Morgunblaðið - 24.06.1998, Blaðsíða 46

MORGUNBLAÐIÐ
* 46 MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ 1998________________________
FÓLK í FRÉTTUM
Hollywood
og heims-
markaðurinn
Markaðurinn fyrir Hollywoodmyndir utan
Bandaríkjanna verður sífellt stærri og
mikilvægari stóru kvikmyndaverunum
vestra segir í grein Arnaldar Indriðasonar
en samt verður líklega einhver bið á því að
hann fari að hafa áhrif á hvernig bíómynd-
ir verða gerðar í Hollywood
TEKJURNAR sem banda-
rískar bíómyndir fá af
heimsdreifingu, þ.e. dreif-
ingu þeirra utan Bandaríkjanna,
eru sífellt að verða meiri, markað-
irnir stækka og aðsóknin á
- Hollywoodmyndimar eykst í sí-
fellu. Er nú svo komið að margar
myndanna frá Hollywood taka inn
meira á heimsmarkaði en heima-
markaði og er jafnvel talið að það
muni hafa áhrif á gerð myndanna í
framtíðinni.
Um 120 þúsund manns hafa séð
Titanic á íslandi, sem er óhemju-
góð aðsókn, og slíka aðsókn hefur
hún verið að fá um allan heim. Hún
er löngu komin yfír milljarð dollara
í tekjur á heimsvísu og sagt er að
hún sé fyrsta myndin í kvikmynda-
sögunni sem nær því marki (reynd-
ar era tekjur annarra mynda eins
og A hverfanda hveli ekki fram-
reiknaðar þegar fjallað er um met-
aðsókn dagsins í dag).
Titanic er gott dæmi um hvera
miklu hlutverki heimsmarkaðurinn
er tekinn að gegna í framleiðslu og
markaðssetningu bíómyndanna að
vestan. Framsýning heimsenda-
myndarinnar „Deep Impact“ eða
Arekstursins hér á landi og víða
um heiminn aðeins viku eftir að
hún var framsýnd í Bandaríkjun-
um þykir sýna síaukið vægi heims-
markaðarins. Aður komu mestu
tekjumar af bandarískum bíó-
myndum í Bandaríkjunum sjálfum.
Nú koma í mörgum mikilvægum
tilvikum inn meiri tekjur af heims-
markaði.
Nokkur dæmi
Hér era nokkur dæmi. Mynd
Steven Spielbergs, Horfinn heimur:
Júragarðurinn 2, tók inn 229 miUj-
ónir dollara í Bandaríkjunum þegar
hún var framsýnd í fyrra en á
mörkuðum utan Bandaríkjanna tók
hún inn 382 milljónir dollara, sam-
anlagt ríflega 600 milljónir dollara.
Menn í svörtu fékk 250 milljónir
dollara í kassann í Bandaríkjunum
en 313 milljónir utan þeiraa. Sú öm-
urlega framhaldsmynd Batman og
Robin tók inn 107 milljónir í Banda-
ríkjunum en 126 utan þeirra. Og
Alien 4: Upprisan tók inn 45 millj-
ónir dollara í Bandaríkjunum en 53
milljónir utan þeirra.
Alls námu tekjur 33 Hollywood-
mynda meira en 100 milljónum
dollara samanlagt innan og utan
Bandaríkjanna á síðasta ári; 31 bíó-
mynd náði þessu mjög svo eftir-
sótta takmarki árinu þar á undan,
1996. „Ég held að þegar kvik-
myndaverin í Hollywood kaupa
handrit og ákveða hverjir eiga að
leika í myndunum, líti þeir einnig
til heimsmarkaðarins en ekki að-
eins á markaðinn í Bandaríkjunum
einum,“ er haft eftir sérfræðingi á
sviði aðsóknar vestra, John Kriers.
