Morgunblaðið - 24.06.1998, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ 1998 43
Smáfólk
HEY,KIP.'ARENT YOU
THEONE WH05E FRIENP 15
WEAR.IN6 THE D06 SUIT?
ANYLOAY, HE5 SICK.
I THINK HE DRANK
TOO MUCH FUNCH..
SHE'S HAVIN6
TROUBLE 6ETTIN6
THE D06 SUITOFF,.
Hæ, strákur! Ert þú ekki vin- Hvað um það, hann er Hjúkrunarkonan er hjá Hún er í vandræðum
ur þessa í hundabúningnum? veikur ... ég held að liann honum ... með að ná hundabún-
hafi drukkið of mikið ingnum af honum ...
púns ...
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Óáreiðanleiki
Biblíunnar
Frá Guðmundi Rafni Geirdal:
í SÍÐUSTU grein minni fjallaði ég
um óáreiðanleika Biblíunnar og hve
óæskilegt væri að oftrúa á hana eins
og sumir virðast því miður gera,
einkum þeir sem eru í sértrúarsöfn-
uðum. Mig langar til að sýna ykkur
hve mörg tilbrigði koma fram í af-
ritum af Nýja testamentinu til að
þið áttið ykkur betur á hvað ég er
að meina. Ég kýs að velja það sem
flestir ættu að þekkja úr Biblíunni,
Faðir vorið sjálft; já, ég ræðst víst
ekki á garðinn þar sem hann er
lægstur.
Þar sem ég vil í einlægni vita hið
réttasta um Biblíuna heilum 2.000
árum eða svo eftir að þessir atburð-
ir eru sagðir hafa átt sér stað skrif-
aði ég bréf um þetta til núverandi
framkvæmdastjóra Hins íslenska
Biblíufélags, því ef einhver ætti að
vita um mismunandi þýðingarmögu-
leika væri það sá aðili eða aðilar
honum tengdir. I bréfinu segi ég
meðal annars: „3. Nú spyr ég enn
og aftur að svipuðu: nú sé ég í ein-
taki því sem ég keypti af Nýja
testamentinu ... (... Nýja testament-
ið og sálmarnir, Reykjavík, Hið ís-
lenska Biblíufélag, 1984) að það eru
mjög oft neðanmálstextar sem
segja til dæmis:
a. „Sum handrit bæta við: að
ástæðulausu" (bls. 11) sem sagt
bætt við,
b. „Vantar í sum handrit" (bls. 13)
sem sagt sleppt úr (Faðir vorinu
sjálfu!),
c. „Eða: brauð vort til dagsins á
morgun“ sem sagt snúið á annan
veg (og þá líklega sem annar mögu-
leiki á þýðingu).
Gæti þá verið eitthvað enn meira
af slíku í afritunum sem fóru til
dæmis á milli frumritanna og þeirra
afrita sem þið hafið aðgang að, sem
gætu hafa sett enn meiri skekkju í
dæmið... jafnvel það mikið að það
sé farið að nálgast breytingar sem
ég nefni í spurningu nr. 2?“
Nú hefur hann svarað en ekki
með beinum hætti þannig að þessari
spurningu er enn ósvarað. Ég
beindi sambærilegum spurningum
til fyrrverandi framkvæmdastjóra
Biblíufélagsins. Hann svaraði með
því að senda mér fullt af efni og ef
ég kynnti mér það mætti ég hringja
í hann. Þetta ætla ég að gera því
mér finnst mikilvægt að réttsýni sé
sem mest um þessi mál. Ég tel að
það sé afar mikilvægt fýrir þjóðina
að skoðanir á andlegum málum séu
sem þróaðastar og mín skoðun er
eindregið sú að kristin trú sé gamal-
dags og eigi ekki heima í nútíman-
um nema sem einhvers konar hluti
af sagnfræði fornaldar, ekki ósvipað
og frásagnir af egypskum píramíd-
um og ræðum Sókratesar.
