Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 366
360
Alþingi árið 1918.
[Skírnir
sem uppsagnarákvæði frv. 1908 hefði ekki verið eins ströng-
og í frv. 1918. En betra taldi hann frv. 1918 en 1908 aö
þvi leyti, að það væri þó skýrt og ákveðið, í stað þess að
allt hefði verið »í rökkri« i frv. 1908. Aðalárásarefni hans
var auðvitað jafnréttisákvæði 6. gr. frumvarpsins, enda var
það og hefir verið jafnan síðan það fyrirmæli sambands-
laganna, sem lakast hefir þótt. Fylgismenn frumvarpsins
bentu á það, að þá (1918) hefði Danir sama jafnrétti hér
við íslendinga, en sá væri munurinn, að nú væri landið
skoðað dönsk hjálenda af umheiminum, og mætti það því
ekki leysa sig undan jafnréttinu, sem nú væri, nema Danir
samþykkti það. En eftir frv. 1918 yrði ísland viðurkennt
fullvalda ríki, er gæti sagt upp samningnum, er í sam-
bandslögunum felst, og þar á meðal jafnréttisákvæðinu.
Fullveldisviðurkenninguna og frjálsa meðferð allra mála
sinna, að undanteknu umboðinu, sem Danmörku var veitt
til meðferðar utanríkismála landsins til 25 ára, sögðust þeir
telja rétt að kaupa fyrir jafnréttisveizluna sama tíma. Að
umræðum loknum fór málið til fullveldisnefnda. Voru sömu
menn kosnir í þær og verið höfðu í þessum nefndum fyrra
þingsins 1918, að því frá teknu, að í stað Þórarins Jóns-
sonar tók Einar Arnórsson sæti í henni. Sömdu þeir Bjarni
Jónsson og hann allrækilegt nefndarálit um málið, þar sem
sannað var fullveldi landsins eftir frumvarpinu og því hald-
ið fram, að löndin yrði í konungssambandi, var og svarað
andmælum gegn frumvarpinu og gerður á því samanburður
við »Uppkastið« 1908 og frumvarp meira hluta Alþingis
1909, svo að mönnum gæfist kostur á að sjá, hvort betra
væri. Fullveldisnefndir beggja deilda gengu nú saman í
eina nefnd (samvinnunefnd), og samþykkti hún öll uppkast
þeirra Bjarna og Einars, nema Benedikt Sveinsson, sem
bar fram breytingartillögur við frumvarpið, og Magnús
Torfason, sem auk þess samdi sérstakt nefndarálit. En ekki
skrifaði þó Benedikt undir það með honum. Vitanlega voru
þær breytingartillögur til bóta, en meiri hlutinn vissi, að
málinu var stofnað í strand, ef þær yrði samþykktar, og
lagði því til, að frumvarpið yrði samþykkt óbreytt. Á