Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 26
20
Merkisár í sögu Alþingis.
[Skírnir
staðnum fyrsta og þingtímanum hefir fóstbróðir tílfljóts,
Grímur geitskör, »kannað« landið, eins og Ari segir. Hann
hefir þá kynnt beztu mönnum landsins tillögur eða frum-
varp tílfljóts og fengið loforð þeirra um að sækja hið fyrsta
allsherjarþing á Þingvöll við Öxará. Og er þá næsta, að
reyna til að gera grein fyrir því, hvað þar hafi gerzt.
II.
Hverir sóttu fyrsta þingið 930? Forustumenn flestra
eða allra byggðarlaga landsins hafa gert það. Þeir hafa
talið sér það hentast, því að með því hafa þeir getað bú-
izt við að hafa hönd í bagga með öðrum urn það, sem
gera skyldi. Og svo hefir það ekki verið nein smávegis
nýlunda, að vera á hinu fyrsta allsherjarþingi og sjá allt
það stórmenni og alla þá höfðingja, sem þá byggðu landið.
Um 930 voru enn ýmsir landnámsmanna á lífi. Þetta
hefir verið svo um marga þá, er námu hér land síðustu 2
áratugi landnámsaldar. Og allmargir þeir, sem fyrr komu,
voru enn á lífi. En margir þeirra hafa verið látnir, en synir
þeirra komnir í staðinn og jafnvel sonarsynir eða dóttur-
synir sumra. Þessir menn, sumir landnámsmanna, synir
þeirra og sonar- eða dóttursynir, hafa sett lýðrikið íslenzka.
En hverir hafa þessir menn verið? Þessu verður enn þá
svarað að nokkuru leyti. Landnáma telur helztu höfðingja
um þær mundir. Auk þess má leiða að líkur um marga, er
þá höfðu foryztu manna, með því að athuga, hverir námu
land í hverri byggð, og má þá fara nærri um forustumenn,
ef ættir eru frá landnámsmönnunum raktar, sem víða er.
Gerð verður nú tilraun til þess að rekja það, hverir fyrir-
menn hafi sótt þingið 930. Þó að ekki verði margt af þessu
tæi talið víst, þá er þó ekki ófróðlegt að athuga mannval
á landi hér um 930, eða rúmlega hálfum öðrurn manns-
aldri eftir að landnám hófust. Verður þá byrjað á þeim
landshluta, er síðar var nefndur Sunnlendingafjórðungur, og
svo farið með sól umhverfis land allt, þar til aftur er að
Sunnlendingafjórðungi komið.
Siinnlendingafjórðungur. Fyrstur verður þar fyrir Þrasi