Morgunblaðið - 09.11.2008, Blaðsíða 54

54 Menning
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2008
Enginn kreppuhljómur
Þótt það virðist eflaust ótrúlegt á krepputíma þá stendur íslensk plötuútgáfa með nokkrum blóma. Þótt sala á íslenskri tónlist
hafi verið sveiflukennd á síðustu árum eru plötuútgefendur sáttir en sala á erlendri tónlist hefur dregist saman jafnt og þétt
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
ÞÓTT plötuútgáfa sé orðin nokkuð jöfn
yfir árið er málum enn svo háttað að helsta
vertíð plötuútgáfu er síðustu mánuðina fyrir
jól; þá kemur obbinn af útgáfu ársins út og
þá er salan aukinheldur mest. Á undan-
förnum árum hefur íslensk tónlist sótt í sig
veðrið samanborið við innflutta tón-
list – 2002 var íslensk tónlist í
fyrsta sinn í meirihluta af seldri
tónlist hér á landi og á síðasta ári
var svo komið að íslenskar plötur
voru tveir þriðju af plötusölu hér.
Flest bendir til þess að þetta bil
eigi enn eftir að aukast á þessu
ári, enda hefur sala á erlendri
tónlist dregist saman um 20-
30% á árinu samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins, en
aftur á móti er sala á ís-
lenskri tónlist á góðu róli.
Vel af stað
Ásmundur Jónsson, for-
maður félags hljóm-
ýmsu um að kenna,
til að mynda hafi útgáfu-
mynstur breyst erlendis og ekki síst hafi
gengi krónunnar verið óhagstætt. „Gríðar-
legar vinsældir plötunnar úr ABBA-
myndinni Mamma Mia breyta þessari mynd
reyndar talsvert, enda hafa selst af henni
ríflega 10.000 eintök og þannig tölur hafa
menn ekki séð í sölu á erlendri tónlist í mörg
ár.“
Vínyllinn snýr aftur
Eitt af því sem ýtt hefur undir sölu á ís-
lenskri tónlist er að sala á vínylplötum
hefur stóraukist hér á landi á árinu
líkt og um heim allan og vínylplötur
íslenskra tónlistarmanna sem náð
hafa árangri erlendis þannig
selst vel. Ásmundur segir þó að
þetta muni ekki skipta sköpum
fyrir plötuútgefendur, enda sé
eðlilega dýrara að gefa út á
margskonar formi en til dæmis
bara á geisladiskum.
Seig ABBA dregur vagninn í er-
lendri plötusölu.
plötuframleiðenda, segir
að sala á íslenskri tónlist hafi al-
mennt verið góð á árinu, árið hafi byrjaði
mjög vel, meðal annars með því að það komu
nýir aðilar inn á markaðinn með krafti, en
eins var sumarsalan líka góð og greinilegt
að ferðamenn nýttu sér lágt gengi á íslensku
krónunni til að kaupa tónlist.
Að sögn Ásmundar er greinilegur sam-
dráttur í sölu á erlendri tónlist og þar sé
EINS og fram kemur hér til hliðar er al-
geng sala á plötum hér á landi 1.500 til
3.000 eintök og ljóst að ekki eru allar skífur
gefnar út með hagnaði, því ólíku er saman að
jafna; djassskífa sem tekin er upp á einum
degi eða poppskífa þar sem nostrað er við
hlutina vikum saman. Þrátt fyrir það keppast
menn við að gefa út enda hefur tækninni
fleygt svo fram að hægt er að vinna obba upp-
tökuvinnunnar á mun hagkvæmari hátt en áð-
ur tíðkaðist.
Útgáfufyrirtæki hafa komið og farið eins og
gengur þótt þau helstu hafi haldið velli síðasta
áratuginn eða svo. Ný fyrirtæki hafa líka sleg-
ist í hópinn, til að mynda gefur Kimi fjölmarg-
ar plötur út á þessu ári, en það færist líka í
vöxt að menn gefi út sjálfir. Á undanförnum
sjö árum hefur hlutfall eigin útgáfu til að
mynda hækkað úr um það bil þriðjungi í tæp-
lega helming á síðasta ári, en á þessu ári virð-
ist sem það verði áþekkt.
Það gefur augaleið að einstaklingur sem
gefur út sjálfur þarf alla jafna ekki að selja
eins margar plötur til að standa á núlli og ef
plata hans er gefin út hjá stórfyrirtæki, en
hann þarf líka að vinna meiri vinnu sjálfur.
Það er líka svo að ef menn reikna alla vinnu
við plötu, lagasmíðar og æfingatíma þar með-
talið skila fáar plötur hagnaði hér á landi ef þá
nokkur. Menn gefa út plötur með margskonar
hagsmuni í huga og söluhagnaður er ekki
endilega það sem að er stefnt. arnim@mbl.is
Margskonar
hagsmunir
Plötu-
útgáfa
í blóma