Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 160
154
Alþingi árið 1281.
[Skírnir
ina. Er það sjálísagt svo að skilja, að þessir níu hafi verið
lögréttumenn. Átta þeirra eru nafngreindir. Tveir voru ná-
komnir vandamenn Árna biskups, systursonur hans og
mágur. Þrír hinna voru Skaftfellingar, úr fæðingarhéraði
biskups og ættstöðvum. Virðist af þessu mega marka það,
að vinátta þeirra við biskup muni mest hafa dregið þá til
að vera á móti bókinni.
Þinginu lauk þannig með sigri fyrir Loðinn lepp. Hverra
ráða hann hefir neytt til að vinna þann sigur, er oss nú
ókunnugt um, en með einhverjum hætti hefir honum tek-
izt að sigra mótspyrnu leíkmannanna. Jóns Einarssonar er
að engu getið á þinginu. Sjálfsagt hefir hann þó verið þar
og beitt áhrifum sínum í þá átt að fá menn til að lögtaka
bókina. En annars má geta þess til, að Loðinn hafi hag-
nýtt sér ríg þann og óvild, sem var á milli lærðra og leikra,
til af rjúfa samheldi þeirra. Það veikti og aðstöðu leik-
manna, hversu veigalitlar aðfinnslur þeirra við bókina voru.
Ef þeir hefðu haft ákveðna stefnu í málinu, þá hefðu þeir
staðið ólíkt betur að vígi. Ef þeir t. d. hefðu notað þetta
tækifæri til að þvinga það fram, að hinn forni þjóðlegi
réttur, er samrýmzt gat konungsvaldinu, og þeir áður höfðu
neyðzt til að láta þoka fyrir Járnsíðu, yrði vakinn upp að
nýju, þá hefði þar verið um stefnu að ræða, sem hægt
hefði verið að berjast fyrir. Þetta hefði maður getað búizt
við, að þeir hefðu gert. En sú varð ekki reyndin á. í stað
þess gerðu þeir aðeins athugasemdir við fáein atriði í allri
bókinni, sitt úr hverri áttinni og flest smávægileg. Loðinn
og Jón Einarsson hafa vafalaust bent þeim á þetta, hve
smávægilegar athugasemdir þeirra voru, og um leið á hitt,
að hin nýja bók var stórkostleg réttarbót frá Járnsíðu, sem
þá var hin gildandi Iögbók landsins. Nýja bókin var miklu
ítarlegri og vandaðri að öllum frágangi en Járnsíða var, og
hafði þar að auki miklu meira að geyma úr hinum forna
þjóðlega rétti. Það var því langt frá því, að það væri nokk-
uð neyðarúrræði fyrir leikmennina að samþykkja bókina,
og var því engin furða, þó að mótstaða þeirra yrði ekki
ondingargóð.