Morgunblaðið - 09.11.2008, Blaðsíða 6

6 FréttirVIKUSPEGILL
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2008
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
T
ölfræðin segir, að ég ætti ekki að
standa hér. Þeldökk stúlka, alin upp í
Chicago,“ sagði Michelle Obama, eig-
inkona Baracks Obama, á fundi rétt
fyrir forsetakosningarnar og töl-
fræðilegar líkur á því, að þeldökk barnafjölskylda
settist að í Hvíta húsinu hafa fram að þessu verið
nánast engar. Samt er það svo, að í janúar næst-
komandi munu þau Obama-hjónin og dætur
þeirra tvær, Malia og Sasha, flytjast búferlum,
fara frá Hyde Park í Suður-Chicago og koma sér
fyrir á 1600 Pennsylvania Avenue, öðru nafni
Hvíta húsinu í Washington.
Búferlaflutningum fylgir jafnan nokkurt umrót
og breyting á högum fólks en það eru engin venju-
leg vistaskipti að fara frá rólegu hverfi í Chicago
og setjast að í Hvíta húsinu. Í Chicago var Obama-
fjölskyldan umvafin ættingjum og vinum en í
Hvíta húsinu verður allt með formlegri hætti. Þar
bankar enginn upp á
óboðinn.
Þegar Verna
Williams, vin-
kona Michelle
Obama,
Maki Bandaríkjaforseta hefur eng-
um opinberum skyldum að gegna
og engin laun. Hún, eins og átt hef-
ur við hingað til, hefur því í raun
bara verið heimavinnandi hús-
móðir. Eftir sem áður getur for-
setafrúin haft umtalsverð áhrif.
Fyrsta forsetafrúin var Martha,
eiginkona George Washington,
kona, sem líkaði aldrei við sig í
sviðsljósinu. Það varð aftur á móti
ekki sagt um hina fjörugu Dolley
Madison, eiginkonu fjórða forset-
ans, James Madison. Hún var fræg
fyrir glæsilegar veislur og sann-
kölluð tískudrós á sínum tíma.
Fyrir Mary, eiginkonu Abrahams
Lincolns, var vistin í Hvíta húsinu
mikill óhamingjutími. Þá lést
Willie, 11 ára sonur þeirra hjóna, á
sjúkrabeði og Abraham Lincoln var
myrtur þremur dögum eftir að
borgarastríðinu lauk. Síðar bilaðist
Mary á geði og lést bláfátæk 1882.
Helen, eiginkona William H. Taft,
barðist fyrir því, að konur fengju
kosningarétt og hún fékk því fram-
gengt, að starfslið Hvíta hússins
yrði ekki eingöngu skipað hvítu
fólki, heldur blökkufólki líka.
Þegar Woodrow Wilson, sem var
forseti 1913 til 1921, lamaðist að
nokkur eftir heilablóðfall, tók
Edith, kona hans, við stjórn-
artaumunum að nokkru leyti en
engin hefur þó verið atkvæðameiri
en Eleanor, eiginkona Franklin D.
Roosevelts. Hún var óþreytandi í
baráttu sinni fyrir auknum mann-
réttindum.
Jacqueline Kennedy, Betty Ford
og Laura Bush lögðu allar sitt af
mörkum við að móta ímynd for-
setaembættisins og Hillary Clinton
varð fyrst fyrrverandi forsetafrúa
til að gegna opinberu embætti.
Hvað bíður Michelle Obama kemur
í ljós á næstu fjórum árum.
Valdalausar en ekki áhrifalausar
Michelle
Obama
með Söshu.
hringdi í hana til að óska henni til hamingju, ætl-
aði hún að kalla hana „Meesh“ eins og venjulega
en rak þá í vörðurnar. Hvernig á að ávarpa vænt-
anlega forsetafrú, hugsaði hún með sér og var í
standandi vandræðum. Úr þessu varð heilmikið
gaman og Michelle lét sér detta í hug tvo titla,
sem Williams segir, að hafi verið sprenghlægilegir
og ekki eftir hafandi opinberlega.
