Morgunblaðið - 25.08.2005, Síða 31
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. ÁGÚST 2005 31
MINNINGAR
✝ Páll GuðmundurHannesson
fæddist á Hellis-
sandi 12. apríl 1922.
Hann lést á heimili
sínu 18. ágúst síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Steinunn
Jóhannesdóttir hús-
móðir frá Hjarðar-
bóli í Eyrarsveit og
Hannes Guðjón
Benediktsson sjó-
maður ættaður frá
Hömrum í Hraun-
hreppi í Borgar-
firði. Páll var yngstur fjögurra
systkina. Systkini hans voru Bene-
dikt, Jóhanna og Sigríður, sem öll
eru látin.
Hinn 8. ágúst 1952 kvæntist
Páll Laufeyju Jensdóttur frá
Hafnarfirði, f. 21. maí 1924. Var
heimili þeirra alla tíð að Ægisíðu
86 í Reykjavík. Laufey var hús-
móðir, matráðskona og lengi
starfsmaður Raunvísindastofnun-
ar Háskólans og síðar Landbóka-
safns Íslands. Hún var dóttir
hjónanna Jens Jóns Sumarliðas-
sonar sjómanns frá Bolungarvík
og Guðrúnar Ólafsdóttur frá
Hafnarfirði. Sameiginleg börn
Páls og Laufeyjar eru: 1) Steinunn
Jóhanna Pálsdóttir læknaritari, f.
2. maí 1950, gift Kristjáni Jóni
Jónssyni og eiga þau börnin Aðal-
heiði, Laufeyju, Kristján Pál og
Jóhannes Steinar. 2) Guðmundur
Pálsson heimilis-
læknir á Suðurnesj-
um, f. 19. des. 1959.
Hann kvæntist Sal-
ome Ástu Arnar-
dóttur heimilislækni
í Reykjavík. Börn
þeirra eru Erla
Steinunn, Laufey
Ásta og Guðrún
Fjóla.
Páll var eindreg-
inn Vesturbæingur
og stundaði knatt-
spyrnu með KR frá
barnsaldri og hafði
sterkar taugar til uppruna síns.
Hann lauk námi við Héraðsskól-
ann á Laugarvatni og síðar við
Tollskólann í Reykjavík. Urðu
tollgæsluárin fjörutíu samanlagt
með viðkomum víða, m.a. á skipa-
vakt í Hafnarhúsinu í Reykjavík
fyrstu árin og við afgreiðslu Loft-
leiðavéla á Reykjavíkurflugvelli.
Páll starfaði sem tollvörður í
Reykjavík frá 1950 til 1984.
Í mörg ár starfaði Páll við Flug-
frakt á Sölvhólsgötu en síðast í
Tollhúsinu við Tryggvagötu. Páll
skrifaði endurminningar frá toll-
gæsluárunum í blöð og tímarit.
Eftir starfslok lét hann alloft frá
sér pistla í dagblöðin um ýmis
dægur- og hugsjónamál síðustu
áratugina.
Útför Páls fer fram í Neskirkju
í dag og hefst athöfnin klukkan
15.
Það er með örfáum orðum sem
mig langar til að kveðja föður minn.
Við höfum talað svo margt feðg-
arnir og sagt við hvor annan svo
mörg góð orð í trúnaði nú síðustu
misserin að varla verður mörgu bætt
við.
Pabbi kvaddi mjög sáttur maður
og talaði vel um alla sem komu til
tals. Hann ræddi stundum við mig
eins og maður sem átti von á dauða
sínum – eins og hann þokaðist hægt
og hægt nær almættinu og vissi af
því. Honum fannst upp á síðkastið
nokkur teikn vera á lofti eins og
breytinga væri að vænta: Strætis-
vagnarnir voru hættir að ganga á
Ægisíðunni og búið að fjarlægja
bekkinn sem hann settist á þegar
hann tók sér gönguferðir. Það var
verið að taka upp lóðina og endur-
nýja allt í garðinum.
Pabbi var sáttur við sjálfan sig og
líf sitt en miklaðist ekki yfir neinu
sérstöku. Þó kannski helst jarðar-
skikunum tveimur sem hann átti og
honum þótti svo vænt um. Hann tal-
aði um mömmu, konuna sína sem
hann dásamaði svo mjög fyrir þol-
inmæði í sinn garð, dugnað, vináttu
og ást sem alltaf virtist aukast með
árunum. Hann var sérstaklega
ánægður með að hún virtist svo sæl.
