
„Á fundinum var fjallað um ýmis
helstu verkefni og vandamál í heil-
brigðisþjónustu landanna. Má þar
nefna samvinnu um styttingu
biðlista sjúkrahúsa og aðgerðir til
að bæta gæði og árangur þjónust-
unnar.
Um árabil hefur verið í gildi
samningur um gagnkvæma viður-
kenningu á menntun heilbrigðis-
stétta á Norðurlöndum. Samning-
urinn nær til 19 faghópa. Á fundin-
um var ákveðið að talmeinaíræð-
ingar, fótaaðgerðarfræðingar og
meinatæknar fengju einnig aðild að
samningnum," segir í fréttatilkynn-
ingu frá heilbrigðisráðuneytinu.
„Ráðherrarnir beindu þeim til-
mælum til ferðaiðnaðarins að hann
legði sitt af mörkum í baráttunni
gegn kynferðislegri misnotkun
barna; en um langt skeið hafa nor-
rænar ferðaskrifstofur staðið fyrir
ferðum til fjarlægra staða og talið
er að þær séu oft farnar í vafasöm-
um tilgangi. Ferðaskrifstofurnar
gætu til dæmis sett sér ákveðnar
siðareglur.
Mikil aukning berkla, kynsjúk-
dóma og fleiri smitsjúkdóma er gíf-
urlegt vandamál í Eystrasaltsi-íkj-
unum og norðvesturhluta Rúss-
lands. Norðurlönd hafa sameinast
um að aðstoða þessi lönd við að fyr-
irbyggja og draga úr þessum sjúk-
dómum. Ráðherrarnir lögðu ríka
áherslu á áframhaldandi fjárhags-
legan og faglegan stuðning við
þetta verkefni.
I lok fundarins gerði danski fé-
lagsmálaráðherrann, Karen Jesp-
ersen, gi’ein fyrir aðgerðum
dönsku ríkisstjórnarinnar, sem
miða að þvl að fyrirtæki og stofn-
anir taki aukna félagslega ábyrgð á
samskiptum við starfsmenn sína.
Verkefnið nær til 34 sveitarfélaga í
Danmörku og koma að því fyrir-
tæki, fagfélög, læknar og stofnanir
sveitarfélaga," segir ennfremur.
Af Islands hálfu sótti fundinn
Ingibjörg Pálmadóttir, heilbrigðis-
og tryggingaráðherra, ásamt
fylgdarliði.
Hiis Jóns Sigurðssonar í Kaupmannahöfn
Fræðimanna-
setri úthlutað
ÚTHLUTUNARNEFND fræði-
mannsíbúðar samkvæmt reglum
um Hús Jóns Sigurðssonar í Kaup-
mannahöfn hefur lokið störfum og
úthlutað íbúðinni sex fræðimönnum
frá 1. september 1998 til 31. ágúst
1999. I úthlutunarnefndinni eiga
sæti Ólafur G. Einarsson, forseti Al-
þingis, Róbert Trausti Árnason,
sendiherra Islands í Kaupmanna-
höfn, og dr. Jakob Yngvason pró-
fessor, tilnefndm’ af rektor Háskóla
íslands, segir í fréttatilkynningu.
Alls bárust nefndinni 25 umsóknir.
Þeir fræðimenn sem fá afnot af
íbúðinni eru: Davíð Þór Björgvins-
son, til að kanna norrænan rétt,
einkum danskan, í tengslum við
rannsóknir á aðferðum við skýring-
ar settra laga í réttarframkvæmd;
Eggert Þór Bernharðsson, til að
rannsaka gögn er varða líf og störf
Gunnars Róberts Hansens; Guð-
mundur Hálfdanarson og Þórunn
Sigurðardóttir, til að rannsaka skjöl
tengd Jóni Sigurðssyni og stjórn-
málaþátttöku hans svo og (Þórunn)
til að rannsaka tækifæriskveðskap á
17. og 18. öld; Kári Bjarnason, til að
rannsaka nótur í handritum sem
varðveitt eru í Kaupmannahöfn;
Páll Theodórsson, til að vinna að
nýjum og nákvæmari kolefni 14-
greiningum á aldri landnáms á Is-
landi; og Sigurður Steinþórsson, til
að vinna við efni um virk eldfjöll.
Fræðimannsíbúðin í Kaup-
mannahöfn, tengd nafni Jóns Sig-
urðssonar, er skammt frá Jónshúsi,
í Skt. Paulsgade 70. Fræðimaður
hefur ennfremur vinnustofu í Jóns-
húsi.