Morgunblaðið - 22.08.1998, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Aí
i
ÝMSU hefur gengið frá
þeim tíma þegar slysið
átti sér stað og eftir að
•Guðmundur Felix Grét-
arsson losnaði fyrst af gjörgæslu í
mars sl. hafa skipst á skin og
skúrir. Guðmundur, sem missti
báða handleggi í slysinu, þarf nú
að læra að lifa með fötlun sinni en
segir sjálfur að hann verði líklega
fær um að gera flesta hluti sem
hann gerði áður, ekki síst ef hann
fær gervihandleggi á stúfana sem
enn eru eftir, en 8 sm eru eftir af
hægri handlegg hans og 10 sm af
þeim vinstri.
Eins og biossi í minningunni
Guðmundi var haldið sofandi f
nær tvo mánuði eftir slysið.
„Ég vaknaði einhvern tíma í
byijun mars, eftir að mér hafði
verið haldið sofandi í sjö vikur, og
svo tók það mig viku til tíu daga
að vakna, meðan svæfingin var að
fara úr,“ sagði Guðmundur í sam-
tali við Morgunblaðið.
Slysið varð að
morgni mánudagsins
12. janúar sl. Guð-
mundur hafði, fyrir
misskilning, klifrað
upp í mastur Ulfars-
fellslfnu með þeim af-
leiðingum að hann
snerti rafstreng með
ellefu þúsund volta
spennu og féll úr
mastrinu um átta
metra. Hann slasaðist
alvarlega; auk þess
sem nema þurfti á
brott bandleggi hans
brotnaði hann m.a. á
15-20 stöðum, þar á
meðal á hrygg. Einnig
varð hann fyrir áverk-
um á lungum og lifúr.
En hvað er það sfðasta
sem hann man frá
þeim tíma þegar slysið
varð?
„Ég man bara eftir
að við vorum í mat hjá
vinkonu okkar á Iaug-
ardeginum og síðan
man ég næst eftir mér
liggjandi á jörðinni á
meðan beðið var eftir
sjúkrabflnum, stuttu
eftir að slysið átti sér
stað. Ég man ekki eftir
sunnudeginum og ekki mánudeg-
inum, bara eftir þessu litla atviki,
sem er eins og blossi í minning-
unni. Ég man eftir hljóðunum í
mér og vinnufélaga mfnum sem
stóð yfír mér og talaði við mig.“
Á meðan Guðmundi var haldið
sofandi þurfti fjölskylda hans,
sambýliskona og tvö ung börn, að
horfast í augu við breyttar að-
stæður.
Vissi að eitthvað hafði gerst
Annað bamið, drengur, var ein-
ungis þriggja mánaða þegar slysið
varð og gerir sér því litla grein
fyrir því hvernig komið er fyrir
föður þess. „Dóttir mín, fjögurra
ára, hefiir tekið þessu ágætlega
og talar ekki mikið um þetta,“
segir Guðmundur.
Hann segir að eftir að hann
Man eftir mér
liggjandi á jörðinni
Guðmundur Felix Grétarsson, 26 ára raf-
veituvirki, sem missti handleggina og slas-
aðist lífshættulega þegar hann fékk ellefu
þúsund volta rafstraum í gegnum sig og
féll átta metra niður á frosna jörð 12. janú-
ar sl., dvelur nú á Reykjalundi þar sem
hann er í endurhæfíngu. Þóroddur Bjarna-
son heimsótti Guðmund og ræddi við hann
um slysið og atburði síðustu mánaða.
Morgunblaðið/Þorkell
GUÐMUNDUR Felix Grétarsson i herbergi sínu á Reykjalundi. „Ég skil í raun ekki
hvernig á því stendur að ég lifði þetta af.“
vaknaði hafi liðið langur tfmi þar
til hann gerði sér grein fyrir
ástandi sfnu. Hann hafi verið á
sterkum lyfjum sem gerðu það að
verkum að þrátt fyrir að fólk
segði honum frá hlutum hefði það
ekki skilað sér sem skyldi. „Ég
vaknaði ekki í einhverri geðs-
hræringu og missti samstundis
stjórn á mér. Meðan ég var að
vakna upp vissi ég að eitthvað
var að, án þess að ég vissi ná-
kvæmlega hvað hefði komið fyr-
ir.“
Hann segist hafa gert sér grein
fyrir ástandi sínu smátt og smátt.
