Morgunblaðið - 09.11.2008, Blaðsíða 25

Hönnun 25
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2008
ÍMiðausturlöndum snýst lífiðekki bara um kvennakúgun ogstríð eins og ætla mætti af frétt-um. Þar er stundum gaman og
fólk gerir sér ýmislegt til dundurs og
skemmtunar. Oft er meira að segja
stutt í pjattið og glysgirnina – yst
sem innst. Að minnsta kosti sums
staðar, eins og þær Malu Halasa og
Rana Salam afhjúpuðu í nýlegri bók
sinni, The Secret Life of Syrian Lin-
gerie, eða Leyndardómur sýrlenskra
kvennærfata.
Þær segja kvennærfatafram-
leiðslu hafa verið í miklum blóma í
Sýrlandi eftir að hinu svokallaða
Yom Kippur-stríði lauk og efnahagur
landsins batnaði 1973. Upp úr því
fóru slík klæði að gegna þýðing-
armiklu hlutverki í hefðum sem
tengdust brúðkaupsnóttinni hjá
múslimum þar og í nálægum löndum.
Engar „ömmubrækur“
Nærklæði þessi eru sannarlega
ekkert í líkingu við ömmubrækur
samkvæmt myndunum í bókinni.
Mörg hver eru afskaplega efnisrýr
og mismunandi að allri gerð; efni,
sniði, mynstrum, litum og skrauti.
Fjaðrir og gerviblóm eru kannski
meðal ófrumlegustu dæmanna um
skreytingarnar því þær bera vitni
um afar frjótt hugarflug og á tíðum
listrænt auga, þótt eflaust megi deila
um smekklegheitin. Lostafull nærföt
myndu einhverjir sjálfsagt segja.
Höfundar bókarinnar eiga rætur
að rekja til Miðausturlanda, en starfa
báðar í London. Halasa hefur skrifað
margar bækur um listir og menningu
og Salam er grafískur hönnuður, sem
hefur flutt fyrirlestra og haldið sýn-
ingar víða um heim. Við undirbúning
bókarinnar komust þær að því að í
Sýrlandi og víða í Miðausturlöndum
eru kvennærföt af þessu tagi talin
vera báðum kynjum til ánægju og
yndisauka.
Vesturlandabúum þykir eflaust
skjóta skökku við að í löndum þar
sem ströng trúarleg og íhaldssöm
gildi eru í hávegum höfð séu fram-
leidd svo eggjandi kvennærföt. Höf-
undarnir benda aftur á móti á að ísl-
amskt samfélag í Sýrlandi sé fjarri
því að vera teprulegt og karlar og
konur tali opinskátt um kynlíf og hafi
gaman af að gantast með það á góðri
stund.
Beggja hagur
„Þetta snýst um ímyndunarafl,“
segir Salam. Fyrir konuna geta nær-
fötin þýtt frelsi og að það sé í lagi að
gera tilraunir með eiginmanni sínum,
ávinningurinn sé einnig hans.“
Á stærsta markaðinum í Damas-
kus, Al-Hamidiyeh, eru sérstök
„undirfata-göng“, þar sem heimsins
nýstárlegustu „brúðkaups-nærföt“
eru í löngum röðum og seljast
grimmt, að þeirra sögn. Mæður
brúðanna og verðandi eiginmenn eru
sögð kaupa allt að 30 skrúða í einu.
Margar eiginkonur gera líka magn-
innkaup til að eiginmennirnir fari
síður út af hjónabandssporinu. Þeir
kaupa svo væntanlega handa eig-
inkonum sínum – eða ástkonum.
Hversu áhugaverð sem fólki kann
að finnast bók þeirra Halasa og Sa-
lam verður því ekki neitað að þær
fara frumlega leið til að varpa ljósi á
hugarfar þjóðar. vjon@mbl.is
Sýrlenskur leyndardómur
Djarft Sumum kemur líklega á óvart að í löndum, þar sem íhaldssöm gildi eru í hávegum, séu framleidd svo eggjandi kvennærföt.
»Kvennærfatafram-leiðsla hefur verið í
miklum blóma í Sýr-
landi síðan 1973
Espresso-bollarnir fást í mörgum
litum en nýjasta afbrigðið er brúnn
bolli sem er litaður að innan í bláum
eða grænum tónum.
Guðný er ennfremur að nota
stærra glas í annað verk. „Ég nota
stórt mjólkurglas af sömu tegund í
eldhúsljós og var að kynna það á
sýningunni í Ráðhúsinu um síðustu
helgi,“ segir hún.
Bollinn er fáanlegur í Skruggu-
steini, Kraumi við Aðalstræti og Epal
í Flugstöð Leifs Eiríkssonar.
ingarun@mbl.is
Guðný Hafsteinsdóttir er listakonan
á bak við litla espresso-bolla sem
ilma ekki síður af fortíðarþrá en
kaffi. Guðný er leirlistarkona og
kennari að mennt og rekur verk-
stæðið Skruggustein í Kópavoginum.
„Ég kynnti bollann í fyrsta skipti á
jólasýningu Handverks og hönnunar
í fyrra. Viðtökurnar hafa verið mjög
góðar,“ segir Guðný sem segir
marga vera ánægða með þetta
gamla form. Bollinn er nefnilega
steyptur eftir gömlu glasi.
„Ég komst yfir gamalt glas af
þessu tagi. Snertingin við það
kveikti minningar hjá mér og ég
hugsaði með mér að það væri gam-
an að gefa glasinu nýtt líf. Það eru
fá svona glös til í dag enda flest
brotin. Ég á fjögur glös sem ég nota
í grunninn. Þetta eru allt barnaglös
en það er smávegis stærðarmunur á
þeim,“ útskýrir hún um innblást-
urinn.
Listakonunni finnst fátt betra en
góður kaffibolli og nýtur þess að
drekka úr bollanum. „Það er gaman
að gefa þessum gömlu glösum nýtt
hlutverk,“ segir leirlistarkonan og
útskýrir nánar: „Takmark mitt er að
gera nytjahluti sem eru líka húm-
orískir, vekja einhverja gleði með
fólki. Allt frá upphafi hef ég verið að
nota eitthvað gamalt og færa það í
nýjan búning.“
Fortíðarþrá Bollarnir fást í ýmsum litum.
Nytjahlutir með húmor