Var farin að raula lög við eldhús-
borðið, sagði hann við mig fyrir
nokkrum vikum, syngja. Hann vissi
ekki alveg hvers vegna, en hún virt-
ist vera svo ánægð. Hún er líka með
svo góða vinnu núna og hittir svo
gott fólk, sagði hann. Pabbi var að
mestu orðinn blindur en hafði þó
sæmilega ratsjón.
Einnig blessaði hann fjölskyldu
sína, okkur börnin, fyrrum konu
mína Salome, Steinu systur, Krist-
ján og börnin þeirra og barnabörnin
og samferðamenn sína, fólkið í hús-
inu og gömlu tollverðina sem flestir
eru farnir. Þó var hann ekki sérlega
trúaður í venjulegum skilningi orðs-
ins. Heldur ekki bráðveikur fyrr en
alveg undir það síðasta. Mér fannst
hann alveg óhræddur við örlög sín.
Mildin og ánægjan jukust síðustu ár-
in og mánuðina og það var undur-
samlegt að horfa á það. Það var svo
greinilegt að upphafið og endirinn
voru að takast í hendur í sálarlífi
hans síðustu mánuðina sem hann
lifði. Og það var áhrifamikið fyrir
mig að sjá sáttina við umheiminn og
lífið vaxa svo náttúrulega. Við sýnd-
um hvor öðrum takmarkalausa vin-
áttu og kærleika af ástæðu sem ég
kann ekki að skýra til fullnustu, en
kannski vissum við báðir að við fær-
um hvor sína leiðina brátt og varð-
veittum hvor annan.
Ég kveð föður minn með virðingu.
Guð veri með honum að eilífu.
Guðmundur Pálsson.
Páll tengdapabbi minn er dáinn.
Hann Páll sem setti svo stóran svip á
fjölskyldu sína, stærri en hann grun-
aði. Dáinn eftir margra ára veikindi,
sem settu mark sitt á líf hans undir
lokin. Elliárin lifði hann í sínum
hversdagsleika við frábæran undir-
leik Laufeyjar konu sinnar. Hægt og
bítandi styttust gönguferðirnar og
síðustu mánuðina fór hann ekki út
nema með fylgd vegna sjónmissis.
Það eru 27 ár síðan ég kom fyrst inn
á heimili þeirra Laufeyjar á Páls. Þá
hefði mig ekki grunað þakklætið sem
ég ber nú í brjósti gagnvart þeim
hjónum. Ég kynnist Páli hægt. Í
fjarlægð fylgdist ég með vangavelt-
um hans og vonbrigðum, ákafa hans
og andvörpum. Ég sá hann dást að
barnabörnunum þegar þau komu og
tjá opið væntumþykju sína við fjöl-
skylduna. Hægt með tímanum kom
yfir hann ró ellinnar. En fyrir örfá-
um árum færði Páll mér umslag
troðfullt af ljósritum af skrifum hans
í dagblöðin auk pappírsrúllu með
kvikmyndahandriti. Mikið þótti mér
vænt um þann heiður sem hann
sýndi mér með þessari gjöf. Skrifin
hans í Velvakanda voru mörg og um
ótrúlega margvísleg efni. Um dag-
skrá fjölmiðla, ágæti Jóns Baldvins,
hundahald, hraðahindranir á Ægi-
síðunni, réttindi sjávarjarða til fisk-
veiða, knattspyrnu, niðurskurð varn-
arliðsins, samvinnu Vestur- Norður-
landa og Guyana. Já, Guyana, það
var einn af draumunum. Pál dreymdi
um að verða milligöngumaður um
viðskipti og fiskveiðisamvinnu milli
Íslands og Guyana í Suður-Ameríku.
Þessum draum hélt hann við með
bréfaskrifum í rúm 30 ár. Hvers
vegna Guyana? Framandi hitabelt-
island sem hann steig aldrei fæti sín-
um á. Eða sjávarjarðirnar; þegar
aðrir fjölskyldufeður keyptu hlýleg
kjarri vaxin lönd fyrir sumarhúsin
sín þá fjárfesti Páll í grýttri land-
spildu þar sem stendur nokkuð
myndarlegt fjall sem horfir yfir ótrú-
legt brim frá opnu Atlantshafinu.