„Þetta er búið að vera mest núna
að undanförnu, eftir að ég fór út
af sjúkrahúsinu. Það reyndi ekki
svo mikið á það meðan maður var
á sjúkrahúsinu, það var hugsað
svo vel um mann, en núna nátt-
úrulega þarf maður að gera miklu
meira sjálfur. Nú fer lífið að vera
meira eins og það var, nema að ég
hafði hendur síðast," sagði Guð-
mundur, sem vonast til að verða
fær um flest það sem tilheyrði
hans daglega lífi fyrir slysið og á
meðal annars von á að geta keyrt
bfl.
í herbergi hans á Reykjalundi,
sem verður líklega heimili hans
fram á vor, má sjá hvernig hann
er þegar farinn að laga sig að
breyttum aðstæðum. Hann er með
síma til fóta og sljórnar honum
með tánum og er síðan með hljóð-
nema við bringuna. Hann segir að
stundum geti verið erfitt að hitta
á takkana en það komi með æfing-
unni. Einnig notar hann nú prik
sem hann setur í munninn og flett-
ir þannig dagblöðunum.
„Ég þarf að þjálfa mig upp í að
beita fótunum og munninum til að
bjarga mér. Svo sé ég til hvað ég
get gert með gervihendur þegar
ég fæ þær.“
Fær rafmagnshandleggi
Það sem eftir er af handleggj-
unum, 8 sm af öðrum og 10 sm af
hinum, getur nýst vel. Það kemur
þó betur í ljós síðar hvernig
vöðvamir nýtast til að stjóma
gervihöndunum. Þegar er búið að
ákveða, að hans sögn, hvers konar
handleggi á að setja á hann. „Það
er ekki ljóst hve virkir vöðvamir
em því þetta em rafmagnshand-
leggir og það þarf einhverja vöðva
til að senda boð til þeirra og óvíst
er hvaða vöðva hægt er að nota
o.s.frv."
Guðmundur segir að öll þau sár
og beinbrot sem hann hlaut í slys-
inu hafi verið gróin þegar hann
vaknaði eftir svæfingu. Hann er
þó enn aumur 1 bakinu þar sem
hann er spengdur með stálspöng
við hrygginn. „Það
mesta, fyrir utan
handleggjamissinn,
var búið þegar ég
vaknaði, og núna er
ég með spöng í bakinu
og lifrarskemmd sem
læknast vonandi með
tímanum."
Alvarleg vandamál
hafa þó komið upp
síðustu mánuði, meðal
annars sýkingar sem
erfitt var að ráða við
og stundum var tví-
sýnt um líf hans, að
sögn Guðmundar.
„Það kom tvisvar fyr-
ir að það þurfti að
koma manni í gang
aftur en það reddaðist
allt,“ segir Guðmund-
ur.
Það gengur næst
kraftaverki að heilinn
skyldi ekki skaddast
við raflostið sem hann
fékk. Guðmundur seg-
ir að þar sem hann
var vakandi þegar
hann kom á sjúkrahús
hafi það gefið mönn-
um sterka vísbend-
ingu um að höfuðið
væri í lagi. Ef svo
hefði ekki verið hefði óvissan ver-
ið meiri.
Nóg af varahlutum
iað
Hann segist ekki vita
er að þakka að hann er á lífi,
skil í raun ekki hvernig á því
stendur að ég lifði þetta af,“ segir
hann og brosir lítið eitt.
Guðmundur verður í endurhæf-
ingu áfram á Reykjalundi en segir
að annars sé allt óráðið. „Ég verð
hér sennilega fram á næsta vor.
Það er jafnvel spurning um að þeg-
ar ég fæ gervihandleggina þurfi ég
að fara til útlanda f æfingabúðir
því það verða kannski notaðir bak-
vöðvar til að stjórna þeim, ein-
hverjir vöðvar sem maður veit ekki
einu sinni að eru til. Maður er víst
með nóg af varahlutum," segir
Guðmundur að lokum og brosir.
Málrækt
til fyrir-
myndar
FORYSTUGREIN norska
dagblaðsins Stavanger Aften-
blad á miðvikudag fjallar um
málverndarstefnu Færeyinga
og Islendinga og segir það
vera áminningu til Norð-
manna, 4,5 milljóna manna
þjóðar, að þjóðir eins og
Færeyingar sem státa af
40.000 manns og íslendingar
sem eru 260.000 skuli leggja
svo mikla rækt við tungu sína
sem raun ber vitni. I grein-
inni segir einnig að þessi
stefna sé ánægjuleg, einnig
fyrir Norðmenn því á Islandi
hafi mikilvægur hluti norsks
menningararfs verið varð-
veittur.
. I greininni segir að á tímum
síbreytilegrar tækni og auk-
innar alþjóðavæðingar verði æ
mikilvægara að hafa traustan
grunn til að standa á og
tungumálið sé slíkur grunnur.
