Morgunblaðið - 09.11.2008, Blaðsíða 14

14 Viðtal
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2008
Land og synir
Ragnar Kjart-
ansson var lítill
pjakkur, hér
með Einar Jón
Briem og Jakob
Þór Einarsson
fyrir aftan sig.
Eftir Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
A
ðalheiður Jóhann-
esdóttir segist jafnan
vera kölluð Heiða
props, svo bætir hún við
skellihlæjandi: „eða
propsdruslan eða vargatítlan.“
Hún bíður glaðbeitt eftir blaða-
manni í anddyri Borgarleikhússins og
bendir honum að fylgja sér um húsið.
„Þetta eru mestallt ungir strákar í
leikhópnum og ég segi stundum við
þá að ég muni kyssa þá ef þeir hlýða
mér ekki – þá hlaupa þeir til!“
Leiðin liggur um leikmynd
Fólksins í blokkinni á stóra sviðinu,
úttroðna en vel skipulagða leik-
munageymsluna og loks á kont-
órinn, þar sem áfengisflöskur eru í
hillum, að vísu tómar, en tappað er
á þær fyrir leiksýningar. Þar er lin-
ur fótbolti, einstæður tölvuskjár,
brún ferðataska og stafli af mynda-
albúmum.
Byrjaði sem sætavísa 1961
Það fyrsta sem Heiða sá af leikhúsi
var gamla fatageymslan í Iðnó, en
Þorgerður Sveinsdóttir, móðursystir
hennar, vann þar og tók hana oft með
sér. „Ég fór á fyrstu sýninguna fjög-
urra ára. Leikritið hét Elsku Rut og
þetta var síðasta sýning á því árið
1950. Það eina sem ég man er að það
voru göt á leiktjöldunum og fyrir sýn-
inguna voru leikararnir að kíkja út í
sal. Svo fékk aðalleikkonan blómvönd
í lokin. En ég sá öll gamanleikrit upp
frá því og öll barnaleikrit í Þjóðleik-
húsinu frá opnun þar.“
Ekki fór hjá því að leikhúsið yrði
hennar vettvangur. „Ég fékk að sitja
á borði fyrir aftan salinn sem krakki
og sá sumar sýningarnar mörgum
sinnum. Þegar ég var 15 ára fékk ég
að vísa til sætis. Þannig byrjaði það.
Það var árið 1961 og ég sinnti því með
skóla og annarri vinnu. Ég man að ég
fékk 35 krónur á sýningu á kvöldi,
sem dugði fyrir bíómiða og smá-
nammi. Svo vantaði einhvern í props-
ið eða leikmunina og þá fór ég upp á
svið.“
Stundum sést Heiðu bregða fyrir á
sviðinu, oftast svartklæddri með
hettu á höfðinu, og hún hleypur án
þess að heyrist í henni. „Það er mik-
ilvægt, ekki síst í nýja leikhúsinu, því
vegalengdirnar eru miklar og oft þarf
að fara hratt yfir,“ segir hún. „Annað
gilti um Iðnó, þar sem maður rétti út
höndina og var kominn inn á svið.“
Maður fórnar ýmsu
Og Heiða hefur unnið með mörg-
um kynslóðum leikara, Brynjólfi Jó-
hannessyni afa Þórs Túliníusar, og
Haraldi Björnssyni, afa Stefáns Jóns-
sonar. „Ég hef unnið í leikhúsinu síð-
an 1961, þannig að þetta er dálítið
langur tími,“ segir hún brosandi.
„Brynjólfur var yndislegur. Ég get
sagt þér sögu af honum úr fyrstu
uppfærslunni á Fló á skinni árið 1972.
Þá lék hann gamla manninn í rúminu
og var stressaður fyrir sýningar, vildi
að byrjað yrði snemma, af því að
hann þurfti að ná strætó heim eftir að
þeim lauk. En það var hlegið svo mik-
ið að þær drógust alltaf á langinn.
Strætóbílstjórarnir stoppuðu hins-
vegar og tóku hann upp í þegar þeir
keyrðu framhjá og ég veit um eitt
dæmi, þau voru örugglega fleiri, þar
sem þeir biðu eftir honum fyrir utan
Iðnó.“
Fyrsta uppfærslan gekk í þrjú ár
við ótrúlegar vinsældir, sló öll að-
sóknarmet og hélt metinu í sýning-
arfjölda þar til nýverið. Og Heiða
vann einnig við uppfærsluna á Fló á
skinni árið 1990. „Þetta er alltaf svo-
lítill hasar. Þá var Árni Pétur Guð-
jónsson í aðalhlutverki og ég man eft-
ir einni sýningu, þar sem hann kom
út af sviðinu og heimtaði að fá að
skipta um föt. Við vorum tvær sem
sáum um hraðskiptingarnar og harð-
neituðum, en hann byrjaði að rífa sig
úr og var óðar kominn inn á svið aft-
ur. Þá uppgötvaði hann að hann hafði
ruglast, enda kom hann inn á röngum
stað í sýningunni, og afsakaði sig út
af sviðinu aftur. Seinna heyrðum við
Og þá fór ég á sviðið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Heiða props hefur
annast leikmuni í öllum
sýningum LR í rúma
fjóra áratugi. Leikhúsið
er hennar vettvangur,
eins og fram kemur í
frásögnum hennar og
ljósmyndum. Og allir
eru leikararnir eftir-
minnilegir!
‘‘OG STUNDUM DETTURHEIÐA Í HLUTVERKSTATISTA, EINS OG ÍLEIKRITINU HINU LJÓSA
MANI. „ÞAR LÉK ÉG
GRIÐKONU, ÞJÓNAÐI TIL
BORÐS, NJÓSNAÐI UM
ELSKENDURNA, SVO
LÉK ÉG LÍK OG LOKS ÍS-
LENSKAN AUMINGJA Á
ÞINGVÖLLUM.“
Land og synir Fremst eru Jakob
Þór Einarsson, Heiða Props og
Ellert A. Ingimundarson. Þá
Kristján Franklin Magnús og Ein-
ar J. Briem. Efst glittir í Karl
Ágúst Úlfsson.
Féleg fés „Þar sá ég bara um
leikmunina og var ekki í sýning-
unni, en þeir réðust á mig og
einhver tók myndavélina og
smellti af,“ segir Heiða brosandi
um strákapör Viðars Eggerts-
sonar, Karls Guðmundssonar og
Aðalsteins Bergdals.
Í leikhúsinu Heiða props er manneskjan sem dregur kanínur upp úr hatti sínum þegar þarf að útvega þær í leiksýningar, svo bregður hún sér í ýmis gervi.
Ofvitinn Heiða lék
peysufatakellingu sem
frelsaðist í Ofvitanum. Ástin sigrar Gísli Halldórsson í
eftirminnilegu hlutverki.