Morgunblaðið - 22.08.1998, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1998 27
einhverja daga í fiskborðinu. Áður
en fiskurinn er grillaður er æski-
legt að láta hann liggja í ki-yddlegi
í um hálfa klukkustund eða svo. í
slíkan lög má nota ólívuolíu,
sítrónusafa, steinselju og hvítlauk.
Saltið síðan steikuraar og piprið
eftir smekk. Best er að hafa grillið
mjög heitt og passa þarf vel upp á
steikingartímann þar sem túnfísk-
ur verður þurr og leiðinlegur ef
hann er steiktur of lengi. Steiking-
artíminn ræðst hins vegar af þykkt
steikur og hita grillsins.
Með gi-illuðum túnfiski er gott
að bera fram létt grænt salat,
gjarnan með steinselju í. Einnig
getur verið gott að taka ski-efíð tii
fulls og bjóða „steikina" með pip-
arsósu, þar sem t.d. kjúklingasoð
kemur í stað rjóma. Hvítvín og
rauðvín eiga bæði við þennan rétt
og þá ekki síst áströlsk chardonnay
og shiraz-vín eða þá chardonnay
eða merlot frá Chile eða Kaliforn-
íu. Sé farið út í kalifomísk vín
mætti jafnvel hugsa sér Pinot Noir
eða mjúkan Zinfandel.
LM
Geta sálfræðingar
séðígegnum mann?
Gylfi Ásmundsson sálfræðingur svarar spurningum lesenda
Spurning: Sumir halda að sál-
fræðingar geti strax séð hvern
mann maður hefur að geyma. Er
þetta rétt og er betra að passa sig
á sálfræðingum, ef maður hittir
þá?
Svar: Margir sálfræðingar
þekkja það að fólk verður á varð-
bergi, ef það hittir sálfræðing, og
er hrætt um að hann geti lesið
þeirra leyndustu hugsanir. Pað er
að sjálfsögðu alrangt. Sálfræðing-
ar eru ekki með nein röntgenaugu
sem afhjúpa fólk. Sálfræðingar
eru hins vegar misjafnlega góðii-
mannþekkjarar eins og reyndar
annað fólk, en hafa e.t.v. betri for-
sendur til að „lesa“ fólk en aðrir
sem ekki hafa sams konar fræði-
lega þekkingu. Bestu mannþekkj-
ararnir þurfa þó ekki að hafa lært
neina sálfræði, en hafa einfaldlega
mjög þroskað næmi fyrii- öði-u
fólki. Það er hægt að lesa margt
út úr hegðun fólks og útliti, en
hætta er á að sá lestur byggist um
of á fordómum og niðurstöðurnar
verði klisjukenndar alhæfingai-.
Sá sem talar mikið kann að vera
dæmdur yfirborðslegur, en sá sem
þegir og hlustar er talinn djúpur
og hugsandi. Þessu gæti verið
þveröfugt fai-ið og fleira þarf að
koma til svo að fella megi slíkan
dóm. Sá sem klæðist áberandi og
skærlituðum fotum kann sömu-
leiðis að vera álitinn athyglissjúk-
ur, en sá gi-áklæddi með svarta
bindið hlédrægiu- og íhaldssamur.
Það fer ekki hjá því að við dæm-
um fólk eftir ytra útliti eða fram-
komu, en við skulum vera varkár
og alhæfa ekki um of, þegar við
drögum ályktanir af svo yfii'borðs-
legum vísbendingum. Við sál-
fræðilegt mat á fólki er atferlisat-
hugun og viðtal veigamikill þáttur
í matinu, en auk þess er stuðst við
hlutlægari aðferðú, prófanir á
hinum ýmsu þáttum sálarlífsins,
þar sem athugað er hvar og
hversu mikið viðkomandi víkur frá
því sem algengt er eða normalt.
Atferlisathugun og viðtal er að
miklu leyti huglægt mat, þótt
stuðst sé við ákveðin skilmerki.
Klæðaburður og útlit geta gefið
vissar vísbendingar um skaphöfn
fólks, en eru þó einkum vísbend-
ing um þá ímynd sem einstakling-
urinn vill gefa öðrum af sjálfum
sér. Engu að síður geta viðbrögð
einstaklingsins, fas hans og hegð-
un gefið okkur upplýsingar um
skapgerð hans, persónuleika og
andlegt jafnvægi. I viðræðu er tal
hans og framsetning nokkur
mælikvarði á skýra og rökrétta
hugsun eða óróleika, spennu og
kvíða. Ahugamál hans geta verið
mælikvarði á persónuleika hans,
innhverft grúsk, listræn nautn eða
virk þátttaka í félagslífi. Sagt er
að meta megi fólk eftir því hverja
það umgengst og hvað það kýs
helst að hafa fyrir stafni. I um-
ferðinni getur akstursiag manna
og hegðun gagnvart öðrum öku-
mönnum verið góð vísbending um
skapgerð þeirra og persónuleika.