Tveimur árum á eftir
Spumingin er hins vegar sú
hvort markaðurinn utan Banda-
timmtud. 25. júní uppselt lau. 27. júní kl. 23 fimmtudag 2. júlí
föstudag 26. júní uppselt laus sæti föstudag 3. júlí
lau. 27. júní kl. 20 uppselt sunnudag 28. júní laugardag 4 júli
taus sæti
Sýningar hefjast kl. 20.00. Ósóttar pantanir seldar daglega.
Miðasala sioii 551 1475.
Opin alla daga kl. 15-19. Símapantanir frá kl. 10 virka daga og frá kl. 13 um helgar.
Vcsturgötu 3
Annað fólk
lau 20/6 kl. 21.00 laus sæti
Ath. þetta eru síðustu
sýningar nú í sumar.
Sumarmatseðill
Sjávarréttafantasía úr róðri
dagsins.
Hunangshjúpaðir ávextir & ís
Grand Marnier.
^ Grænmetisréttir einnig í boði. ^
Miðasalan opin alla virka daga
kl. 15-18. Miðap. allan sólarhringinn
í s. 551 9055.
Netfang: kaffileik@isholf.is
og hverjir ekki. í kvikmyndaheim-
inum gildir lögmál handritshöf-
undarins William Goldmans: Eng-
inn veit neitt. Það er aldrei að vita
hvaða myndir og með hverjum
eiga eftir að njóta vinsælda. „Ég
held að það sé að mestu leyti út í
bláinn að ætla sér að hanna bíó-
mynd sem á að hafa einhverja al-
þjóðlega skírskotun,“ segir þlaða-
maðurinn Leonard Klady sem
skrifar í biblíu bandaríska
skemmtanaiðnaðarins, Variety.
„Hlutirnir ganga ekki þannig fyrir
sig. Markaðurinn utan Bandaríkj-
anna er mjög mikilvægur en flest-
ar bíómyndir era sprottnar af hug-
myndum sem verða til í kollinum á
hæfileikafólki og það er ekki fyrr
en eftir að þær era orðnar að vera-
leika sem farið er að líta til heims-
markaðarins. Sá markaður ræður í
sjálfu sér engu um vinsældir
mynda heldur er það í flestum til-
fellum hugsunin sem sett er í
þær.“
Klady nefnir mynd Mel Gib-
sons,“Braveheart“, sem dæmi.
„Hugmyndin varð til hjá MGM
kvikmyndaverinu, fór þaðan til
Paramount Pictures og 20th Cent-
ury Fox. Þrátt fyrir að þeir væru
með mynd í höndunum sem á end-
anum græddi 200 milljónir dollara
og var með Mel Gibson í aðalhlut-
verki, tók heil fimm ár að koma
framleiðslunni í gang. En það sem
réði úrslitum um að hún var gerð
var kostnaðurinn við hana og þeir
menn sem komu að gerð hennar.
Ég held ekki að neinn hafi verið að
hugsa með sér. Humm, hvernig
ætli myndin muni koma til með að
ganga í Argentínu? Ef fram-
kvæmdastjórarnir hjá stóra kvik-
myndaverunum í Hollywood gera
myndir eins og „Speed 2“ vegna
þess að þær ganga Vel utan Banda-
í-íkjanna, eru þeir ekki starfi sínu
vaxnir. Þannig verða myndir ekki
gerðar.“
Sögulegar stórmyndir?
Tískan er alltaf að breytast og
hver veit nema hin ofsalega vel-
gengni Titanic eigi eftir að setja
stefnuna fyrir framtíðina. Söguleg-
ar ástarmyndir eða sögulegt
drama hefur ekki átt upp á pall-
borðið nú áratugum saman. Flest-
ar hasarmyndir höfða til ungra
karlmanna á aldrinum 14 til 25
ára. Þessu er alveg öfugt farið með
Titanic, sem virðist ná til allra
áhorfendahópanna og kvenfólks
einkannlega. Segir 1 áðurnefndu
tímariti, Variety, að flestir þeir
sem fara á Titanic aftur sé fólk
eldra en 25 ára.