Vitnað er í orð Vigdísar Finn-
bogadóttur sem nýverið sagði
í heimsókn í Noregi að ef þjóð
glataði tungu sinni þá væri
það allra missir.
Möltumenn
vilja samstarf
um lyfjaverk-
smiðju
INGIBJÖRG Pálmdóttir heil-
brigðisráðherra undirritaði í
gær samning um samstarf
milli Möltu og íslands á sviði
heilbrigðismála. Heilbrigðis-
og iðnaðarráðherra Möltu
hafa báðir lýst áhuga á sam-
starfi við íslendinga um bygg-
ingu lyfjaverksmiðju þar í
landi.
Samningurinn sem nú var
undirritaður er viijayfirlýsing
um samstarf en samstarfsá-
ætlun með nánari útfærslu
verður undirrituð í væntan-
legri heimsókn heilbrigðisráð-
herra Möltu til íslands síðar á
árinu.
Samkvæmt fréttatilkynn-
ingu frá heilbrigðisráðuneyt-
inu eru tildrög málsins þau að
Einar Magnússon skrifstofu-
stjóri lyfjamálaskrifstofu
ráðuneytisins fór í fyrra á
vegum Alþjóða heilbrigðis-
málastofnunarinnar til Möltu
til að gera úttekt stjórn lyfja-
mála, lögum og reglugerðum
og leiðbeina yfirvöldum, sér-
taklega með tilliti til reglna
sem gilda á evrópska efna-
hagssvæðinu.
Aflfræðistofa Háskóla
Islands flyst á Selfoss
• 36.000 uppflettiorð og
50.000 orðaskýringar.
• Margs konar málfræðilegar
upplýsingar um merkingar,
beygingar, sþgbreytingu,
fleirtölu, framburð og fleira.
Mál og menning
Laugavegi 18 • Stmi S15 2500 • Síðumúla 7 • Simi 510 2500
SAMÞYKKT var á fundi ríkisstjórn-
ar í gærmorgun að unnið skuli að því
að samkomulag um flutning alþjóð-
legrar rannsóknarmiðstöðvar í jarð-
skjálftaverkfræði á Selfoss geti náð
fram að ganga. Með þessu færist
Aflfræðistofa Háskóla íslands nær
þeim svæðum þar sem viðamestu
jarðskjálftarannsóknirnar fara fram
og verður starfsemin víkkuð út í al-
þjóðlegu samstarfi.
Átta til níu stöðugildi munu færast
til Selfoss við flutninginn en Afl-
fræðistofa Háskóla Islands hafði
frumkvæði að flutningnum og eru
starfsmenn stofnunarinnar hlynntir
honum að sögn Bjöms Bjamasonar
menntamálaráðherra.
„Stofnunin mun vinna að því að efla
vamir og viðbúnað gegn jarðskjálft-
um með rannsóknum, miðlun þekk-
ingar og með því að veita þjálfun í að
beita jarðskjálftaverkfræði, skipu-
lagsfræði og áhættustjómun á jarð-
skjálftasvæðum hér á landi sem er-
lendis. Þeir aðilar sem að stofnuninni
koma vinna nú að því að komá þessum
stefnumiðum í framkvæmd,“ ságði
Bjöm Bjamason í samtali við Morg-
unblaðið í gær. Hann segir næsta
skrefið að vinna að undirbúningi flutn-
ingsins og segir það í höndum sveitar-
félagsins Árborgar og Atvinnuþróun-
arsjóðs Suðurlands að útvega hús-
næði undir þessa nýju stofnun.
Mikilvægt fyrir sveitarfélagið
Karl Bjömsson, bæjarstjóri Ár-
borgar, segir þennan flutning og
stuðning ríkisstjórnai-innar við hann
fagnaðarefni. Hann segir Árborg í
samvinnu við Atvinnuþróunarsjóð nú
- huga að því að kaupa húsnæði sem
að hluta til verði notað undir þessa
nýju starfsemi. Gert er ráð fyrir að
húsnæðið verði leigufrítt fyrstu þrjú
árin að sögn Karls.
„Það er mjög mikilvægt fyrir
sveitarfélag eins og Árborg að fá
svona starfsemi. Hingað flytjast
störf fyi’ir átta til níu verkfræðinga
auk starfa fyrir aðstoðarfólk og við
væntum þess að sérfræðingar fra
ýmsum löndum verði svo starfandi i
þessari miðstöð tímabundið allan
ársins hring,“ sagði Karl í samtali
við Morgunblaðið.