Til að þið áttið ykkur betur á
hvað ég er að fara ætla ég að skrifa
Faðir vorið hér að aftan samkvæmt
öðrum ritunarmöguleikum sem
nefndir eru í Nýja testamentinu
sjálfu hér að framan (Matteus 6.
kafli 9.-13 vers): Faðir vor, þú sem
ert á himnum. Helgist þitt nafn, til
komi þitt ríki, verði þinn vilji, svo á
jörðu sem á himni. Gef oss í dag
brauð vort til dagsins á morgun.
Fyrirgef oss vorar skuldir, svo sem
vér og fyrirgefum vorum skuldu-
nautum. Og eigi leið þú oss í
freistni, heldur frelsa oss frá hinum
vonda.
í sumum handritum er sem sagt
lagt til að sagt sé brauð vort til
dagsins á morgun; í stað þess að
segja frelsa oss frá illu má segja
frelsa oss frá hinum vonda og í sum-
um handritum vantar hreinlega af-
ganginn af Faðir vorinu.
Breytingin verður enn meiri þeg-
ar aðrir textar eru skoðaðir. Árið
1990 var gefin út bók sem heitir
Friðarboðskapur Jesú Krists. Þar
er því haldið fram í formála að text-
inn sé „... hin hreinu, upprunalegu
orð Jesú, þýdd beint úr hinni ara-
meísku tungu töluð af Jesú og hans
elskaða lærisveini Jóhannesi, sem
var sá eini af lærisveinum Jesú sem
ritaði með fullkominni nákvæmni
fræðsluna sem Meistari hans gaf í
eigin persónu." Jafnframt kemur
fram að þetta sé hluti af handritum
sem til eru í bókasafni Vatikansins
og í konunglegu bókasafni Habs-
borgara sem er í eigu austuri-ísku
stjómarinnar og að nestoríanskir
prestar hafi upprunalega varðveitt
þessa texta. Þar segir á bls. 57:
„Faðir vor sem ert í himnum, heil-
agt veri nafn þitt. Komi ríki þitt.
Veri vilji þinn framkvæmdur á
jörðu eins og hann er í himnum. Gef
oss þennan dag vort daglegt brauð.
Og fyrirgef oss vorar skuldir, eins
og vér fyrirgefum vorum skuldu-
nautum. Og leið oss eigi til próf-
raunar, heldur fær oss frá illu. Því
þitt er ríkið, mátturinn, og dýrðin,
að eilífu. Amen.“ Það skemmtilega
er að á næstu blaðsíðu kemur önnur
tillaga sem séra Auður Eir þáver-
andi biskupsefni væri eflaust ánægð
með, a.m.k. út frá því að hún hefur
síítrekað sagt að Guð sé hún. Hér
segir: „Og biðjið á þennan hátt til
Jarðnesku Móður ykkar: Móðir vor
sem ert á jörðu, heilagt veri nafn
þitt..." og svo framvegis. Þetta er
nefnilega umhugsunarefni; hver er
kominn til með að segja að Guð sé
karlkyns. Miklu líklegra er, ef hann
er yfirleitt til, að hann sé hvorag-
kyns (eða beggja kyns!). Það ruglar
að nafnið sé flokkað málfræðilega
sem karlkyns. Því gæti verið betra
að nota orð eins og hið heilaga í líf-
inu eða eitthvað á borð við það.
Meginskilaboðin mín eru þau að
textarnir eru svo mismunandi að
gerð að ómögulegt er fyrir nútíma-
menn að byggja á því nema þá sem
fróðleik um löngu liðna tíma. Með
tilvísun í brautskráningarræðu
rektors Háskóla íslands hinn 17.
júní 1998 legg ég til að beitt sé sjálf-
stæðri rökhugsun til að auka þroska
okkar í þessum efnum sem öðrum.
Þannig mætti þróa leiðir til að sinna
trúarþörf mannkynsins með betri
hætti en hingað til og notast þá
bæði við þekkingu úr öðrum trúar-
brögðum, nútímavísindum og heil-
brigðri skynsemi.
Megi svo verða.
GUÐMUNDUR RAFN GEIRDAL,
skólastjóri.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.