Alltaf undir smásjánni
Kosningasigur Obama er dæmi um þann árang-
ur, sem náðst hefur í réttindabaráttu bandarískra
blökkumanna og annarra minnihlutahópa en líka
þess vegna munu þau Obama-hjónin verða undir
smásjá fjölmiðlanna sem aldrei fyrr. Haft er eftir
vinum þeirra, að þau geri sér fulla grein fyrir því,
að allt, sem þau segja og gera, hvernig þau klæð-
ast og hvaða skóla þær Malia og Sasha sækja
muni verða lagt út með sínum hætti í fjölmiðlum.
Það er auðvitað ekkert nýtt en þar fyrir utan eiga
margir hvítir landar þeirra erfitt með að kyngja
því, að blökkufólk skuli brátt taka við stýristaum-
unum í landinu. Þess vegna verða Obama-hjónin
að fara varlega og gæta þess að misstíga sig ekki.
Þær Malia og Sasha verða yngstu íbúar Hvíta
hússins í nokkra áratugi og kannski verða um-
skiptin erfiðust fyrir þær. Þá verður ekki neitt
sem heitir að fara út að leika. Vogi þær sér út fyrir
hússins dyr, svo ekki sé talað um út fyrir lóð-
armörkin, munu árvökul augu vopnaðra manna
fylgja þeim eftir hvert skref, ekki síður en for-
eldrum þeirra. Þær systur eru þó ekki óvanar
ströngu eftirliti. Móðir þeirra hefur séð um það
hingað til og vinir þeirra segjast vissir um, að hún
muni ekki láta öðrum það eftir að velja þeim nýjan
skóla, heldur sjá um það sjálf. Hugsanlega verður
einhver almennur skóli í ríkisskólakerfinu í Wash-
ington fyrir valinu en einnig getur verið að hún
fari að dæmi Hillary Clinton og sendi stelpurnar í
Sidwell Friends-einkaskólann.
Í Hvíta húsinu munu þau Obama-hjónin taka á
móti erlendum þjóðhöfðingjum og öðru fyrirfólki
víðs vegar að en þeir, sem þekkja þau, segja, að
líklega muni vinkonur dætra þeirra fá hjartanleg-
ustu móttökurnar. „Ég sé fyrir mér stelpufansinn
og spái því, að oft muni vinkonur þeirra vera í
Hvíta húsinu yfir nótt,“ segir Verna Williams.
Hvers konar forsetafrú?
Haft hefur verið eftir Michelle Obama, að þegar
hún hafi komið stelpunum fyrir í skóla, ætli hún að
gera það upp við sig hvers konar forsetafrú hún
vill vera. Eitt er víst að hún verður að klæða sig
vel en hún hefur verið gagnrýnd fyrir hirðuleysi í
þeim efnum. Það er líka víst, að ekki mun hún
hasla sér völl í eldhúsinu, er heldur áhugalítil um
það, sem þar fer fram, en hún hefur gefið í skyn,
að hún hafi áhuga á að berjast fyrir bættum hag
útivinnandi foreldra og barna þeirra.
Að einu leyti mun líf Obama-fjölskyldunnar
batna verulega við vistaskiptin. Allt frá árinu
1996, þegar Barack Obama var kjörinn í öld-
ungadeild þingsins í Illinois, hefur hann verið
löngum stundum fjarri heimili sínu og aldrei eins
og síðustu sex árin. Á þeim tíma stóð hann í kosn-
ingabaráttu og náði kjöri í öldungadeild Banda-
ríkjaþings og í forkosninga- og forsetakosninga-
baráttunni, í næstum tvö ár samfleytt, hefur hann
varla átt einn einasta frídag fyrir sjálfan sig.
Nú er allt þetta að baki og næstu fjögur árin
mun Obama-fjölskyldan loksins sitja öll saman við
kvöldverðarborðið.