Áhrifamikill staður. Þýskubúð var
enn einn draumurinn sem á tímabili
varð að veruleika. Jörð með langa og
merka sögu um kaupmenn og við-
skipti og náttúruundur þar sem
ferskvatnstjarnir hreyfast með flóði
og fjöru. En svo kom álverið. Kvik-
myndahandritið sem ég fékk að líta á
var bara eitt af mörgum skrifum.
Lipurleg samtöl og myndrænar lýs-
ingar á dramatískum tilfinningum í
þessu handriti segja sína sögu um
pennafærni Páls. Honum lét senni-
lega betur að tjá sig á blaði en í orði
oft á tíðum. Ákafi draumanna var
missterkur. Stundum þegar funinn
ætlaði að verða skynseminni yfir-
sterkari greip Laufey inn í og talaði
til sinn lífsförunaut og minnti hann á
skyldur raunveruleikans. Eins og
hann sagði sjálfur: „Ég hef alltaf
verið draumóramaður gegnum
þykkt og þunnt í lífinu og vonglaður
með afbrigðum, því vonir og vænt-
ingar flytja fjöll.“
En þrátt fyrir að Páll glímdi við
áleitna drauma sem erfitt reyndist
að semja að væntingum samferða-
fólksins þá var hann í mínum huga
og barnanna fyrst og fremst notaleg-
ur afi og tengdafaðir. Meðan við
bjuggum úti í Noregi þá komu þau
Laufey og voru hjá okkur oft í allt að
mánuð í senn. Hún með sinni enda-
lausu iðjusemi hjálpaði okkur við
heimilishaldið og barnauppeldið en
hann naut veitinga og samveru sem
hann þakkaði síðan með hlýlegum
orðum í bréfum sem ávallt komu í
kjölfar heimferðarinnar. Hann var
aldrei feiminn við að tjá ánægju sína
og væntumþykju. Hann var stoltur
af afkomendum sínum og lét þá vita
það. En hann var heldur ekkert
feiminn við að setja ofan í við þá sem
honum fannst gera skyssur í lífinu,
oft sömu skyssur og hann vissi að
hann átti sjálfur til. Ég kveð Pál með
þökk og sendi Laufeyju mínar sam-
úðarkveðjur, ég treysti því að hún
láti lífið brosa við sér áfram þó hann
sé fallinn frá. Þau eru og verða
tengdaforeldrar mínir hvað sem
annars gerist í henni veru.
Salome Ásta Arnardóttir.
Elskulegi afi Palli, það var alltaf
gaman að koma til þín á Ægisíðuna í
heimsókn, sérstaklega þegar þú
varst í stuði til að kjafta. Oft ræddum
við saman um hvað lífið væri auð-
veldara í dag en það var um þína
daga. Þú sagðir mér að þú værir til í
að vera tvítugur í dag, með alla þessa
valmöguleika.
Ég skildi þig vel.
Við náðum alltaf vel saman ég og
þú, afi minn, skemmtum okkur vel
hérna saman síðasta gamlárskvöld. Í
stuði varst þú hláturmildur og vænn.
Ríkur af ást til ömmu.
Minningarnar lifa þig, afi minn, ég
veit að þú hefur það gott núna, laus
við sorg og sút.
Hvíldu í faðmi Jesú.
Þín
Laufey.
PÁLL
HANNESSON
✝ Oddný Aðal-björg Jónsdóttir
fæddist á Þorvalds-
stöðum í Breiðdal í
S-Múlasýslu hinn
18. mars 1923. Hún
lést á Landakots-
spítala 12. ágúst síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
á Þorvaldsstöðum,
Guðný Jónasdóttir,
f. 30.10. 1891, d. 7.1.
1956, frá Hóli í
Breiðdal, og Jón
Björgólfsson, f. í
Snæhvammi í Breiðdal 5.3. 1881,
d. 10.5. 1960. Systkini Oddnýjar
eru: Sigurður, f. 1916, d. 1986,
Kristín Björg, f. 1917, d. 1993,
Árni Björn, f. 1918, Björgólfur, f.
1919, d. 2001, Helga Björg, f.
1920, Einar Björgvin, f. 1922, Hlíf
Þórbjörg, f. 1924, Jónas, f. 1926, d.
1980, Hlífar Pétur, f. 1929, Guð-
mundur Þ., f. 1930, Óskar Sigur-
jón, f. 1932, og Þórey, f. 1936.