Undir álagi eða áföllum koma eðl-
isþættir manna oft best í ljós,
styrkur þeirra eða veikleiki. Við-
brögð fólks eru þá mjög mismun-
andi og innri kenndir verða sýni-
legri. Sumir bregðast við með
uppgjöf eða hverfa meira inn í sig,
aðrir með reiði og árásargirni.
Sumn sýna hvatvísa og óraunsæja
hegðun. Lengi mætti telja upp
kringumstæður sem eru vel til
þess fallnar að lesa persónuleika
fólks. Þó er betra að vera varkár
og draga ekki of sterkar ályktanir
af slíkum lestri. Slíkt kallast
sleggjudómar. Mannshugurinn er
of margslungið fyrirbæri til þess að
útlit og hegðun manna gefi okkur
nokkur endanleg svör. Einn mikil-
vægasti mælikvarði okkar á aðra
er sú tiifinning sem við fáum fyrir
þeim, góðri eða vondri návist
þeirra, trausti og einlægni sem við
finnum eða finnum ekki. Oft má
ti-eysta tilfínningunni, sem þó er
huglægasti mælikvarðinn á annað
fólk og viðkvæmastur fyrir fordóm-
um. Við metum gjarnan fólk eftir
því hvort það líkist einhverjum sem
við þekkjum, og eiginleikar sem
okkur jafnvel misiíkar hjá sjálfum
okkm’ eða á hinn bóginn teljum
okkur til kosta geta haft mikil áhrif
á þetta mat. Þetta er sérstaklega
mikilvægt þegar sáifræðingur hef-
ur með höndum sálfræðilega með-
ferð á sjúklingi. Þá getur vaknað
hjá honum andúð eða samúð á
sjúklingnum sem á rætur að rekja
til hans eigin lífsreynslu í sam-
skiptum við sína nánustu eða aðra.
Þess vegna er nauðsynlegt að sál-
fræðingur, eins og reyndar hver
annar sem fellir dóma um fólk, hafi
nokkuð góða sjálfsþekkingu eða
innsæi í eigið sálarlíf til þess að
vera meðvitaður um hvernig hans
eigið inm’a líf, kosth’ og gallar, hafa
áhrif á álit hans.
0Lesendur Morgunblaðsins geta
spurt sálfræðinginn um það sem
þeim liggur á hjarta. Tekið er á
móti spurningum á virkum dög-
um milli klukkan 10 og 17 í sima
5691100 og bréfum eða sfmbréf-
um merkt: Vikulok, fax: 5691222.
Ennfremur símbréf merkt: Gylfi
Ásmundsson, fax: 5601720.
Líföndun
Aö anda er að lifa
Guörún Arnalds verður með helgarnámskeið (Kföndun 5. og 6. september.
Langar þig til að fá aukna starfsorku og lífsgleði og sjá líf þitt í skýrara Ijósi?
Langar þig til að opna fyrir nýja möguleika og finna gleðina í líðandi stundu?
Ef við lærum að anda léttar verður líf okkar ósjálfrátt léttara
Nýturþú andartaksins1
Hildur Jónsdóttir sími 564 5447 oa 895 9447.
Bókanir og allar nánari upplýsingar.
SEMENTSVERKSMIÐJAN
40ÁRA
Sunnudaginn 23. ágúst 1998 verður opið
hús hjá Sementsverksmiðjunni á Akranesi
milli kl. 13.00 og 17.00.
Boðið verður upp á skoðunarferðir um
verksmiðjuna í fylgd leiðsögumanna,
útsýnisferð upp á sementstanka, grillaðar
pylsur í sementsskemmunni þar sem
þátttakendur geta tekið þátt í léttum
spurningaleik og allir verða leystir út með
gjöfum.
Velkomin til okkar á sunnudag.
Stjórn og starfsmenn
Sementsverksmiðjunnar hf.
Leitin að réttu eigninni
hefst hjá okkur
www.mbl.is/fasteignir
Viö vökum af list í Gallerí Fold
og bjóðum ykkur velkomin að sjá, spjalla og njóta
• Níu myndlistarmenn verða við vinnu í galleríinu.
• Ný olíumálverk eftir hinn ævintýralega Harald Bilson í baksalnum.
• Þrykkt á fyrstu grafikpressuna sem komin til íslands.
Við verðuni
við störf í
Gallerí Fold
og vinnum
af list
• Teiknisamkeppni fyrir börn, 12 ára og yngri - verðlaun fyrir bestu teikningarnar.
• Við kynnum SÝNI - skoðið og fræðist í nýja tölvukerfinu okkar.
• Eins og ávallt - mörg hundruð myndverk til sýnis og sölu.
• Heitir drykkir og sætar kökur fyrir börn og fullorðna.
Katrín H. Gunnella Ingiberg Soffía Gunnlaugur Susanne Daði Ólöf Kjaran Sossa
Ágústsdóttir olíumálun 18-21 Magnússon Saunundsdóttir Stefán vatnslitur Christenssen Guðbjömsson vatnslitur oltumálun
vatnslitur 17-19 pastellitir olíumálun 20-23 höggmyndir þrykk 22-01 22-01
19-22 19-22 21-23 21-23.30
Rauðarárstíg 14
sími 551 0400.
Opið til kl. 01.00 í