Einnig geta markaðirnir breyst
með víðtækum afleiðingum og lítt
fyrirséðum eða hverjum gat dottið
í hug t.d. að efnahagskreppan í As-
íu hefur orðið til þess að mildu mun
minni eftirspum er nú eftir mynd-
um með buffstjömum eins og Jean
Claude van Damme og Sly
Stallone? Hasarmyndir þeirra hafa
hingað til verkað vel á asíumenn og
notið mikilla vinsælda.
Hins vegar er nánast ómögulegt
um að spá hvað verður vinsælt og
hvað ekki í framtíðinni og hvaða
þættir hafa áhrif á það. Aðeins eitt
er víst: „Ef mynd nýtur mikilla vin-
sælda eru tekjur af henni settar í
að gera enn fleiri myndir og þegar
það gerist held ég að allir hagnist,“
eips of John Krier segir.
I lokin er forvitnilegt að skoða
hvernig aðsóknartölurnar í Banda-
ríkjunum einum yfir nokkrar vin-
sælustu myndir kvikmyndasögunn-
ar litu út ef þær væra framreiknað-
ar og bornar saman við Titanic,
sem nú nálgast 600 milljón dollara
markið. Þá kemur í ljós að A hverf-
anda hveli með þeim Vivian Leigh
og Clark Gable tók inn 1,2 millj-
arða dollara (enda ástarsagan ólíkt
bragðmeiri en í Titanic), Dis-
neyteiknimyndin Mjallhvít og
dvergamir sjö tóku inn milljarð
dollara, Stjörnustríð eftir George
Lucas tók inn 812 milljónir, „E.T.“
eftir Steven Spielberg tók inn 725
milljónir og önnur Disneyteikni-
mynd, 101 dalmatíuhundur, tók inn
656 milljónir.
JÚRAGARÐURINN 2 gekk mun betur utan Bandaríkjanna en innan
og tók samanlagt inn um 600 milljónir dollara.
VONANDI ekki það sem koma skal; úr „Speed 2“.
DÝRLINGURINN tók meira inn í Bandaríkjunum en utan.
HARRISON Ford í „Air Force One“; góð útflutningsvara.
ríkjanna ýti undir gerð stórra,
heimskulegra iðnaðarmjmda því
þær ganga í mörgum tilfellum bet-
ur utan Bandaríkjanna en innan.
Við höfum dæmi um það í myndum
eins og Batman og Robin. Tekjur
af henni utan Bandaríkjanna gerði
það að verkum að hún kom út í
gróða.
Aðrar vondar myndir sem gengu
furðulega vel utan Bandaríkjanna
era Dýrlingurinn, „Speed 2: Craise
Control“, „Volcano" og „The
Peacemaker", sem reyndar er
skárst þessarra mynda.
Myndir eins og „Speed 2“ og
„Vocano“ gengu helmingi betur ut-
an Bandaríkjanna en innan. Einnig
vegnaði stórmyndunum „Dante’s
Peak“ og „Conspiracy Theory“
mjög vel í löndum utan Bandaríkj-
anna þótt fáir væra til að mæla
þeim bót.
„Það er almennt álitið,“ segir
markaðsfræðingurinn Robert
Bucksbaum, „að markaðurinn utan
Bandaríkjanna sé tveimur áram á
eftir hvað varðar tískusveiflur í
kvikmyndunum. Arnold Schwarz-
enegger og Sylvester Stallone eru
ennþá ákaflega vinsælir úti í heimi.
Markaðurinn þar leitar eftir fræg-
um leikuram og það er hann sem
heldur lífinu í stjömum eins og
Steven Segal.“
Það er kannski fullmikið að
álykta sem svo að kvikmynda-
mógúlarnir í Hollywood líti orðið
fyrst og fremst til heimsmarkaðar-
ins þegar þeir ákveða hvaða mynd-
ir verða gerðar og hverjar ekki og
hvaða leikarar koma fram í þeim