Reuters
Fjölskylda tekur sig upp
1600 Pennsylvania Avenue þykir mjög eftirsóknarvert heimilisfang en það er þó ekki bara
tekið út með sitjandi sældinni að búa þar. Það mun Obama-fjölskyldan brátt fá að reyna
Nýir ábúendur Barack,
Sasha, Malia og Michelle
Obama. Vel verður fylgst með
því hvaða mark þessi fjöl-
skylda muni setja á banda-
ríska forsetaembættið.
 Varaforseti Bandaríkjanna býr
ekki í Hvíta húsinu, eins og forset-
inn.
Varaforsetanum er þó ekki í kot
vísað. Hann hefur glæsihýsi í vikt-
orískum stíl til umráða á horni 34.
strætis og Massachusetts Avenue í
Washingtonborg.
Húsið er um 850 fermetrar að
stærð og er á landsvæði sem er und-
ir yfirráðum bandaríska sjóhersins.
Það var byggt árið 1839 og varð að-
setur yfirmanns sjóhersins á staðn-
um árið 1928. Það er ástæðan fyrir
því að húsið gengur enn undir heit-
inu Aðmírálshúsið.
Árið 1974 ákvað bandaríska
þingið að Aðmírálshúsið skyldi
vera aðsetur varaforseta Banda-
ríkjanna, en áður höfðu varafor-
setar búið í húsum sem þeir keyptu
sjálfir, eða jafnvel á hótelum.
Fyrsti varaforsetinn, sem flutti
inn í Aðmírálshúsið, var Walter
Mondale, varaforseti Jimmys Car-
ters. Gerald Ford var reyndar albú-
inn að flytja inn, en endurbótum á
húsinu var ekki lokið þegar Nixon
forseti neyddist til að segja af sér
og Ford flutti inn í Hvíta húsið, án
viðkomu í Aðmírálshúsinu. Vara-
forseti hans, Nelson Rockefeller,
notaði húsið aðallega fyrir mót-
tökur og veislur, enda af hinni vell-
auðugu Rockefeller-ætt og átti
sjálfur í næg hús að venda.
Hvíta húsið og ýmsar vistarverur
þess hafa verið mynduð í bak og
fyrir, en færri þekkja til Aðmír-
álshússins. Það þykir traust og
þægilegt og ber með sér andblæ lið-
inna tíma.
Varaforseti býr í húsi
Aðmírálsins
 Hvíta húsið er engin smábygging.
Aðalbygging hússins er rúmlega 51
metra löng og 26 metra breið.
Grunnflötur
hússins er sam-
tals 5.100 fer-
metrar, en lóðin
um 73 þúsund
fermetrar. Til að
mála húsið, þ.e.
aðalbygginguna
fyrir utan vestur-
og austurálmu,
þarf rúmlega
1.100 lítra af
hvítri málningu.
Í húsinu eru
132 herbergi, þar af 16 gesta-
herbergi, eitt aðaleldhús, annað
minna og hið þriðja fyrir forseta-
fjölskylduna. Þá er þar að finna 35
baðherbergi.
Forsetinn þarf ekki að leita langt
yfir skammt eftir afþreyingu. Í hús-
inu er bíósalur og herbergi með
billjarð- og borðtennisborðum og
keilubraut.
Í eina tíð var sundlaug innan-
húss, en nú er á þeim stað her-
bergið þar sem forsetinn og tals-
menn hans sitja fyrir svörum
blaðamanna. En sundlaug er að
finna á suðurflöt lóðar hússins.
Forsetar hafa margir gaman af
að spila golf, t.d. hefur George W.
Bush gjarnan gripið í kylfu. Hann
gat æft á æfingaflöt við húsið.
Forveri hans, Bill Clinton, var
skokkari og því var lögð skokk-
braut um flatir Hvíta hússins í for-
setatíð hans.
Vinna og afþreying
Golf Taft forseti
var mikill golf-
áhugamaður, eins
og fleiri forsetar.
Útilaug Forsetinn og fjölskylda
hans getur buslað í þessari laug.