Oddný ólst upp hjá Kristínu
Helgu Þórarinsdóttur og bróður
hennar Birni Þórarinssyni á Dísa-
stjóri, sambýliskona Helga Jóna
Óðinsdóttir, skrifstofumaður, þau
eiga einn son, þau slitu samvistir.
Langömmubörn Oddnýjar eru
níu.
Sem ung kona á Fáskrúðsfirði
starfaði Oddný við fatasaum hjá
Kaupfélagi Fáskrúðsfirðinga á
Fáskrúðsfirði, Búðum (KFFB).
Ásamt húsmóðurstörfum sinnti
hún félagsmálum, var í stjórn
Slysavarnadeildarinnar Hafdísar
um árabil, lengst af ritari. Einnig
sat hún í stjórn Kvenfélagsins
Keðjunnar og var ritari þar um
tíma. Hún söng í kirkjukór Fá-
skrúðsfjarðarkirkju í áratugi, sat í
skólanefnd í nokkur ár, í barna-
verndarnefnd og var varamaður í
hreppsnefnd.
Á Fáskrúðsfirði starfaði hún
síðast í bókaverslun KFFB. Eftir
að hún settist að í Reykjavík, vann
hún um tíma hjá Sandholtsbakar-
íi, en síðar í mötuneyti borgarinn-
ar í Hafnarhúsinu og við afleys-
ingar á gæsluvelli.
Oddný var útivistakona, dýra-
vinur og áhugamanneskja um ís-
lenska steina og náttúru. Hún var
einn stofnenda Félags áhuga-
manna um steinafræði og ritari
þess.
Útför Oddnýjar verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
stöðum í Breiðdal frá
fimm ára aldri fram
að fermingu. Þá fór
hún aftur að Þor-
valdsstöðum. Hún
fluttist á Fáskrúðs-
fjörð árið 1943.
Hinn 21.5. 1944
giftist Oddný Þor-
valdi Jónssyni, f.
18.8. 1908, d. 31.12.
1995. Hann var hálf-
an annan áratug
póst- og símstöðvar-
stjóri á Fáskrúðsfirði
og um árabil um-
boðsmaður Eimskips og Ríkis-
skipa þar. Börn Oddnýjar og Þor-
valds eru: 1) Jóhanna Ásdís, f.
30.8. 1944, sérkennari, gift Víði
Sigurðssyni stýrimanni og kenn-
ara og eiga þau þrjú börn. 2)
Guðný Björg, f. 25.10. 1945, fé-
lagsliði, gift Sigurði Þorgeirssyni
starfsmanni Eimskips og eiga þau
þrjú börn. 3) Jóna Kristín, f. 26.9.
1959, sóknarprestur, gift Ómari
Ásgeirssyni framkvæmdastjóra
og dætur þeirra eru fimm. Þau
skildu. 4) Kristján, f. 4.5. 1962, rit-
Kveðja frá systrunum
Söknuður nú ríkir í sálum okkar hinna.
Svona er nú lífið það slokknar hér á jörð.
Ljós í myrkri dauðans við leitumst við að finna.
Ljúf er hvíld frá sjúkdómum, baráttan oft hörð.
Víddir allrar tilverunnar vildum skilja betur.
Frá vinum öllum bænirnar fylgja munu þér.
Framhjá sorgum tilverunnar enginn gengið
getur.
En guð mun ráða för okkar hvernig sem hún er.
Nú trúum við að sálin þín fundið hafi friðinn.
Og frelsi bak við tjöldin sem skilja okkur að.
Þökkum fyrir samfylgd og tíma löngu liðinn.
Hve létt og hress þá varstu, við muna skulum
það.
(Þ. J.)
Helga, Hlíf og Þórey
frá Þorvaldsstöðum.
Í dag verður borin til grafar
Oddný Jónsdóttir eða Oddný á
Sunnhvoli eins og hún var kölluð
dagsdaglega. Að alast upp á torfunni
í kringum Melgerði þar sem Sunn-
hvoll var næsta hús, var í sjálfu sér
ákveðið ævintýri. Ein af fyrstu minn-
ingunum er að kössum var stillt upp
við girðinguna milli húsanna svo lítil
„skotta“ gæti komist hjálparlaust í
heimsókn. Má segja að Sunnuhvoll
hafi verið mitt annað heimili í upp-
vextinum og mikil vinátta milli heim-
ilanna. Oddný var húsmóðir á
Sunnuhvoli, en Þorvaldur Jónsson,
eiginmaður hennar, var meðal ann-
ars umboðsmaður Eimskips, Ríkis-
skipa og Flugfélags Íslands meðan
það flaug á Fáskrúðsfjörð á Cata-
línu-flugbátunum. Það liggur því í
augum uppi að það var gestkvæmt á
Sunnuhvoli og því hefur oft verið er-
ilsamt hjá húsmóðurinni. Heimilið á
Sunnuhvoli var stórglæsilegt, búið
fallegum húsgögnum og öðrum mun-
um og bar heimilisfólkinu gott vitni.
Við fráfall góðrar vinkonu reikar
hugurinn aftur í tímann til gömlu
góðu daganna, myndin af Oddnýju
sem birtist mér er falleg kona sem
hafði einstaklega ljúfa lund, syngj-
andi og blístrandi með stríðnisbros í
augunum.
Oddný var mikill fagurkeri og
náttúrubarn eins og steinasafnið
hennar ber vitni um. Þær voru ófáar
ferðirnar sem hún fór á fjöll í leit að
steinum, og hélt hún því áfram eftir
að þau Þorvaldur fluttu suður og var
þar í félagi steinasafnara. Eftir að
Oddný flutti suður fækkaði auðvitað
samverustundum okkar en þó var oft
kíkt í kaffisopa á Rauðalæk. Eitt ein-
kenndi Oddnýju öðru fremur, hún
hafði mikla ánægju af að gleðja aðra
með gjöfum eða öðru. Naut ég þess
alla tíð og svo börnin mín þegar þau
komust á legg. Má með sanni segja
að henni þótti sælla að gefa en
þiggja.
Við Eiríkur og börnin okkar
kveðjum Oddnýju með þakklæti fyr-
ir margar ánægjustundir hjá henni
og Þorvaldi þar sem hjartahlýja,
gamansemi og gestrisni voru í fyr-
irrúmi.
Elsku Jóhanna, Guðný, Jóna
Stína, Kristján og fjölskyldur, inni-
legustu samúðarkveðjur frá okkur
systkinunum frá Melgerði og fjöl-
skyldum. Oddný mín, við þökkum
fyrir samfylgdina. Blessuð sé minn-
ing þín.
Guðrún Níelsdóttir.
Tekið hefur sér hvíld og líkn sinna
veikinda hún Oddný.
Ég veit að sem ung stúlka þurfti
Oddný að takast á við lífið – kannski
ekki alltaf auðvelt.
Oddný valdi sér eiginmann, Þor-
vald Jónsson. Þau reistu sér heimilið
Sunnuhvol. Þangað voru allir vel-
komnir, ekki síst ungir sem gátu
þegið kakó. Enn eimir af hlýjunni.
Þeim Oddnýju og Þorvaldi uxu
fjögur tré. Hvert sýnu fallegra. Þar
uxu greinar, á þeim urðu og verða
lauf. Hvað mörg verður sagan að
segja.
Oddný var glaðlynd, æðrulaus og
jákvæð. Með þeim hætti gerði hún
lífið skemmtilegt og vandræðalaust.
Ég minnist Oddnýjar sem glaðlyndr-
ar konu sem gat þó látið tálknin opn-
ast.
Niðjum, vinum og venslafólki vil
ég sýna samúð. En minningin, virð-
ingin og saga Oddnýjar fer ekki í
kistunni, heldur hvílir í okkar
brjósti.
Guðmundur K. Erlingsson.
ODDNÝ AÐALBJÖRG
JÓNSDÓTTIR
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Skil Minningargreinar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is (smellt á reitinn Morgun-
blaðið í fliparöndinni – þá birtist
valkosturinn „Senda inn minning-
ar/afmæli“ ásamt frekari upplýs-
ingum).
Skilafrestur Ef birta á minning-
argrein á útfarardegi verður hún
að berast fyrir hádegi tveimur
virkum dögum fyrr (á föstudegi ef
útför er á mánudegi eða þriðju-
degi). Ef útför hefur farið fram
eða grein berst ekki innan hins til-
tekna skilafrests er ekki unnt að
lofa ákveðnum birtingardegi. Þar
sem pláss er takmarkað getur
birting dregist, enda þótt grein
berist áður en skilafrestur rennur
út.
Minningar-
greinar